Fed beklentileri ve ham petrolün sunduğu fırsat

Daha önce küresel gelişmelerin yarattığı fırsatların yerinde kullanıldığını söylemek zor. Sık sık yapılan seçimlerin etkisiyle, karşımıza çıkan bu imkanların daha çok harcamaları ve altyapıyı büyütmek için kullanıldığını gördük. Şimdi de Mart sonunda yapılacak yerel seçimler, bu fırsatların istikrar için kullanılacağı konusunda ciddi endişe yaratıyor.

Suudi Arabistan’ın üretiminin rekor seviyeye çıktığına ilişkin haberler petrol fiyatlarının düşüşünde etkili oldu. Vadeli petrol kontratları New York’ta geçen hafta yüzde 4.7 oranında düştü. ABD’nin ham petrol stoklarının yükselmesi de 9. haftasını tamamladı.

ABD’nin İran yaptırımları nedeniyle dünya ham petrol fiyatlarının yükselmesi beklenirken, ambargoda petrol muaf tutulunca bu beklenti kayboldu. S. Arabistan’ın arz artışı fiyatları iyice düşürdü. Uluslararası ajanslar geçen haftaki petrol volatilitesinin 2016 yılından beri en yüksek seviyeye ulaştığını belirtiyor. Ocak vadeli brent petrol fiyatı varil başına 59.71 dolara inerken, batı Teksas tipi ham petrol fiyatı 51.73 dolara kadar indi.

Trump’ın uyarıları üzerine OPEC ve S. Arabistan’ın tavır değişikliği ham petrol fiyatlarındaki düşüşte önemli rol oynadı. Ancak OPEC’in fiyatlardaki aşırı düşüş üzerine önümüzdeki günlerde yeni bir anlaşma isteyebileceği belirtiliyor.

OPEC’in başarılı olması halinde dünya fiyatları biraz yükselebilir ancak mevcut koşullar büyük ham petrol ithalatçısı Türkiye adına büyük bir şans anlamına geliyor. Buna bağlı olarak akaryakıt fiyatlarında aşırı artışı engellemek için gidilen vergi indirimleri, otomatik olarak eski düzeyine çıktı. Ek olarak akaryakıt fiyatlarında indirimler başladı.

Seçimler yaklaşırken enflasyonun düşürülmesi amacına dönük olarak indirimlerin sürebileceği ama ham petrol fiyatları artsa bile seçim yaklaşırken akaryakıt zamlarının zorlaşacağı konuşuluyor. O takdirde bütçenin vergi tahsilatı yara alabilir. Seçimlere giderken akaryakıtta hükümetin nasıl bir yol izleyeceği, önümüzdeki dönemde netleşecek.

DOĞALGAZ İNDİRİMİ

Bu arada seçimler yaklaşırken doğalgaz fiyatlarında indirim yapılacağı da konuşulmaya başladı. Doğalgazdaki sübvansiyon bilinirken, doğalgaz alımında fiyatlar düşse bile tüketici fiyatlarının düşmesi pek beklenmiyordu. Ancak bu konuda da endişeler olduğunu söylememiz gerekiyor.

Hükümetin sağlanan petrol avantajını mali disiplini kuvvetlendirmek için kullanılıp kullanmayacağını önümüzdeki dönem göreceğiz.

Fed’in faiz artışları konusundaki piyasa beklentileri de yumuşadı. Aralıkta artış yapılacağı bile tartışılır hale gelirken, gelecek yılki artış sayısına ilişkin tahminler düşüyor. Bu da ABD’ye dönüş yolundaki küresel sermayenin, yeniden Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere akmasına neden oluyor. Yabancı sermaye girişi yeniden başladığı için, son dönemde kurlarda ciddi geri gelişler izliyoruz.

Bu tür küresel gelişmeler, hele ki istikrarı tehlikeye giren bizim gibi ekonomiler için önemli bir fırsat oluşturuyor. Bu fırsatın değerini bilip, harcamalar artırılarak heba edilmemesi gerekiyor. Oluşan iklimi iyi değerlendirip, yapısal tedbirlerle destekleyerek, istikrar için önemli adımlar atma imkanı artmış gözüküyor. Bu yola gidilmesi orta döneme ilişkin beklentilerin önemli ölçüde düzeltilmesini de sağlayabilir.

Fırsatlar kullanılabilecek mi, hep birlikte yaşayıp göreceğiz.