Virüsün gölgesinde bir bayram daha Büyük Önder’i anlamak

Bu satırlar, “Samsun’a çıktım” cümlesiyle başlayan, 19 Mayıs’ı da anlattığı Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün hatıra defterinden... Atatürk’ü sevmek ve saymak kadar, belki de ondan da önemlisi, Atatürk’ün fikirlerini anlamak. Dünya ve Türkiye zor bir dönemden geçerken siyasetin içine düştüğü kısır çekişmelerden, birbirimizi sürekli ötekileştirmekten, kutupların birbirine kötülük etmesinden kurtulmanın yolu, hem o fikirleri anlamak hem de Kurtuluş Savaşı’ndaki birlik ve beraberlik ruhunu diriltmektir. Bu 19 Mayıs’ı herkesin biraz daha durup düşünmesi umuduyla kutluyorum. Umarım gençlerimize daha iyi bir dünya, kavgasız, ötekisiz daha mutlu bir Türkiye bırakabiliriz.

SICAKLIK DEĞİL TEDBİRLER ÖNEMLİ

SICAKLIK ve virüs arasında bir bağlantı var mı? Sıcaklık arttıkça virüs etkisini mi kaybediyor? Bu tartışma bir süredir gündemde. Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı ve Hacettepe Üniversitesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Ceyhan ile sohbet ettik. Harvard ve MIT’nin bu konuda sadece gözlem yaptığına dikkat çeken Mehmet Hoca, nüfus yoğunluğu ve alınan ya da alınmayan tedbirler gibi faktörlerin önemli olduğunu vurguladı:

“Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 40’tan fazla ülkede vaka sayıları azalmaya başladı. Bu ülkeler önce vaka artış dönemini yaşadı, sonra vaka azalma dönemini ve hemen bununla birlikte iyileşen hasta sayısının yeni vaka sayısından fazla olduğu güvenli bölge dönemini yaşamaya başladılar. Tedbirleri adım adım kaldırmaya başladılar. Diğer yanda ise henüz birinci aşamada, yani vaka artış döneminde olan ve başını Rusya ile Brezilya’nın çektiği ülkeler var. Bu grupta sıcaklığın 40 derecenin üstünde olduğu Suudi Arabistan, Katar ve Ekvator gibi ülkeler de var. Bir süre sonra bu ülkelerde de vaka sayıları azalacak. Güvenli bölge dönemine geçen ülkelerde vaka artışı olmazsa dünya genelinde yaz aylarında vaka sayılarının azalmaya devam edeceğini göreceğiz. Bu sıcaklıkla ilgili olmayacak, alınan tedbirlerle ve tedbirlere uymakla ilgili olacak.”

VİRÜSLE İLGİLİ SPEKÜLASYONLAR

Son dönemde sosyal medyada dikkat çeken belgeseller, makaleler paylaşılıyor. Kimi Dünya Sağlık Örgütü’nü suçluyor, kimi “Virüs abartılıyor, maskeye gerek yok” diyor, kimi aşıya karşı çıkıyor. Mehmet Hoca’ya bu iddiaları da sordum. “Virüs abartılıyor, maskeye gerek yok” diyenlere Prof. Dr. Mehmet Ceylan, “Bilime aykırı” yanıtını verdi ve şöyle devam etti:

“Bu iddiaların bir kısmı dikkat çekmek için söylenen, bir kısmı ise reklam yapmak için söylenen sözler. Söylenenlerin hiçbirinin bilimsel gerçekle ilgisi yok. Bakın, nerede tedbirlere uyulmuyor, maske takılmıyorsa orada hemen bunun kötü sonuçları görülüyor ve vaka sayısı artıyor. Almanya, Güney Kore bunu yaşadı. Virüsün ciddiye alınmayacak bir durumu yok. Aşı bulunacağının garantisi de yok.”

SALGINLARA NÜKLEER SİLAH GİBİ BAKILMALI

Uluslararası arenada hem virüsün laboratuvar kaynaklı olup olmadığı, hem de Çin’in vakaları Dünya Sağlık Örgütü’nden saklayıp saklamadığı da tartışma konusu. Bazı ülkeler Çin hakkında soruşturma başlatılmasını istiyor. Mehmet Hoca’nın bu konuda dikkat çeken değerlendirmeleri ve öneriler var:

“Virüsün laboratuvarda üretildiğine inanan pek yok. Ancak Çin’in ekonomik kaygılar nedeniyle vakaları zamanında bildirmediği düşünülüyor. Bu tüm dünyaya ders olmalı. Dünya yeni tedbirler almalı. İnsanlar salgınlara nükleer silah gibi bakmalı. Bu nedenle tüm laboratuvar verileri, uluslararası denetime açık olmalı. Dünya Sağlık Örgütü, ülkelerdeki laboratuvar verilerine doğrudan ulaşabilmeli. Böylece anlık olarak hangi hastalığın, ne oranda görüldüğü bilgisi elinde olur.”