Nâzım’ı dinleyerek okumak

Kuvâyi Milliye
Nâzım Hikmet
Yapı Kredi Yayınları

Nâzım Hikmet’in ‘Kuvâyi Milliye’ kitabının ciltli baskısı yayımlandı.

Şiirin büyük ustasına ben, sadece yazdıklarıyla değil, diğer edebiyatçılara katkıları nedeniyle de saygı duyarım.

Edebiyat dünyasında eleştirilerin, dostlukların çizelgesi yapılmıştır.

Belleğimde kalan, Nâzım Hikmet’in bir yazıdan sonra Maçka’da Abdülhak Hâmid’in evine giderek, ona saygılarını sunmasıdır.

Kemal Tahir, Orhan Kemal, ressam Balaban ondan yararlanmışlardır.

Elbet birçoğunuz ‘Kuvâyi Milliye’yi okudunuz. Bu kez dinleyerek okursanız, destandan farklı bir lezzet alırsınız.

Tiyatro dünyasının bir ustası Genco Erkal’ın görüntülü yorumu da kitapla birlikte veriliyor. Kitabı bir kez daha okumadan önce Genco Erkal’ı seyrettim, destandaki kahramanları öylesine etkileyici bir dille ve hareketle anlatıyor ki kitabın kahramanlarıyla birlikte yaşadım.

Kurtuluş Savaşı’nın şiirle tarihini yazan şair, Anadolu insanının fedakârlığını anlatırken onların kahramanlığının insani cephesini ortaya koyuyor.

İnananların yaşamında mucizeler vardır, kıyıda köşede kalmış sıradan kişiler birden devleşir, bir devrimi yaratırlar. Nâzım kendini değil vatanı düşünen insanların hiçbir çıkar düşünmeden yaptıklarını şiire getirirken, birden bir türkünün sesini duyarız, tek başına kalanların bir zaferi düşünürken birden kalabalıklaştığını hissettirir bize.

‘Kuvâyi Milliye’deki insan unsuru, bize aynı zamanda Anadolu insanının yüreğini, tavrını anlatır. Bu bir şiir kitabı değildir, her şehrin insanını ayrı ayrı tasvir eden adeta bir ülke rehberidir.

Nasıl başlar? “Ateşi ve ihaneti gördük.”

Karayılan’ın şahlanışını dile getiren dizeler bugün de etkiledi beni. Üstelik Antep’i, Anteplileri şiirleştiren bölüm birçok Gaziantepli edebiyatçı arkadaşımı anımsattı; Onat Kutlar’ı, Ülkü Tamer’i...

Anadolu’da toplanan kongreleri, oradakilerin düşüncelerini de bu kitaptan öğrenebiliriz. ‘Biz İstanbul şehriyiz’, İstanbul’un tarihini öğrenmek için olağanüstü bir şiir, Nedim’in ve Tevfik Fikret’in de adı geçiyor.

Türk köylüsünün tahlilini unutulmaz biçimde yazmıştır.

Kartallı Kâzım’ı anlatan dizeleriyle noktalayacağım:

Dövüştü pir aşkına,
Yaralandı birkaç kere
Ve saire,
Ve kavga bittiği zaman
Ne çiftlik sahibi oldu, ne apartıman.
Kavgadan önce Kartal’da bahçıvandı,
Kavgadan sonra Kartal’da bahçıvan...