Merkez Bankası’nın kararı tartışmalı

Yanısıra merkez bankalarının piyasa oyuncularından daha nitelikli teknisyenlere sahip olduğu da varsayılır. Bunun da ötesinde, Merkez Bankaları bazen belirli bir strateji doğrultusunda piyasalara "şok vermek" için ya da planladıkları davranışları test etmek için, piyasaların beklentilerinin tersine davranabilir, ters kararlar alabilirler...

Bütün bunlar çok doğaldır ve çağdaş merkez bankalarının bunu yapmaları da beklenir.

Ancak bu davranış tarzının desteklenmesinin altında yatan unsurun, "tümüyle Merkez Bankası’nın teknik tutumu, becerisi" olduğunu hatırlatalım. Yani bir Merkez Bankası yönetimi teknik olarak bu düşünceye sahipse, bu kararla amacı Merkez bankalarının asıl hedefi olan fiyat istikrarını sağlamak ise, gerçekten bağımsız olarak böyle bir kararı alıyorsa, piyasalara ters düşecek kararlarını da desteklemek gerekir. Daha doğrusu aldığı kararın piyasaya uygun ya da piyasaya ters olduğuna bakılmamalıdır...

Şimdi gelelim, Merkez Bankası’mızın önceki gün aldığı çeyrek puanlık faiz indirim kararına..

Her şeyden önce daha bir hafta öncesinde "erken faiz indiriminin ne kadar sakıncalı olabileceğine" değinmişken, Başkan Durmuş Yılmaz’ın böyle bir karar alması herkes için sürpriz oldu. Özellikle dış dünyadaki gelişmelerin netleşmemesi, piyasalarda, faiz indirimlerine daha sonra başlanacağı beklentisini artırmıştı. Zaten Merkez Bankası yönetimi, defalarca, indirimlerin yılın son çeyreğinde başlayabileceğini de söylemişti.

Peki, şimdi ne oldu da Merkez Bankası sürpriz kararla faiz indirimlerine başlama kararı aldı. "Faiz indirimlerine başlama" diyoruz, çünkü aldığı bu kararla Merkez Bankası önümüzdeki dönemde faiz indirimlerine, oranı daha yükselterek devam edeceği mesajı vermiş oldu. Daha önce piyasalarda yıl sonuna kadar yapılacak indirimlerin toplam 1 puanı bulacağı beklentisi varken, şimdi bu kararın ardından toplam indirim oranı beklentisi de yükselmeye başladı.

HÜKÜMET BASKISI ŞAİBE GETİRİYOR

Merkez Bankası’nın açıklamasından ve yetkililerin belirttiklerinden anladığımız kadarıyla Para Politikası Kurulu faiz indirim kararını, "iç talepte beklenen yeniden artışın olmamasına" dayandırıyor. Yani büyüme rakamlarında iç talebin durgunluğunu koruduğunun ortaya çıkması, Merkez Bankası’nın faiz indirim kararını öne çekmiş gözüküyor.

Biz, bunun faiz indirimlerine başlamak için tek başına yeterli olacağını sanmıyoruz. Ancak, söylediğimiz gibi başka güçlü argümanlar varsa, Merkez Bankası piyasaların beklentisinin tersine, faiz indirimlerine daha erken de başlayabilir. Böyleyse; aldığı karar doğrudur.

Ancak bu kararla birlikte soru işaretlerinin arttığını, tam da yeniden güven kazanmaya başlamışken, Merkez Bankası yönetiminin yeniden kredibilite sorunuyla karşı karşıya kalabileceğini de söylememiz gerekiyor.

Kredibilite "Merkez Bankası’nın bağımsız davranıp davranmadığına" doğrudan bağlı...

Özetle; faiz indirim kararının nasıl alındığı, kimin temkinli olmaya devam ederken, kimin artık indirimlere başlanması gerektiğini söylediği çok önemli. Yani ittifakla alınmış bir karar mıdır, yoksa, örneğin Başkan Durmuş Yılmaz, Hükümete yakın olduğu bilinen kişiler tarafından kuşatılmış ve Hükümete destek için böyle bir indirim kararına kerhen imza atmış olabilir mi? Birileri, AKP’nin seçim zaferini faiz indirimi ile biran önce taçlandırmak amacı gütmüş olabilir mi? Ya da birileri, Merkez Bankalarının görevi olmadığı halde, "büyümeye yeniden ivme kazandırmak" adına, fiyat istikrarı kaygısını geri plana itmiş olabilir mi?

Açık söylemek gerekirse; daha önce temkinli tutumunu sürdürürken, Hükümetin Merkez Bankası üzerinde "faiz indirim baskısını" başlatmasının hemen ertesinde böyle bir karar alınmış olması, soruların artmasına, hatta karar üzerine şaibe düşmesine neden oluyor.

Umarız Merkez Bankası ne yaptığını biliyordur da bunun maliyetini daha sonra ödemeyiz.