Bilimin gülen yüzü

Toktamış Ateş, hem kitaplarından yararlandığım hem de sohbetinden hoşlandığım bir bilim adamıydı. Hepsinin dışında çok sevdiğim dostlarımdandı. Bir bilim adamının ilkelerine sahipti ama bunu başkalarına baskıyla kabul ettirmeye kalkmayan ender aydınlardan biriydi. Hoşgörüyle tavizi karıştıranlardan değildi. Atatürk’ün yerini, önemini en doğru yazanlar arasında seçkin bir yeri vardı.
Alçakgönüllülüğü makbul saymayan, muhalefeti en büyük erdem sayan bilim adamlarından değildi.
Fahri Aral’ın yayına hazırladığı Sur İçinde Bir Yaşam - Toktamış Ateş’e Armağan kitabı bir cumhuriyet aydınının bütün özelliklerini, güzelliklerini, inancını yansıtıyor.
Toktamış Ateş’in kendi notlarında anlattığı Laleli’de ben de yaşadım, oturduğumuz apartman Mesih Paşa Caddesi’ndeydi. Kitaba adını veren ‘Suriçi’nde Bir Yaşam’ adlı yaşamöyküsü bölümünde Fahri Aral, eşi Nevin’in gönderdiği notlardan çok iyi bir yaşam haritası çıkarmış, gerçekten onun kimliğini, görüşlerini, yaşadığı kenti, semti anlatan çok özgün notlar.
Kitapta onun müziğe ilgisini değişik kalemlerden okuyacaksınız. Bu özelliğini tüm yakın arkadaşları bilirdi. Bilgi’deki odasına girdiğinizde televizyonda sürekli Fransız müzik kanalı Mezzo’yu izlerken görürdünüz. Müzik onu bir anlamda ayakta tutan, hayata bağlayan bir tutkuydu.
Fahri Aral bununla ilgili şöyle söylüyor: “Şahsen, o güleç halinin, hoşgörülü ve uzlaşmacı kişiliğin şekillenmesinde müziğin önemli bir payının olduğuna inanıyorum. Klasik müziği çok iyi bilirdi; bu özelliği şüphesiz çok dinlemesinden, özellikle farklı icraları dikkatle dinleyerek, nüansları iyi ayırt etmesinden kaynaklanıyordu. Bilgi’ye belirli aralıklarla gelip, CD satan Mehmet’in kulakları çınlasın, satışların düştüğü son yıllarda, ‘Fahri Abi sen, İlter Hoca ve özellikle Toktamış Hoca olmasa, her şey elimde kalacak’ derdi.”

Devlete toz kondurmadım

‘Toktamış Anlatıyor’ bölümünde söyledikleri, bugün de önemli uyarıları, dikkate yönelmeleri içeriyor: “Çok kısa birkaç dönem dikkate alınmazsa; tüm yaşamım boyunca, bu devleti yönetenlere karşı oldum. Ama ilk gençliğimdeki kimi duygusal çıkışlar hariç, bu devlete hiç toz kondurmadım. Mustafa Kemal’in gençlere emanet ettiği Cumhuriyet’i; hem gençliğimde hem de ileri yaşlarımda sevdim, savundum ve sevmeye, savunmaya devam ediyorum.”
Her kuşaktan insanların, özellikle genç kuşağın muhakkak okuması gereken önemli bir kitap. Çünkü Toktamış Ateş gibi bir bilim insanını yakından tanımak herkesin görevi.