Başbakan Yıldırım’ı rahatlatan KHK

Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Müsteşarı, söz konusu kararname ile artık Cumhurbaşkanı’na bağlı ve sorumlu hale geldi. MİT Müsteşarı, her türlü adli süreç konusunda Cumhurbaşkanı’nın iznine tabi olacak.

694 sayılı KHK’ya dek MİT Müsteşarı Başbakan’a karşı sorumlu ve Başbakan’a bağlıydı. Soruşturma izni, mahkemelerde tanıklık yapma izni Başbakan tarafından veriliyordu.

‘GÜVENSİZLİK DEĞİL, SİSTEME UYUM’

Bu değişiklik dün Başbakan Binali Yıldırım’a soruldu.

Başbakan Yıldırım’ın ilk sözü, “Bu meseleyi Başbakan’a güvensizlik gibi bir yoruma tabi tutmak iyi niyetten yoksundur” oldu.

Yıldırım, ardından şöyle devam etti:

“Bizim Cumhurbaşkanımızla, kurumlarımızla ilgili bir sıkıntımız yok. Gayet uyumlu bir şekilde çalışıyoruz. Cumhurbaşkanlığı’na bağlı olması demek, Başbakanlık’la, hükümetle ilişkilerinin yok olması anlamına gelmiyor. Faaliyetleri bakımından aynen eskiden olduğu gibi her türlü istihbari faaliyeti hükümete rapor etmekle yükümlü. Bu değişiklik sadece MİT Müsteşarı’nın atanması ve görevden alınması ile ilgili hususları kapsıyor.”

Yıldırım, yapılan değişikliğin yeni sistemle uyumlu olduğuna da işaret etti.

YILDIRIM’IN AÇIKLAMASINDAKİ İKİ KRİTİK DETAY

Bu tespitleriyle MİT’in KHK ile gelen yeni hiyerarşik konumunu çok güzel özetleyen Yıldırım’ın açıklamasından şu anlaşılıyor:

MİT geçmişte olduğu gibi istihbarat koordinasyonunu sağlayacak, topladığı istihbaratı hükümete ve Genelkurmay Başkanlığı gibi güvenlik mekanizmalarına rapor etmeyi sürdürecek.

MİT Müsteşarı ile ilgili her türlü adli süreç, (soruşturma/tanıklık izni, atama, görevden alma) bundan sonra Cumhurbaşkanı’nın izniyle başlatılabilecek.

‘NEDEN GÖREVDEN ALMIYORSUNUZ’ SORUSUNDAN KURTULDU

Başbakan Yıldırım ile MİT Müsteşarı Hakan Fidan arasında, 15 Temmuz hain darbe girişiminden sonra gözle görülür bir gerilim yaşanıyordu.

Bu gerilimin ilk sinyalini Yıldırım 3 Ağustos 2016 günü vermişti.

Yıldırım, 15 Temmuz günü bir binbaşının MİT’e gelip anlattıklarından sonra MİT ile Genelkurmay arasında yaşanan trafiği kastederek şöyle demişti:

“Ben bunu MİT Başkanı’na sordum. ‘Yani bu nasıl olur’ dedim? ‘Başbakan’ın haberi yok, Cumhurbaşkanı’nın haberi yok. Tamam Genelkurmay Başkanı’nın bilgisinin olması gayet doğal ama aynı zamanda Başbakan’a da söylemeniz gerekiyor çünkü siz Başbakan’a karşı sorumlusunuz, bağlısınız’. Tabii onun cevabını veremedi. Herhangi bir şey de söyleyemedi, doğrusu bu.”

Yıldırım, 15 Temmuz’un birinci yıldönümünde yaptığı açıklamada da şöyle konuşmuştu:

“Bilgiler bize intikal etmedi, ne bana, ne de Cumhurbaşkanı’na. Müsteşar da (Hakan Fidan) o anda söylemedi. O anda darbeyle ilgili de bir şey söylemedi. Ben kendisine sordum, ‘Darbe oluyor, ne yapıyorsun?’ dedim. ‘Yok’ dedi. ‘Bir şey yok, normal. Biz çalışıyoruz’ dedi bana. Oradaki iş farklı bir şey.”

Bir konuşmasında da 15 Temmuz’daki istihbarat zaafına dikkat çeken Yıldırım, bu açıklamalarından sonra muhalefetin, hatta hükümete yakın bazı gazetecilerin “Neden görevden almıyorsunuz” sorusuna muhatap oluyordu.

Soruyu soranlar da çok iyi biliyordu ki Yıldırım, dünkü KHK’ya dek kendisine bağlı ve sorumlu olan, istediği zaman görevden alabileceği Fidan konusunda Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a rağmen bir adım atmazdı. Durumu, “Ya ben ya o” noktasına hiç getirmezdi.

694 sayılı kararname, MİT açısından istihbarat sistemini 2019’a hazır hale getirdi. Başbakan Yıldırım açısından da bırakın “güvensizlik” olarak görülmeyi, üzerindeki muhalefet baskısını alan, rahatlatan bir değişikliye yol açtı.