Esad’ın kötü yenilgisi

Zira daha geçtiğimiz Ağustos ayında Esad’ın kimyasal silah kullanarak 1.400’den fazla sivilin ölümüne neden olduğu iddia edilmişti.
Ancak sonuçları itibariyle değişen şey çok. Malum İran ve Rusya’nın Esad’ın iktidarda kalması konusundaki ısrarları, şu anda 2’nci raund’u yapılmakta olan Cenevre konferansının en büyük açmazıydı. İran’a Birleşmiş Milletler tarafından konferansa katılması için yapılan davet, sırf bu ısrarı yüzünden Suriye muhalefetinin ve ABD’nin itirazıyla daha sonra geri alınmıştı.

*

NE var ki Tahran ve Moskova bu resimlerden sonra gerekli manevrayı er ya da geç yapacaklardır.
İran’ın Cumhurbaşkanı Ruhani, seçildiği Ağustos ayından bu yana dur durak bilmeden diplomatik atakta. P5+1 ülkeleriyle yaptığı anlaşmaya uyarak geçtiğimiz hafta uranyum zenginleştirmeyi durdurduğunu ilan etti. AB ve ABD de hemen buna karşılık, yaptırımlarını yumuşattı. Tahran Suriye konusunda da Batı’nın müttefiki. Esad’ı desteklemeye devam etmek, uluslararası güvenilirliğini arttırmaya çalışan İran için hiç de akıl kârı değil.
Rusya da aynı durumda. Soçi Olimpiyatları öncesinde zaten uluslararası arenada bir süredir meşruiyetini arttırmaya yönelik adımlar atıyordu. İfşa olan bu resimlerden sonra Moskova’nın Esad’a arka çıkması, Kremlin’in profiline ve çıkarlarına en çok zarar verecek şey.

*

ESAD ise, sırtını İran ve Rusya’ya dayayarak geçtiğimiz hafta “iktidarı bırakmaya niyetim yok” diyebilmişti. Onların arkasından çekilmesi, kartlarını elinden alacaktır.
Bir tanesi hariç. Ki bu da en güçlü olan kartı: Terör; yani Batı’nın yumuşak karnı. Başta ABD olmak üzere herkesin korkulu rüyası haline gelmiş olan El Kaide’nin Suriye’den sonra Irak’ta da üstünlüğü ele geçirmiş olması, Batı’yı Esad’ın kucağına düşürmüştü, malûm.
*

DOLAYISIYLA dünya şu anda iki felaket senaryosundan birini seçmek zorunda kalmış durumda: Bir yanda resimlerdeki katliamı yaptığı iddia edilen Esad. Diğer yanda radikal İslamcılar. Bu açmazdan ise belli ki “Esadsız Esad rejimi” formülü ile çıkılacak.
Nasıl ki Esad’ın kimyasal silah kullandığı iddialarından sonra ABD-Rusya elele verip Esad’ı silahlarını imha etmeye ikna ettilerse... Şimdi de iki ülke, İran’ı da yanlarına katıp, bir sonraki aşamayı birlikte kurgulayacaklar gibi görünüyor. İran’ı bu sefer Cenevre’de ıskalamış olsalar bile.

*

BUGÜNE kadar tüm oyun planını Esad’ın düşeceği üzerine kuran Türkiye’nin eli ise bu resimlerle güçlenmiş durumda. Ancak Ankara bu oyunda daha önemli bir aktör olmak istiyorsa, Suriye politikasını “Esadsız Esad rejimi”nin devamına göre yeniden şekillendirmek zorunda kalacak.
Pokerde eli en güçlü olan daha zayıf olana karşı kaybedince bu duruma “bad beat”, yani “kötü yenilgi” denilir. Esad’ın masadan kötü yenilgiyle kalkmasına bu sefer hakikaten az kaldı gibi görünüyor.