Dört yunus skandalı

Gümrük, Tarım, Orman ve Dışişleri bakanlıkları yazıyor, Bodrum Kaymakamlığı yazıyor, Bodrum’da yurttaşlar isyan ediyor, Türkiye ve Ukrayna uluslararası anlaşmayı ihlal ediyor. Dört yunus skandalı, uluslararası boyutta. Ortalık toz duman.
Şişe burunlu yunus (Tursiops truncatus) var, gagalı yunus (Afalina) var. Skandala konu olan şişe burunlu yunuslar.
Bodrum Güvercinlik’te Orman Bakanlığı’ndan kiralanmış mesire yerinde bir lokanta faaliyet gösteriyor, orada üç şişe burunlu yunus var. Sorun yaratan yunuslar.
Bu yunusları bize Ukrayna ihraç ediyor. Bodrum’daki lokanta ile Ukrayna firması arasındaki sözleşmede dört yunusun geleceği yazılı. Gümrük Bakanlığı belgelerinde de dört yunus görünüyor, ancak Türkiye’ye gelen üç yunus var. CİTES belgelerinde belirtilen sayı yine dört.

CİTES NEDİR

CİTES nesli tehlikeye düşen hayvan ve bitkilerin uluslararası ticaretini kontrol eden, bu türlerin yok olmasını önlemeye çalışan uluslararası bir kurum. Bizim yunuslar da CİTES çerçevesinde, nesli tehlikede.
CİTES’e göre, 80098100027428 çip No’lu yunus bizde görünüyor. Oysa yok, Ukrayna dört demiş, üç vermiş. Yani, Türkiye ithal etmediği yunusun sorumluluğunu taşıyor. CİTES dördüncü yunusu Türkiye’ye soruyor, ama yok.

EĞİTİM VE BİLİM

Biz bu yunusları neden ithal etmişiz? CİTES belgelerine göre, “eğitim ve bilim” için. Yani, amaç ulvi.
CİTES’i öyle kandırmaya çalışsak da Tarım Bakanlığı’nın 18.10.11 tarih ve B.12.0.BSÜ.0.04.00.00-223 sayılı yazısı ile gümrük giriş ve veteriner belgelerinde durum farklı: “Gösteri amaçlı”. Bodrum’da içkili bir lokantanın şişe burunlu yunusları eğitim ve bilim amaçlı getirmesi ile ne ilgisi var, buz gibi gösteri amaçlı.

YALAN SÖYLEDİK

CİTES şişe burunlu yunusları korumak adına, onların ticari amaçla ithalat ve ihracatını yasaklıyor. Biz ise eğitim ve bilim amaçlı diyerek, uluslararası bir kuruma yalan söylüyoruz:
1- CİTES sözleşmesinde yer alan “yanlış beyan” tanımı çerçevesinde, CİTES’in Türkiye’yi kınaması, dünyaya rezil etmesi yakındır.
2- CİTES listelerinde yer alan türlerin ihracatı, yıllık kotalarla gerçekleşiyor. CİTES’e, bizim gibi taraf olan Ukrayna’nın yunus ihraç kotası yok. Yani, Ukrayna da fena halde ayıp yapıyor, Ukrayna’nın ihracatı gibi Türkiye’nin ithalatı usulsüz ve geçersiz.

İŞLETMENİN DURUMU

Ya yunusların bulunduğu işletme? İçkili lokanta ruhsatı var. Deniz içindeki kafesler hem Orman, hem Tarım Bakanlığı’nca uygun görülmediği için, onaylanmamış, ama yunuslar evvel Allah orada.

GÜMRÜKLERİN YAZISI

Gümrükler Genel Müdürlüğü 27 Mart 2014 tarih ve 66909231.622.03/6255 sayılı yazısında:
“Bodrum’daki turistik tesiste gösteride kullanılmak amacıyla dört adet yunus balığının geçici olarak ithalatı uygun bulunmuştur” diyor.
İşletme ayrıca “Yunuslar bir süre daha kalsın” diyor, Gümrükler süre uzatımına izin veriyor.