Bütçe sonuçları ve ince noktaları

2006 yılının ilk sekiz aylık dönemine kıyasla, 18 kat açık veren, bütçede; gelirler hedeflerin gerisinde, giderler de hedeflerin üzerinde gerçekleşti. Bütçe sonuçlarında, bazı "ince noktalar" var.

BÜTÇE AÇIĞI

Açıklama: İlk sekiz aydaki 8.4 milyar YTL’lik bütçe açığı, yıllık bütçe açığı hedefi olan 16.8 milyar YTL’nin yüzde 50’sine isabet etmektedir. Bu oran, yıl sonu bütçe açığı gerçekleşmesinin, bütçe hedefinin altında kalacağını göstermektedir, diye açıklama yapıldı.

İnce Nokta: 2007 yılı bütçe hedefleri revize edildi ve 2007 yılı bütçe açığı hedefi 8.5 milyar YTL olarak açıklandı.

Buna göre, 2007 yılı bütçe açığı hedefine, ilk sekiz aydaki 8.4 milyar YTL’lik açıkla şimdiden ulaşılmış oldu. Bundan sonraki açıklarla birlikte, hedefin üzerine çıkılmış olacak.

FAİZ DIŞI FAZLA

Açıklama: Yılın ilk sekiz aylık döneminde, 28.6 milyar YTL olan faiz dışı fazlada (FDF), 36.1 milyar YTL’lik 2007 yılı bütçe hedefinin, yüzde 79’una ulaşılmıştır.

İnce Nokta: 2007 yılı "faiz dışı fazla" hedefi revize edilmiş ve 44.5 milyar YTL olarak açıklanmıştı. İlk sekiz aydaki FDF, 28.6 milyar YTL olarak gerçekleştiğine göre, faiz dışı fazlada, 2007 yılı bütçe hedefinin, yüzde 79’una değil 64’üne ulaşılmış oluyor. İşin doğrusu, Telekom’dan tahsil edilen 6 milyar YTL ve bir defalık diğer gelirler olmasa, ilk sekiz ayda ortaya çıkan IMF tanımlı 17.4 milyar YTL’lik FDF, yıllık FDF hedefinin, yüzde 39’una ancak ulaşabilecekti. Bu arada, FDF’nin GSMH’ye oranına ilişkin yüzde 6.5 hedefte, 2 puan civarında sapma gözükmesi de düşündürücü.

GELİR VERGİSİ

Açıklama: Gelir vergisi tahsilatı, bütçe hedeflerinin üzerinde seyretmektedir.

İnce Nokta: 2006 yılının ilk sekiz ayında, beyanname veren gerçek usulde gelir vergisi mükellefleri (Kuyumcu, kürkçü, doktor, konfeksiyoncu, mobilyacı, lokantacı, ayakkabıcı, yedek parçacı, kira geliri elde edenler vs.) 1 milyar 343 milyon YTL gelir vergisi, 714 milyon YTL’de geçici vergi ödemişlerdi. 2007’nin ilk sekiz ayında ise, 1 milyar 364 milyon YTL gelir vergisi, 755 milyon YTL’de geçici vergi ödemişler. Görüldüğü gibi "dişe dokunur bir artış" yok. Artış tutarı, enflasyon oranının bile altında. Hatta reel anlamda gerileme var.

Gelir Vergisindeki artış ise, ağırlıklı olarak ücretlilerden ve faiz geliri elde edenlerden kesilen gelir vergisindeki yani "stopaj"daki, 3.4 milyar YTL’lik artıştan kaynaklanıyor.

KATMA DEĞER VERGİSİ

Perşembe günü ayrıntılı olarak açıkladık. 2007 yılında, dahilde alınan KDV’de yüzde 23.6 artış hedeflenmişti. Oysa, bırakın artışı, ilk sekiz ayda tahsil edilen 10.9 milyar YTL, 2006 yılının aynı döneminde tahsil edilenin bile gerisinde kaldı.

İthalde alınan KDV’deki tahsilat da yıllık hedefin çok gerisindeÖ

ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ

2007 yılında, yüzde 11.2 artış hedefleniyordu. İlk sekiz ayda tahsil edilen ÖTV tutarı, geçen yılın sadece yüzde 2 fazlası. Özellikle Motorlu Taşıtlardan Alınan ÖTV, geçen yılın aynı döneminin 235 milyon YTL gerisinde kalmış durumda...

İnce noktalar, yukarıda açıklananlarla sınırlı değil. Başka örnekler de var.

Geçen hafta DPT "Yıl sonu bütçe hedefinin yakalanmasında, önemli ölçüde riskin var olduğunu" açıklamıştı.

Görünen o ki TEPAV ve DPT’nin dikkati çektiği "ciddi risk" devam ediyor, gelir artırıcı bazı ek önlemler ise kaçınılmaz gözüküyor.