Yeni normal ve gündem

Süreçte hem tek tek ülkelerin ekonomisi, hem de dünya ekonomisi darboğazda. Ekonominin canlanması, çarkın dönmesi şart. Bu yüzden bir yandan ekonomi canlandırılacak, bir yandan da halk sağlığı korunmaya devam edilecek. Devletler ince bir ipin üzerinde yürüyecekler. Ne kadar sürecek belli değil. Ancak bazı ülkelerin genelde salgın tehlikesinin önümüzdeki sonbahar ve hatta kış boyunca devam edeceği olasılığına karşı hazırlık yaptıklarını biliyoruz. Bir anlamda salgının varlığıyla zorunlu birlikte yaşama ve bu süreçte ekonomiyi ayakta tutabilmenin çalışmaları yapılıyor. 

TRUMP’IN EKONOMİ ENDİŞESİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan daha önce “Çoktan çok, azdan az gider” demişti. Salgının ABD’ye ekonomik açıdan etkisi tam da böyle oldu. ABD Başkanı Trump’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı telefon görüşmelerinde de ekonomik kaygılarını sıraladığını ve normalleşmenin bir an önce gerçekleşmesini beklediği yönündeki isteğini anlattığını öğrendim. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ise yanıtının “Piyasaların normale dönmesi çok önemli ancak önceliğimizin salgın ile mücadele ve insan hayatının kurtarılması olması gerekiyor” olduğu bilgisini edindim.

S-400’LER NE ZAMANA KADAR ÖTELENDİ?

ABD demişken, en merak edilen konuların başında iki ülke ilişkilerinde tansiyonu daha önce yükselten ve CAATSA yaptırımları ile daha da yükseltme potansiyeli taşıyan S-400 konusu geliyor. S-400’lerin aktivasyonunun ötelenmesiyle sorun şimdilik rafa kalkmış görünüyor. Yetkililer aktivasyonun ötelenmesinin nedenini Rusya’dan virüs sebebiyle gönderilmeyen teknik ekipman ve eğitimin hâlâ tamamlanamamış olması gerekçeleriyle açıklıyor. Ancak tarafların pozisyonlarını koruduklarının da altı çiziliyor. ABD Başkanı Trump ile Cumhurbaşkanı Erdoğan arasında gerçekleşen son telefon görüşmelerinde S-400 konusunun gündeme gelmediği bilgisi var. S-400’ler ve Patriot’lar konusunda ABD ile yürütülen görüşmelerde yeni bir durum yok. Konu, Türkiye’nin “Patriot alımını ön koşulsuz konuşmaya hazırız”, Amerika’nın ise “S-400’ler gündemdeyken Patriot konuşmayız, S-400’ler aktive edilmemeli” açıklamalarında kalmış durumda. Peki S-400’lerin aktivasyonu ne zamana kadar ötelendi? Yetkililer bu konunun şimdilik doğrudan virüsle ilgili olduğuna dikkat çekiyorlar. Aktivasyonun gerçekleşmemesi gerekçesinden hareketle, aktivasyonun yeniden gündeme gelebilmesi için hem Türkiye’nin hem de Rusya’nın normale ya da yeni normale dönmesi gerekecektir. Rusya’dan teknik ekipman ve eğitim ekibinin gelebilmesi iki ülke için de bu durum geçerli. Taraflar prensipte pozisyonlarını koruduklarını beyan etseler de yeni normalin getireceği yeni koşullara göre yeni değerlendirme yapılacaktır.