Barzani’nin sorunu

Kısa bir süre önce Münih’te Başbakan Binali Yıldırım’la bir araya gelen Barzani, dönüşünde Türkiye’yi ziyaret etti. İstanbul’da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la görüştükten sonra, Ankara’da Başbakan Binali Yıldırım’la bir görüşme daha yaptı.

Barzani ABD’nin yeni yönetimiyle de temasta. Münih’te ABD Başkan Yardımcısı Pence ile de görüşmüştü. Bu görüşmede bağımsız Kürdistan konusunun ele alındığına yönelik olarak Barzani cephesinden açıklamalar da yapıldı.

Barzani’nin Münih temaslarının ardından Türkiye ziyareti de “Bağımsızlık temasları mı” sorusunu gündeme getirmişti.

Barzani’nin bir an önce bağımsızlık ilan etmek istediği bir sır değil. Ancak, bu sadece Barzani’nin gündemini meşgul eden bir konu.

Ankara’nın gündeminde böyle bir konu yok. Ankara, eskiden olduğu gibi bugün de Irak’ın parçalanmasına ve bağımsız bir Kürt devleti kurulmasına karşı.

Türkiye’nin bu görüşü Suriye için de geçerli. Ankara, iki komşunun toprak bütünlüğünü öteden beri savunuyor.

İki komşusunun parçalanmasının ileride Türkiye’nin toprak bütünlüğünü de tehdit edeceğini biliyor.

BARZANİ’YE TEHDİT

Bağımsızlık bir tarafa Barzani’nin, mevcut yönetimini koruyabilmesi için desteğe ihtiyacı var.

Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi’nin hem askeri hem de ekonomik sorunları Barzani’yi giderek köşeye sıkıştırıyor. Suriye’nin açtığı fırsat nedeniyle hareketlenen PKK, Barzani’nin iktidar alanını Kuzey Irak’ta her geçen gün biraz daha daraltıyor. Barzani’yi devirmek istiyor ve ciddi tehdit oluşturuyor.

Kuzey Irak’ta bağımsız bir ‘petrol devleti’ kurmayı amaçlayan Barzani’nin, Türkiye ve İran gibi iki güçlü ülkenin karşı çıktığı bu projeyi hayata geçirmesi çok zayıf bir olasılıkken, PKK’ya karşı iktidarını kaybetmesi riski büyük.

Bu bakımdan öncelikle PKK baskısını bertaraf etmesi ve ekonomik kaynaklarını güçlendirmesi gerekiyor.

ÖNCE SİNCAR

Bu koşullarda Barzani için Türkiye’nin desteği hayati önem taşıyor. PKK’ya mesafe koyarak Türkiye’ye yaklaşan Barzani’nin, bu desteği kaybetmesi halinde PKK karşısında tutunması zor.

PKK’nın, Suriye içsavaşının yarattığı ortamdan yararlanarak bir ‘merkez üssü’nü de Suriye sınırındaki Sincar bölgesinde kurmaya başladığı biliniyor.

Ezidileri koruyorum bahanesiyle bu bölgeye yerleştiği, gayrimüslimlerin haklarını korumak propagandasıyla ABD ve Batı dünyasının desteğini daha güçlü bir şekilde almaya uğraştığı da sır değil.

Sincar, Kuzey Irak’ın Suriye sınırına yakın bir bölge. Bu bölgede ‘ikinci Kandil’ oluşturarak, Kuzey Suriye’de PYD-YPG faaliyetlerini daha kolay yönetme amacı güdüyor. TSK’nın Kandil’e yaptığı ve yapacağı hava operasyonları karşısında Sincar’ı daha güvenli ikinci merkez üs gibi görüyor. Bu amaçla Kuzey Irak’ta hâkimiyet alanını genişletmesi Barzani’yi zorluyor.

 PKK’YI ÇIKAR

Bu tablo karşısında Ankara’nın Barzani’den beklediği, PKK’yı Sincar bölgesinden çıkarması. Peşmergelerle, bu alanda PKK’yı sıkıştırması. Ankara, Barzani’nin askeri güç ve kabiliyetini biliyor. PKK’yla uzun bir savaşı göze almasını da beklemiyor ancak en azından baskılamasını bekliyor.

Barzani’nin de bu yönde Ankara ile işbirliği içinde olduğunu göstermesi gerekiyor.

Bir yandan PKK bir yandan PYD-YPG ve bir yandan da Musul’a ulaşan Irak merkezi ordusu düşünülürse, çevrelenmiş Barzani’nin, Ankara ile PKK’ya karşı işbirliğine yönelmesi kendisi açısından en akılcı, en güvenli yol gibi görünüyor.

SURİYELİ PEŞMERGELER

Türkiye ile Barzani arasında işbirliği yapılabilecek bir diğer konu da Suriyeli Peşmergeler. Suriye’nin kuzeyindeki sayıları 6-7 bin kadar olduğu belirtilen Peşmerge grubu PKK-PYD-YPG tarafından ABD’nin de desteğiyle Kuzey Irak’a doğru sürüldüler.

ABD’nin Türkiye’nin önerdiği formülü kabul etmesi halinde, Suriyeli Peşmergelerin de TSK’nın destekleyeceği ÖSO’ya dahil olarak Rakka operasyonuna katılabilecekleri dillendiriliyor.

ABD ile Rakka operasyonu konusunda uzlaşma sağlanırsa Suriyeli Peşmergeler de Fırat Kalkanı’nın bir unsuru haline gelebilir.