Callas hálá bir efsanedir

Tanınmış 22 opera eleştirmeni, zirvedeki on soprano, 90’ı aşkın değişik şarkıcının oyları, bir tek kelimede kilitlenmiş:

"Evet."

Dergi, "Tüm Zamanların En İyi 20 Sopranosu"nu seçmiş. Oylama sonuçları Callas Efsanesi’nin, bütün gücüyle müzik dünyasında sürdüğünü gösteriyor. Benim de oyum ona.

20 kişilik listeye kimler girmiş?

Elly Ameling, Rosa Ponselle, Renata Tebaldi, Christine Brewer, Elisabeth Schumann, Karita Mattila, Gundula Janowitz, Galina Vishnevskaya, Regine Crespin, Elizabeth Schwarzkopf, Kirsten Flagstad, Emma Kirkby, Margaret Price, Lucia Popp, Monserrat Caballe, Birgit Nilsson, Leontyne Price, Victoria De Los Angeles, Joan Sutherland, Maria Callas.

* * *

LİSTELER, hayranları hem üzer, hem sevindirir. Yıllarca dinlediğiniz bir sopranonun adının olmaması, sizi de beni de şaşırtabilir. Hiçbir liste tam değildir, uzmanlarca, bilinenlerce hazırlansa bile.

Özel dosyada "Gheorghiu (Angela) nerede?" başlıklı bir teselli sütunu var. Bugünün sopranoları yok, diye listenin şoku hafifletilmek istenen bir cümle. Altta üç ad veriliyor. Çünkü onlar da yarının divaları olabilir.

Angela Gheorghiu, Renee Fleming, Anna Netrebko.

Unutulan Değerler bölümündeki adları da ihmal etmeyin, ben onları dinleyeceğim.

Klasik müzik zevki olan herkes Maria Callas’ı dinlemiştir. Onun hayatıyla ilgili filmi, oyunu da seyretmiştir. Filmin adı, Callas Forever’dı.

Terrence Mc Nally’nin Master Class oyununu ben hem Yıldız Kenter’den, hem de Ayten Gökçer’den seyrettim.

Nice sesler kulağımda/kulağınızda kimi yankılanıyor, kimi kaybolup gitmiş. Zamanında defalarca pikabımıza, CD çalarımıza koyduk. Şimdi diskoteğimizde terk edilmiş bir rafta duruyor.

Callas’ın en büyük icrası olarak Bellini’nin Norma’sı salık veriliyor dergide.

Diva’nın (1923-1977) son opera turu tenor Giuseppe di Stefano ile birlikte yaptığı icralarmış.

* * *

ODAMDA, Cumartesi Yalnızlığı’mda -Selim İleri’den ödünç alarak- Maria Callas’ın Puccini’nin Madama Butterfly’ından söylediği Un bel di vedremo aryasını dinleyerek yazımı yazdım.



[(*) BBC Music, April 2007, s.26]