Fındık üretimimiz talebin gerisinde

1946 yılında kurulan Ferrero’nun hik^ayesini bir önceki yazıda anlatmıştım.

170 ülkede 40 bine yakın çalışanı olan Ferrero Türkiye’nin fındık üretiminin üçte birini alıyor.

Türkiye’nin 2018 fındık üretiminin 600-700 bin ton arası olduğunu düşünürseniz Ferrero geçen yıl Türkiye’den 200 bin ton civarında kabuklu fındık ile 100 bin ton iç fındık almış.

Ferrero merkezde,  üretim hatlarını ve Ar-Ge’den sorumlu Sorematec Laboratuarı’nı gezmeden önce şirketin 10 yıldan beri cirosunu her yıl sürekli arttırdığını öğrendik.

Günlük üretimi için 500 ton şeker, 200 ton kakao, 150 ton süt ve 125 ton fındık kullanan Ferrero’nun 2018 cirosu 10 milyar euro.

10 yıl öncesine göre ikiye katlamış.

Bamsı Akın sohbetimizde “Ferrero’nun başarılı ürünleri fındık üzerine konumlandırılmış durumda. Bugün çikolata endüstrisinin büyümesinde Ferrero’nun fındık kullandığı ürünlerin katkısı büyük” diyor.

Akın’ın dikkat çektiği nokta fındık üretimimiz açısından önemli.

“Ferrero’nun cirosu 10 yılda ikiye katlamış. Bu ne anlama geliyor? Demek ki fındık talebimiz de bununla birlikte artmış. Türkiye’nin son 10 yılına bakın? Buna paralel bir artış görüyor musunuz?”

DEĞERLİ TARIM PROGRAMI

Bamsı Akın’ın bu sözleri üzerine Türkiye’nin 10 yıl önceki fındık üretimine bir göz attım.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, Türkiye’nin 2008-2009 fındık üretimi 800 bin ton.

Bırakın Ferrero’nun cirosuna paralel artışı üretimde 10 yılda geriye düşmüşüz.

Dolayısıyla Ferrero Fındık Genel Müdürü Bamsı Akın “ Fındık Türkiye’nin önemli bir değeri ve talep artışına paralel büyümesi gerek” derken haklı.

Ferrero’nun beş yıl önce devreye soktuğu, verimliliği ve kaliteyi arttırmaya yönelik “Değerli Tarım Programı” nın devletin de desteğiyle mutlaka sürmesi gerektiğini söylüyor.

Programın uygulandığı model bahçelerde dekar başı 300 ila 350 kilo fındık alınıyormuş.

Türkiye’nin ortalaması dekarda 80-100 kilo arası.

“Değerli Tarım Programı” nedir?

Bamsı Akın basitçe anlatıyor:

“Örneğin birinin 50 dönüm fındık bahçesi var.  Bahçesinden daha verimli ürün almak için bize başvuruyor. Biz bahçenin bir-iki dönümünü alıp model bahçeye çeviriyoruz. Kendi ziraat mühendisimiz ile bahçenin bakımını yapıyoruz. İlaçlama, sulama, gübreleme, budama gibi şeyler. Hizmeti bedelsiz veriyoruz. Ürün bahçe sahibinin oluyor.”

İZLENEBİLİR ÜRÜN TALEBİ

Fındık bahçesinin sahibi aynı şeyleri bahçenin geri kalanına uygulamak istediği takdirde kendisine destek sağlanıyor.

Bamsı Akın, Türkiye’de beş “Değerli Tarım” ofisinde çalışan 69 ziraat mühendisi ile 21 hizmet uzmanı olduğunu belirtiyor.

Bu ofisler 5 yılda 35 bin çiftçiye ulaşmış.

“Belli bir çiftçi kesimi modern tarım yapıyor ve karşılığını alıyor. Doğru uygulamalarla verim 80 kilodan 350 kiloya çıkabilir. İyi verim almak istiyorsanız yılda 120 gün bahçede çalışmak gerek. Ne var ki bu çalışma süresi Türkiye’de ortalama 30 gün” diye ekliyor.

120 gün yerine fındık bahçesinde 30 gün çalışırsanız verimin düşük olacağı ortada.

Öte yandan gıda endüstrisi günümüzde verimlilik ve kalitenin dışında başka şeyler de talep ediyor.

Bamsı Akın bununla ilgili “Artık gıda endüstrisi izlenebilir, sertifikasyonu olan, kalitesi daha yüksek ürünler talep ediyor. Türkiye fındık piyasasının buna ayak uydurması gerekiyor” diyor.

“İzlenebilirlik”  meselesini şöyle açıyor:

“Kim hangi bahçede ne kadar ürün aldı? Hangi ilaçları kullandı? Ürünü nasıl depoladı? Bunların yanı sıra etik üretim şartlarına uydu mu, çocuk işçi çalıştırdı mı gibi şeyler de var”.