Yüksek cari açık moral bozmaya devam ediyor

Bu veri üzerine kurların yeniden yükseliş geçmesi piyasalarda bozulan morallerin de bir göstergesi oldu. Rekor kıran Hazine kağıtlarındaki faizlerle birlikte kurlarda meydana gelen artış, yeni yönetimden beklenen “ekonomide acil politika tedbirlerinin ortaya konması” ihtiyacını da açıkça gösteriyor.

Merkez Bankası’nın dünkü ödemeler dengesi açıklamasına göre 5.3 milyar dolar olarak beklenen mayıs ayı cari açığı 5.9 milyar dolar olarak gerçekleşti. Mayıs ayı itibariyle 12 aylık cari açık ise 57.6 milyar dolara yükseldi.

Bu rakamla birlikte cari açığın milli gelire oranı hakkında da yeni tahminler çıkmaya başladı. Şu anda milli gelir tahminleri sağlıklı yapılamasa bile, bu gidişle cari açığın milli gelire oranının 2018 yılında yüzde 6- 6.5’e kadar çıkacağı yönündeki yorumlar piyasa analistleri tarafından yapılmaya başladı. Bu oranın yüzde 5’in üzerine çıkması bile tehlike sinyali olarak algılanıyor.

Aslında bu yükselen cari açık rakamı aynı zamanda geçmişe ilişkin bir veri olduğu için, bu aylardaki kur ve faiz artışlarının somut nedeni olduğunu da ortaya çıkarmış oluyor. Bir başka açıdan bakacak olursak, artık artan kurların da etkisiyle cari açık rakamının bundan sonra çok daha büyük rakamlara ulaşamayacağı, kurların otomatik olarak buna fren olacağı da söylenilebilir.

Ödemeler dengesini oluştan kalemler arısın en büyüğü olan dış ticaret açığı da mayıs ayında bir yıl önceki aynı aya kıyasla 678 milyon dolar artarak 6.5 milyar dolara ulaştı. Turizm gelirlerinin ağırlıklı olduğu hizmetler dengesinden kaynaklanan net girişlerin aynı ayda 768 milyon dolar artarak 1.9 milyar dolara ulaşması ise en olumlu gelişme olarak göze çarptı.

Altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar 218 milyon dolar artarak 1.1 milyar dolara ulaşırken, altın ithalatının yeniden hızlandığını gösterdi.


ÇÖZÜM TALEBİ ACİLLEŞİYOR
Ödemeler dengesinin finans hesabı ise bu olumsuz gelişmelerin sonucu bozulmaya devam etti. Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler, bir önceki yılın aynı ayına göre 703 milyon dolar azalarak 429 milyon dolara inerken, portföy yatırımlarında 1 milyar dolarlık çıkış görüldü. Hisse senetlerinde 24 milyon dolar, hazine tahvillerinde ise 1.1 milyar dolarlık çıkış yaşandı. Aynı sürede yurtdışından kullanılan kredilerde bankaların 160, kamunun 51 milyon dolar net ödeyici olduğu, diğer sektörlerin 1.5 milyar dolar yeni borçlanma gerçekleştirdiği görüldü.

Resmi rezervlerde ise mayıs ayında 2.8 milyar dolar azalma yaşandı.

Mayıs ayında kur ve faizlerde yaşananları, bu veriler çok açıkça ortaya koyuyor.

Cari açık ve enflasyon başta olmak üzere bozulan dengeler bu rakamlarla iyice açığa çıkmaya başladı. İşte yeni hükümetin, ekonomi yönetiminin önündeki en önemli sorun da buradan kaynaklanıyor.

Yabancı yatırımcılar nezdinde, bu veriler ışığında biran önce yeni hükümetin makro ekonomiyi yeniden rayına oturtacak önlemleri açıklaması talebi de bu nedenle artıyor. Açıkcası ekonomide yavaşlama gerektiği, bu yavaşlamanın ise kontrollü olup ekonomik aktivitenin devam etmesi gerektiği konusunda hem yerli hem yabancı yatırımcılarda genel bir beklenti var. Bunun çok zor olduğunun herkes de bilincinde ama biran önce de bunun nasıl başarılacağına ilişkin politika ipuçlarını da görmek istiyorlar.

Hem idari yeniden yapılandırma hem yeni bakanların göreve gelmesinin, acil hale gelen bu sorunun çözümünü zorlaştıracağı da açık.