Dergilerde ne var?

Fransız edebiyatının büyük yazarı, bizde her zaman okur bulmuş, beğenilmiştir.

Dosya şöyle adlandırılmış: “Evet ile Hayır Arasında”.

Dosyanın başındaki tanıtımda, yazarın kitaplarının neyi işlediğini, neyi, niçin yazdığını iletiyor:

“Ben varoluşçu değilim der Camus. Ölüm, kaygı, anlamsızlık, özgürlük gibi varoluşçulukta anılan temaları ele alsa da yaşamı da, sanatta da ‘tersi ve yüzü’yle alır. ‘Büyük yüreklilik ölüme olduğu gibi ışığa da gözlerimizi kırpmadan bakabilmektir’ der.”

Sunum, kitapları hakkında bir yorum niteliği taşıyor, onun edebiyat ve düşünce ilişkisinde nerede olduğunu saptamaya çalışıyor.

Hiç kuşkusuz bunların içinde ‘Yabancı’ ile ‘Sisyphos Miti’, insanın konumunu belirleyen yanlarıyla benim favori kitaplarım arasındadır.

Camus, bizi kavramlar üzerine düşünmeye çağırırken, bunun edebiyatla çok daha etkileyici bir özellik kazandığını göstermektedir. Anlamsızlık, insanın başkaldırışı, kötülükle mücadeleyi bir tarihi platform üzerine oturtur.

Dosyada kimlerin adı var?

- Andre Maurois.

- Albert Camus ile Söyleşiler - Gabriel Daubarede.

- Hayır, ben varoluşçu değilim - Konuşma: Jeanine Delpech.

- Yabancı: Güneşçil Roman - Roland Barhes.

- Dünyanın Kötülükle Sınavı: Veba ve Albert Camus’nün Güncelliği - Ahmet Yılmaz.

- Düşüş -  Roger Quilliot.

- Albert Camus: ‘Evet’ ile ‘Hayır’ Arasında - Jean Grenier.

- Camus, Lirik: Doğanın İnsansız Şiiri - Kardelen Ayhan.

Camus gibi yazarlar, çağın, insanın edebi süzgeçten geçmiş güncesidir. Günümüzün bütün kaosunu, insan ekseninde, onun kitaplarından öğrenebiliriz. Yeniliği eskimeyenlerden öğreniriz. Dünya değişirken, olayların, insanların yargılanmasında ölçütler hemen hemen aynı kalmaktadır.

Camus’yü okuyunca durduğunuz ve durmanız gereken yeri anlayacaksınız.

DERGÂH’TA İKİ ÖNEMLİ YAZI (2)

İNCİ ENGİNÜN, Ölçütler Değişirken yazısında, koruma bilincimizin eksikliğine değiniyor, yabancıları tanırken bu özelliklerine de dikkat etmemiz gerektiğini vurguluyor:

“Kenan Hulûsi Koray’ın hikâyelerini toplarken beni çok şaşırtan bir hikâye ile karşılaşmıştım.

‘Miras Keçe’.

Hikâyede toz toplayan, evde durmadan yer değiştiren Miras Keçe sonunda kadrini bilmeyenerin evlerinden kurtuluyor, bir eskici vasıtasıyla satıla satıla müzede layık olduğu yere kuruluyordu.”

Yazar bir uyarıda da bulunuyor:

“Korumanın yığınları toplayıp, mahzenlere doldurmadan ibaret olmadığını, küçük yaştan öğretmek.”

- Mustafa Kutlu’nun, ‘Bir Zamanlar Taşra’ yazısı, nefis bir taşra denemesi, bir romana yol verecek kadar yoğun ve etkili. Dünden bugüne geçerken taşıdığı hüzün de bir gergef gibi okurun yüreğine sesleniyor.

Yazının girişini alıyorum:

“Çocukluğumun ve ilk gençlik yıllarımın taşrası nasıldı? Küçük ve sıcak. Yoksul ve samimi.

İçedönük ve derin.

Herkes birbirini tanır, birbirini sever; dert dinler, naz çeker, küsler barışır, kavga eder, çekiştirir, eğlenir, üzülür, ibadet eder; doğumda, cenazede, düğünde, bayramda bir araya gelir.

Büyük bir aile gibi yaşar.”

VARLIK’TA SABAHATTİN ALİ ANILIYOR

VARLIK’ın (3) yeni sayısında Sabahattin Ali üzerine iki yazı yer alıyor:

- Toplumcu Yazınımızın Büyük Ağabeyi Sabahattin Ali - Âba Müslim Çelik.

- Bir Sabahattin Ali Vardı... - Emin Karaca.

- Hüseyin Ferhad’ın Kibele’nin Üvey Oğlu küçük İskender’ini mutlaka okuyun, birkaç satır:

“Bir anlatıcıdır, küçük İskender. Bir ifşacı, tellal. Anlatma esrikliği; uçlara, uçurumlara sürükler çoğu zaman onu. Ölçütlerini, değer yargılarını tersyüz eder. Nietzsche’yi gönendirir adeta, ben’ini, onun insancık’ına, ‘yerkurdu’na indirger; üstüne basılan yerkurdu büzülür. Akıllıcası da budur. Böylelikle yeniden ezilme olasılığını azaltmış olur.”

SELİM İLERİ’NİN ÇAĞRISI

OT’ta (4) Selim İleri’nin çağrısına kulak vermeliyiz:

“Barışçıl ve Birleştirici Olmalıyız”.

Selim İleri, edebiyatta hep bunu aradı, kuşaklar arası değer zincirinin halkalarını güçlendirdi. Hatta kurdu.

*

DERGİLERİ ihmal etmeyin, onlar düşünce ve edebiyat dünyasının atardamarıdır.

.................................

(1) NOTOS, Ekim - Kasım 2018

(2) Dergâh, ekim sayısı

(3) Varlık, ekim sayısı

(4) OT, ekim sayısı