Bütçenin 10 aylık fotoğrafı

Alınan bazı önlemlerin ve faiz giderlerinin düşük olmasının da etkisiyle, bütçe açığı hız kesti ve Ekim ayı açığı 102 milyon YTL oldu. İlk 9 ayda ortalama 4.8 milyar YTL olan aylık faiz ödemesinin, Ekim ayında 1.9 milyar YTL olması, giderleri ve bütçe açığını aşağı çeken önemli bir unsur olarak göze çarpıyor. İlk 10 aya topluca baktığımızda, vergi gelirleri hálá öngörülen hedefin gerisinde, harcamalar ise yıllık hedefin üzerinde...

Yıl sonu itibariyle, bazı ödemelerin de kısılmasıyla, harcama hedefinin tutturulacağı fark ediliyor. Ancak, vergi gelirleri yönüyle, özellikle KDV ve ÖTV gelirleri bakımından, ciddi bir gerileme var. Eylül’de 13.3 milyar YTL olan toplam vergi gelirleri, Ekim’de 12.2 milyar YTL’ye, 1.7 milyar YTL olan Dahilde Alınan KDV 1.4 milyar YTL’ye, ÖTV’de 3.8 milyar YTL’den 3 milyar YTL’ye gerilemiş durumda.

BÜTÇE AÇIĞI

İlk 10 aya ait bütçe açığı, 12.3 milyar YTL. Bu açık, 2007 yılı revize bütçe açığı hedefi olan 8.5 milyar YTL’nin yaklaşık yüzde 50 üzerinde. Ancak, revize hedef bir daha revize edilip 16.8 milyar YTL’ye yükseltildiğinden, yıl sonu bütçe açığı hedefinin tutturulması yönünden sorun gözükmüyor.

Hemen belirtelim, Telekom hisse satış geliri ve özelleştirme kapsamında sağlanan bazı tahsilatlar olmasaydı, bütçe açığı daha şimdiden 20 milyar YTL’yi bulacaktı. Bu da ayrı bir gerçek.

FAİZ DIŞI FAZLA

İlk 10 aya ait faiz dışı fazla 32.4 milyar YTL olarak gerçekleşti... Böylelikle, yılın tamamı için öngörülen 36 milyar YTL’lik revize hedefin yüzde 90’ına ulaştı.

HARCAMALAR

Yıl sonu hedefinin yakalanması bakımından, sorun gözükmüyor.

Ancak, harcama kalemleri arasında özellikle "mal ve hizmet alımları" dikkati çekiyor. Bu kalemden yapılacak harcamalar için, 2007’de yüzde 18 azalma öngörülmesine karşın, bırakın azalışı aksine yüzde 21 artış gözüküyor. Sosyal güvenlik hala "kara delik" olmaya devam ediyor. Sosyal Güvenlik Kurumu’na transferler, ilk 10 ayda 28 milyar YTL oldu.

KDV VE ÖTV YİNE SORUN

İlk 10 ayda, Dahilde Alınan KDV tahsilatı 14 milyar YTL’ye ulaştı. Ancak, yıllık gelir hedefi olan 20.2 milyar YTL’lik hedefin tutmayacağı, daha şimdiden belli.

İthalde Alınan KDV tahsilatı 21.6 milyar YTL. Bu tutar da yıl sonu hedefi olan 29.6 milyar YTL’lik hedefe ulaşmanın mümkün olamayacağını gösteriyor.

Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) gelirleri de 2007 yılı hedefinin gerisinde gözüküyor. İlk 10 ayda tahsil edilen 31.7 milyar YTL’lik ÖTV geliri, yıllık hedef olan 41.1 milyar YTL’lik hedefin çok gerisinde...

GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ

Gelir Vergisi yönünden, yıllık hedefin, kolayca tutacağı gözüküyor. Ancak, Gelir Vergisinin yüzde 92’si "kaynakta vergi kesintisi (stopaj)" yolu ile toplanmış. Bu da madalyonun diğer yüzü...

Yıllık gelir vergisi beyannamesi veren mükelleflerin, ödedikleri vergilerin, toplam vergi gelirleri içindeki payı, yüzde 1.80. Daha açık bir anlatımla, toplanan 100 birim verginin, yaklaşık 2’sini 1.7 milyon gerçek usuldeki gelir vergisi mükellefi ile 762 bin, basit usule tabi mükellef ödemiş.

Kurumlar Vergisindeki artış ise, yıllık hedefin üzerinde. Bu son derece sevindirici.

Kurumlar Vergisi oranının yüzde 30’dan, yüzde 20’ye inmesi ile birlikte, vergi gelirleri de hedefin üzerine çıktı. Bu arada, özel sektörün yaklaşık 140 milyar dolar olan dış borçları nedeniyle, kurdaki gerilemenin, "kur farkı geliri" yazılacak olmasından dolayı, önümüzdeki ay Geçici Kurumlar Vergisi tahsilatında, sıçrama bekleniyor.

Görünen o ki, vergi gelirlerindeki ciddi artış, kayıtdışılığın önlenmesi ile orantılı...