Çin İpek Yolu’yla Avrupa’ya giderek yakınlaşırken Türkiye ne yapıyor?

Geçenlerde süper marketten aldığım “kabak çekirdeğinin” Çin malı olduğunu fark edince aklıma ilk takılan soru bu oluyor. Çekirdek çıtlatma şampiyonu sayılacak bir ülkede kabak çekirdeği de Çin malı çıkarsa gerisini siz düşünün diyeceğim ama aynı günlerde bir başka şok yaşadım.

Meğer İtalya’da pizzaların üzerinde yediğimiz domates sosunun ham maddesi de çoğunlukla Çin’den geliyormuş.

İtalyanlar ve biz turistler İtalyan tarlalarından çıkan domateslerin sosu sandığımız şey düpedüz Çin malı.

“Kırmızı Altının İmparatorluğu” kitabında küresel domates sanayiyi araştıran Fransız gazeteci Jean-Baptise Malet’ye göre, Çinlilerin imal ettiği domates püresini satın alan İtalyanlar su, tuz vs. katarak Made in Italy diye pizza, makarna sosu olarak dünyaya satıyor. Bu ilginç konuya ilk fırsatta tekrar döneceğim. Bugünün esas konusu Çinli lider Xi Jinping’in 2013 yılında açıkladığı, yeni İpek Yolu diye bilinen 900 milyar dolarlık projesi.

ÜRETİM BATIYA KAYIYOR

Çin’in sıkı lobicilik faaliyetiyle tanıtımını yaptığı proje, “İpek Yolu Ekonomik Kuşağı” ve “21. Yüzyıl Deniz Yolu İpek Yolu” adları altında iki farklı projeyle 60 ülkeyi ve 4 milyar insanı kapsıyor.

“Bir Kuşak, Bir Yol” (İngilizce OBOR) olarak da tanıtılan, modern tarihin en kapsamlı kalkınma projesiyle Çin birkaç şeyi birden hedefliyor. Komşularına karşı siyasi üstünlük sağlamak,bölgesel eşitsizliğini gidermek,yeni pazarlara açılarak kapasite fazlalığını eritmek, üretimini doğudan batıya kaydırmak .

Çin’in en büyük kaygılarından biri Çinli imalatçıların Güneydoğu Asya’ya taşınmaları. Bu yüzden üretimini batıya kaydırırken, 240 milyon Çinli çiftçiye imalatta alan açmaya çalışıyor.

En önemli hedeflerden biri ülkenin batısını en büyük ticari partner Avrupa’ya açmak.

Dünya Bankası’nın verilerine göre, Çin ekonomisi ne kadar hızlı büyürse büyüsün AB ekonomisinin aşağı yukarı yarısı kadar(18.5 trilyon dolara karşı 10.4 trilyon dolar).

Yeni İpek Yolu kuşkusuz Çin ile AB’yi yaklaştırarak ticareti büyütecek. Çin’in Avrupa’ya yakınlaşması noktasında geçtiğimiz aylarda önemli bir gelişme yaşandı.Türkiye’de lojistik sektörünün önde gelen şirketlerinden Ekol, Macaristan’daki şirketinin projesini devreye sokarak Çin ile Macaristan arasında tren seferi başlattı.Ekol Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Musul sohbetimizde, Nisan ayının başında hizmete giren trenin 9 bin 300 kilometre kat ederek Kazakistan, Rusya, Belarus, Polonya ve Slovakya üzerinden Budapeşte’ye ulaştığını söylüyor. Çin devletinin verdiği destekle, şimdi Yiwu kentinden Budapeşte’ye ayda 3 tane trenin kalktığını belirtiyor.

Ahmet Musul “Çin’in en doğusundan kalkan tren 17 günde Macaristan’a geliyor. Eskiden aynı güzerg^ahtan, deniz ve tren taşımacılığıyla Çin’den mallar Avrupa’ya 2 ayda ulaşıyordu” diye ekliyor.

Dikkat çektiği önemli nokta şu: Yeni İpek Yolu kapsamında Çin üretimini batıya kaydırdıkça ve alt yapısını güçlendirdikçe mallar Çin’den Avrupa’ya daha kısa sürede ulaşacak. “5 yıl sonra Çin Avrupa’ya mallarını 7-8 günde ulaştırabilir” diyor Musul.

TEKSTİL ETKİLENECEK

Gelecekte, tren seferlerini arttırmayı ve  Çin’i diğer Avrupa şehirlerine de bağlamayı planladıklarını söyleyen Ahmet Musul’u dinlerken aklıma şöyle sorular takılıyor:

Çin ile Avrupa’nın hızla birbirlerine yakınlaşmaları bizim sektörleri, mesela tekstil sektörünü nasıl etkileyecek?

Sektörden yıllardan beri aradaki mesafenin daha kısa olması nedeniyle Türkiye’nin Çin’e karşı bir rekabet üstünlüğü olduğunu duymadık mı?

Bu durumda bu üstünlüğü kaptırıyor muyuz?

Aynı şekilde elektronik, beyaz eşya gibi sektörler de bundan etkilenebilir mi?

Çin Avrupa ile yakınlaşırken, Türkiye’nin geliştirdiği bir strateji var mı?