Zeyyat Selimoğlu’nu mukayeseli okumak
‘Halikarnas Balıkçısı’nın konusu denizdi. Sait Faik, ‘Ada’nın yazarıydı. Zeyyat Selimoğlu da gemicilerin yazarıdır. Deniz-insan ilişkisine üç ustanın nasıl baktığını okuyunca aynı temaya yaklaşımdan çıkan edebi zenginliğin tadına varırız.
Aynı temayı işleyen yazarları mukayese ederek okumak gerekir. İyi hikâyeci Zeyyat Selimoğlu’nun kitapları yeniden yayımlanıyor.
Öykü türündeki eskimeyen ustalığını iyi bir okur hemen fark edecektir. Onu şimdiye kadar okumamış birisi de iyi bir kitabı geç okumanın üzüntüsünü yaşayacaktır.
Mukayese sözünü neden kullanıyorum?
‘Halikarnas Balıkçısı’nın da konusu denizdi, Sait Faik de ‘Ada’nın yazarıydı, Zeyyat Selimoğlu da gemicilerin yazarıdır.
Deniz-insan ilişkisine; üç ustanın nasıl baktığını okuyunca aynı temaya yaklaşımdan çıkan edebi zenginliğin tadına varırız.
ONLARIN EVCİL UMUTLARI YOKTUR
Sünger avcıları nasıldı, balıkçıların günlük yaşamı nasıldı, uzun yol gemilerinin, şileplerinin içindeki gemi adamlarının umutları, ruh halleri, geleceğe dair düşünceleri nasıldı?
Halikarnas Balıkçısı ile Sait Faik’in tipleri karayla irtibatı kesilmiş olarak tanımlanamaz. Onların evlerini dönme umudu vardır.
Uzak denizlerdeki gemi adamlarının ise evcil umutları yoktur.
Bunlar üzerine yapılacak bir inceleme, üç ustanın kitabından çıkarılacak tiplerin tahlilidir.
Yıllar sonra bir yazarı okumak hem bir eleştirmen hem de yazar için bir sınavdır.
HEM ELEŞTİRMEN HEM YAZAR İÇİN SINAV
Kitaplar yeniden yayınlanmaya başladığında Feridun Andaç, bana ‘Direğin Tepesinde Bir Adam’a önsöz yazmamı istemişti, sevinerek “Evet” dedim.
O kitap Sait Faik Hikâye Armağanı’nı kazandığında öven bir yazım çıkmıştı.
Yazımı korkuyla açtım, okuduktan sonra, bazı ayrıntılara inmediğimi fark ettim, hem kendi adıma hem yazar adına derin bir
oh çektim.
Bütün eserlerinin basılmasına çok önem veriyorum. Çünkü bir yazarı tanıyabilmek için bütün eserlerini okumanın şart olduğu kanısındayım.
Murat Yalçın’ın ‘Karaya Vurdu Deniz’ kitabının başındaki ‘Baştan Kara Hayatlar’, ‘Kıyıya Vurmuş Adamlar’ yazısının benimle uyuşan bir bölümünü aldım yazıma:
“Zeyyat Selimoğlu’nu Halikarnas Balıkçısı’yla, Sait Faik rafında tutmalı derim. Ege’den, Marmara’dan geçerek Karadeniz’e açılmış olursunuz. Üçü de kıyılarımızda durur, üçü de insan denizinde kıyıya vurmuşları iyi bilir.” Yeniden Zeyyat Selimoğlu okumaya çağırıyorum sizi.
