Dört banka düğümü çözecek

Ardından Goldman Sachs, Morgan Stanley ve Bear Stearns’ın bilançoları gelecek.  �

ABD Merkez Bankası’nın bu akşam alacağı karar sonrası piyasaların yönü de belli olacak. Ama bu karar dünya piyasalarını iki aydır sallayan krizin sona erdiği ya da ereceği anlamına gelmiyor. Konu ile ilgilenen herkesin bilmesi gereken tek şey de bu.

Dünkü değerlendirmemizde ABD Merkez Bankası’nın yapacağı indirim oranına göre piyasaların muhtemelen hangi yönde gideceğini yazdık. Bundan daha önemlisi Fed’in kısa vadeli faiz oranını yarım ya da çeyrek puan indirmesi ve hatta hiç indirim yapmaması durumunda bunun ABD ekonomisinin sağlığı açısından nasıl anlaşılacağını, nasıl yorumlanacağını da aktardık.

Ama bu noktada bir virgül koyup uzun zamandır konuşmadığımız bir konuyu tartışmak gerektiğini düşünüyorum. Hani hep “piyasalardaki rahatlama sadece Fed’in faiz indirimi yapacağı beklentisi nedeniyle oluştu. Oysa temel sorunla ilgili bir düzelme işareti yok” diyoruz ya, şimdi bu temel soruna ilişkin belki de ilk verileri elde etmek üzereyiz.

Bugün ABD’nin en büyük yatırım bankalarından biri olan Lehman Brothers, bilânço rakamlarını açıklayacak. Bu sayede mortgage piyasası ile başlayıp küresel sisteme bulaşan krizin ilk ve gerçek zararının boyutunu öğrenebileceğiz.

Lehman Brothers, ABD mortgage kredilerine bağlı olarak çıkartılan türev ürünlere en yoğun yatırım yapan bankalardan biri. Bu nedenle Lehman’ın ne kadar kar ya da zarar ettiği piyasalar açısından çok ama çok önemli. Ardından da Goldman Sachs, Morgan Stanley ve Bear Stearns’ın bilançoları gelecek. Bu dört dev yatırım bankası sayesinde biz de krizin boyutuna ilişkin daha net bir resme bakıyor olabileceğiz.

Ama bilanço çok sihirli bir yapılanma. Birkaç küçük rötuş, mevzuat çerçevesinde bazı rakamların farklı yerlere taşınması ya da farklı muhasebeleştirilmesi gerçek durumu kağıt üzerinde tamamen değiştirebilir.

Amerika’da şu sıralar tam da bu konu tartışılıyor. Acaba Lehman rakamları nasıl muhasebeleştirecek? Zararının tamamını bilançoda gösterecek mi? Zararı bugünkü değerler üzerinden mi yoksa gelecek değeri üzerinden mi hesaplayacak? Bu nedenle ABD’li üst düzey yöneticiler ABD Sermaye Piyasası Kurulu SEC’nin duruma el koyup bu zararların muhasebeleştirilmesinde belirli bir standart oluşturması gerektiğini savunuyor.