İklim değişikliği zeytini de vurur mu?

Gazete, Toskana’dan Sicilya’ya, zeytincilik yapan İtalyan aileleriyle kapsamlı röportajında  çiftçilerin kuraklıkla ilgili deneyimlerine yer veriyor. Ailesi sekiz nesilden beri zeytincilik yapan bir çiftçi “Zeytinyağı deyince ilk akla gelen Akdeniz çanağı korkarım bu üstünlüğünü önümüzdeki yıllarda Kaliforniya, Avustralya, Yeni Zelanda’ya kaptıracak” diyor.

İtalya son yıllarda aşırı kuraklık nedeniyle 2000-2010 yıllarına oranla yüzde 20 daha az mahsul alıyor. İspanya, Yunanistan’da kuraklık nedeniyle aynı durumla karşı karşıya. Kendisini “Zeytinyağı’nın Başkenti” diye tanıtan Ayvalık’ın iklim değişikliğinden etkilenmemesi mümkün mü?

Ayvalık Hasat Günleri’nin bu yılki sloganı “Ulusal Değer Zeytinyağı, Hedef Bütün Dünya”. Çoğrafi işaretini alan, bunu AB’de tescil etme hazırlığında olan Ayvalık dünyaya açılırken iklim değişikliğinin tetiklediği kuraklık faktörünü bir kenara atamaz kuşkusuz.

YA KURAKLIK YA AŞIRI YAĞMUR

Ayvalık çiftçisinin iklim değişikliği karşısında neler yaşadığını Kürşat Zeytinyağı’nın dördüncü kuşak temsilcisi Ali Kürşat’a sordum. Hasat döneminde neredeyse günün 16 saatini zeytinliklerde geçiren Ali Kürşat bire bir yaşadıklarını anlatıyor.

“Artık dört mevsim yaşamıyoruz. Zeytin ağacı için elzem olan ilkbahar ve sonbahar yok oldu gibi. Akdeniz tropikal iklime kayarken bizim bölge de bundan nasibini alıyor. Ya kuraklık ya da aşırı yağış durumu var” diyor. Bir gecede tüm yıl yağması gereken yağmurun üçte biri yağabiliyor örneğin. 

“İtalya gibi bizde alıştığımız rekoltenin yüzde 20 eksiğini alıyoruz kimi yıllar. Bakımlı bir ağaçtan 80 kilo ürün almayı hedeflerken ancak 60 kilo alıyorsunuz” diye konuşuyor.

Bu yıl nisan ayından sonra temmuzda geçici bir yağmur ve ardından ekim ayına kadar yağışsız günler yaşadıklarını anlatıyor.

Bu yıl yüksek rekolte beklentilerine karşılık zeytin taneleri henüz küçük ve hayli buruşuk.

“İklim değişikliğinin ciddi etkileri var ama sektör henüz bunu konuşmuyor” diyen Ali Kürşat’ın insan eliyle yaşanan değişikliklere verdiği örnek çarpıcı. Birkaç yıl önce açılan Havran Barajı, yarasaların barındığı mağaraları yok edince zeytin sineklerini yiyen yarasalar da sırra kadem basmış. Doğanın doğal zincirini bozmayacaksın. Kürşat’ın dikkat çektiği nokta tarım sektörü için önemli:

“İklim değişikliğini tetikleyen faktörlerden biri tarım ve özellikle endüstriyel tarım.  Hem endüstriyel tarım, hem bizim gibi küçük aile işletmeleri iklim değişikliğinden etkileniyor. Ama küçük işletmelerin buna dayanma gücü fazla değil”.

Zeytin Hasadı Günleri’yle zeytini, zeytinyağı tüketimini, tarımı yıllar öncesinden hayatımıza sokan Ayvalık Ticaret Odası’nın önümüzdeki yılki buluşmada Akdeniz çanağındaki kuraklığı uluslararası bir platformda ele almasını arzu ederdim.

ZEYTİN SİNEĞİNİ YİYEN YARASALAR YOK OLDU

Birkaç yıl önce açılan Havran Barajı, yarasaların barındığı mağaraları yok edince zeytin sineklerini yiyen yarasalar da sırra kadem basmış.

Doğanın doğal zincirini bozmayacaksın.

Kürşat’ın dikkat çektiği nokta tarım sektörü için önemli:

“İklim değişikliğini tetikleyen faktörlerden biri tarım ve özellikle endüstriyel tarım.  Hem endüstriyel tarım, hem bizim gibi küçük aile işletmeleri iklim değişikliğinden etkileniyor. Ama küçük işletmelerin buna dayanma gücü fazla değil”.

Zeytin Hasadı Günleri’yle zeytini, zeytinyağı tüketimini, tarımı yıllar öncesinden hayatımıza sokan Ayvalık Ticaret Odası’nın önümüzdeki yılki buluşmada Akdeniz çanağındaki kuraklığı uluslararası bir platformda ele almasını arzu ederdim.

AYVALIK’IN LEZZET NOKTALARI YARIŞMASI

AYVALIK’ta içinizi açacak, güzel haberler de var.

Bunlardan biri Ayvalık’ın dezavantajlı bölgelerinden gelen çocuklara, gönüllü hocaların müzik eğitimi verdikleri “Zeytin Çekirdekleri” girişimi.

1500 çocuğa ulaşmış “Zeytin Çekirdekleri” koordinatörlüğünü yapan Gül Gürsoy, 3 yılda müzik aletleriyle kaynaşmış çocukları Paris’te Unesco ile tanıştırmayı istiyor.

Çünkü Ayvalık “Endüstriyel Kültürel Peyzajı” başvurusuyla Unesco’nun geçici Dünya Mirası Listesi’nde.

“Bu çocuklar Dünya Mirası’nın ne anlama geldiğini öğrenmek zorunda ki geleceğe sahip çıksınlar” diyor.

Öte yandan Belediye Başkanı Rahmi Gencer, mimar Ersen Gürsel’in tasarımlıyla Kırlangıç fabrikasının yeni bir yaşam alanına dönüşme projesine başladıklarının müjdesini veriyor.

Hayata geçen bir başka proje “Ayvalık Lezzet Noktaları Yarışması”.

Ödül dağıtım törenine tanık olduğum bu proje “gastronomi turizmi” açısından Ayvalık için çok önemli.

Nitekim Gastronomi Turizmi Derneği’nin gastronomisini mercek altına aldığı şehirler arasına tüm itirazlarıma rağmen köklü bir mutfak kültürü olan Ayvalık’ı dahil etmedi.

Derneğin, www.ayvalıklezzetnoktalari sitesine göz atmasını öneririm.