Üç eser

Diyanet’in dünya çapında önemi olan üç büyük eseri tanıtmak ve ilgili bilimadamlarına ödül vermek için düzenlediği tören, Başbakan’ın siyasi konuşmasının gölgesinde kaldı.
Medya tabii bu konuşmayı öne çıkardı. Muhafazakâr basında bile toplantının akademik amacı çok arka planda kaldı, hatta bazılarında söz konusu eserlerin adlarından bile bahsedilmedi!
Diyanet İşleri Başkanı Sayın Mehmet Görmez’in konuşmasını ben Diyanet’in internet sitesinden okudum!
Diyanet belki de eserlerin önemini vurgulamak niyetiyle böyle yaptı ama sonuç aksi oldu işte. Törene konuşma yapmak ve ödülleri vermek üzere mesela cumhurbaşkanı gibi partisiz ve yüksek bir makam sahibi davet edilseydi, “ilim” böylesine siyasetin gölgesinde kalmazdı.

HANGİ ESERLER

Tanıtımı yapılan ve katkısı bulunanlara ödül verilen üç eserden biri, sekiz yılda tamamlanan “İstanbul Kadı Sicilleri”dir. Sosyal tarih ve hukuk tarihi çalışmaları için değerli bir kaynaktır.
İkincisi, çok sayıda hadis uzmanı bilimadamının çalışmasıyla on yılda tamamlanan “Hadislerle İslam” adlı eserdir. Bilgisayar çalışmasıyla hadisler konulara göre tasnif edilmişti. Bilhassa çeşitli kaynaklardaki hadis rivayetlerindeki önemli ya da küçük farklılıkları görmek bakımından önemlidir.
Üçüncüsü ve en önemlisi, otuz yıllık bir çalışmayla meydana getirilen “Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi”dir, kısaltılmışı DİA...
Başkan Görmez’in belirttiği gibi, “Yüzyılın İslam kültür hizmeti” övgüsünü hak eden bir eserdir.

‘İSLAM ANSİKLOPEDİSİ’

Avrupa’da tanınmış tarihçi ve doğubilimcilerin kaleme aldığı beş ciltlik muazzam İslam Ansiklopedisi, Hollanda’nın Leiden şehrinde 1908’de yayınlanmaya başlandı, 1938’de tamamlandı. ‘Oryantalist’, hatta sömürgeci bakış açısının bazı etkileri olsa da büyük bir ilmi eserdir.
1939 yılında Milli Eğitim Bakanı Hasan Âli Yücel, bunun tercümesi, önemli maddelerinin genişletilerek ve düzeltilerek yeniden yazılarak yayımlanması için İstanbul Edebiyat Fakültesi’ni görevlendirdi. İlim tarihçimiz Adnan Adıvar’ın başkanlığında bir ilim heyeti kuruldu... Hepsini saygıyla anıyorum.
İlk forma 1940’ta yayınlandı, 14 cilt olarak 1988’de, evet 1988’de tamamlandı!
Cumhuriyet’in kültür politikasındaki değişimler bakımından da önemlidir, Reisicumhur İnönü de bu yıllarda tarihçi Mükremin Halil Yinanç’tan, “Anadolu Selçuklu Tarihi” yazmasını isteyecektir. 1930’lardaki “antropoloji”den “tarih”e yöneliş...

DİYANET’İN ANSİKLOPEDİSİ

Türkiye Diyanet Vakfı tamamen telif bir İslam Ansiklopedisi yayınlamaya 1980 yılında karar verdi. “Zamanlama manidar” safsatasına bakmayın siz, darbeyle hiç ilgisi yok! 1983 yılında vakıf bünyesinde “Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi müessesesi” kuruldu. İdare Meclisi üyeleri Bekir Topaloğlu, Tayyar Altıkulaç, İsmail Erünsal ve Genel Müdürü Halis Ayhan’dır.
“Türk-İslam medeniyeti”ne ilişkin maddelere özel öncelik verilmiştir.
İlk cildi 1988’de yayınlandı. Her bir cildi kabaca 600 sayfadır. Aralık 2013’da 44. cildin yayınıyla tamamlandı. Ansiklopedide 16 bin madde bulunmaktadır.
Keşke siyasetin gölgesinde kalmayıp iyi tanıtılabilseydi.
Tarihimizde tamamen telif bu çapta ilk büyük ansiklopedidir. İslam dünyasında benzeri var mı, bilmiyorum. Muazzam bir eser, emeği geçen herkesi saygıyla anıyorum.
İnternette şu adresten istediğiniz maddeye ulaşabilirsiniz: http://www.tdvia.org/madde.php
Bu internet hizmeti için Diyanet’e teşekkür ediyorum.