Fırat’ın doğusu

Açıklama Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın... Erdoğan aslında Aralık 2018’den beri Türkiye’nin Fırat’ın doğusuna harekât düzenleyeceğini söylüyor. Sadece Cumhurbaşkanı değil, hükümet yetkilileri de hem yaptıkları açıklamalarda hem de başta ABD’liler olmak üzere ilgili ülke yetkilileri ile görüşmelerinde, Türkiye’nin beklediği adımlar atılmazsa Fırat’ın doğusuna gireceği mesajını veriyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın son açıklamasında dikkat çeken bir fark var: Türkiye’nin Fırat’ın doğusuna gireceğini Rusya ve ABD ile paylaşması ve bunun Cumhurbaşkanı tarafından kamuoyuna açıklanması. “Bu aşamaya neden geçildi? Bu paylaşım bir uzlaşmaya döndü mü? Rusya ve Amerika harekâta ses çıkarmayacak mı?” sorularının yanıtları önem kazandı.

GÜVENLİ BÖLGE GÖRÜŞMELERİNDE İLERLEME YOK

“Türkiye bu aşamaya neden geçti” sorusuna yanıt arayarak başlayalım... Türkiye ve ABD bir süredir güvenli bölge konusunda görüşüyor. Heyetler bir araya geliyor, askeri planlar masaya konuyor. Ancak bir ilerleme sağlanamıyor. Ne derinlikte ne de YPG-PYD terör örgütü üyelerinin nereye çekileceği konusunda uzlaşma var. Ankara’ya göre tıpkı Menbiç’te olduğu gibi güvenli bölge konusunda da Amerika Türkiye’yi oyalıyor, ipe un seriyor.

Üstelik terör örgütü ABD tarafından desteklenmeye, eğitilmeye, silahlandırılmaya da devam ediyor. Gün geçtikçe tehdit de güçleniyor, ABD tarafından güçlendiriliyor. Hal böyle olunca Türkiye, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın deyimiyle “Kendi göbeğini kendisi kesecek”.

ABD VE RUSYA NE DİYECEK?

Diğer kritik soru, iki ülkenin ne diyeceği... ABD’den ilk tepki ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan geldi. Sözcü Morgan Ortagus, Washington yönetiminin Türk ordusunun Suriye topraklarında Fırat’ın doğusuna harekât düzenleme niyetinden rahatsız olduğunu söyledi. Ortagus, ABD’nin güvenli bölge konusunda Türkiye’yle yoğun istişareleri sürdürdüğüne dikkat çekerek, “Bu diyaloğun sınır bölgesinde güvenliği sağlamaya yönelik yegâne yöntem olduğunu düşünüyoruz. Türkiye’nin mutabakat sağlamadan düzenleyeceği her türlü askeri harekât, bu ortak çıkara zarar verir” dedi. Rusya’dan bu satırlar yazılırken resmi bir açıklama gelmemişti. Ancak sizlerle bana anlatılan bir görüşmeyi paylaşmak isterim. Güvenli bölge görüşmelerini yürüten heyetin başındaki James Jeffrey’nin Ankara temaslarında da Türkiye’nin olası operasyonu gündemdeydi. Edindiğim bilgiye göre Jeffrey görüştüğü üst düzey bir yetkiliye ABD’nin harekâta sıcak bakmadığı mesajını verdi. Ayrıca Rusya’nın da sıcak bakmadığını söyleyerek, “Ruslar karşı. Bize de ilettiler” dedi. 

ÇÖZÜM GÜVENLİ BÖLGEDE

Rusya, Türkiye’ye bunu söyledi mi ya da söyleyecek mi göreceğiz. Ancak Türkiye eğer güvenli bölge kendi hassasiyetleri çerçevesinde kurulmaz, bir uzlaşma olmazsa Fırat’ın doğusuna harekâtı gerçekleştirmekte kararlı. Kısacası, ABD harekâtsız bir çözüm istiyor ise Türkiye’yi oyalamayı bırakarak güvenli bölge konusunda bir uzlaşmaya varmalı.