Anayasa değişecek mi ne kadar değişecek?

Ocak veya Şubat 2014’te yapılacak bir referandum için de Meclis’in Anayasa değişikliğini kasım sonundan önce en az 330 oyla kabul etmesi gerekir.
Demek, 2014’te Anayasa referandumu yapılacaksa bunun en geç ekim sonundan itibaren Meclis gündemine gelmesi gerekir. Yani 5 ay sonra!
Peki nasıl bir Anayasa değişikliği gündeme gelecek? Gelecek mi?

Önce zayıf olasılıkla başlayalım: Bir bakarsınız Meclis’teki Anayasa Uzlaşma Komisyonu, ‘Biz haziran sonuna kadar Anayasanın en azından ‘Temel Hak ve Özgürlükler’ bölümünü bitireceğiz’ der. Böylece ‘sivil’ Anayasanın parça parça Meclis gündemine gelmesi gibi bir formül ortaya çıkabilir.
Tabii Anayasa’nın geri kalan bölümleri için de bir uzlaşma çıkması gerekir bu durumda. Ama eğer bir uzlaşma yoluna girildiyse hiçbir parti buna açıktan karşı çıkamaz, yani yerel seçim öncesi siyasi çekişmeli bir referandum olmaz.
Ama dedim ya komisyonun uzlaşmaya yaklaşması uzak olasılık. Uzlaşmaz olan sadece Ak Parti değil burada. CHP ve MHP de, yeri geldiğinde BDP de kırmızı çizgilerinde diretiyor ve uzlaşma bir türlü çıkmıyor.
Komisyondan Meclis’in ortak görüşü gibi bir uzlaşma çıkmayacaksa, Ak Parti (eğer anayasa değişikliğinde ciddiyse) kendi teklifi üzerinde uzlaşma arayacak demektir.

Peki ama acaba AK Parti kendi hazırladığı ve Anayasa’yı baştan sona değiştiren teklifte mi uzlaşma arayacaktır; daha daraltılmış bir teklifte mi?
Eğer daha daraltılmış bir teklifte uzlaşma aranacaksa, bu teklif neleri içerecektir?
İşte herkesin aklındaki soru bu.
Baştan söyleyeyim, benim bu soruya net bir cevabım yok; çünkü bilgi almak için konuştuğum AK Partililer de henüz bir fikir oluşturmuş değiller. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın kafasında bir formül veya öncelik listesi olup olmadığı da bilinmiyor.
Ama bilinen, daha doğrusu kuvvetli biçimde tahmin edilen şey şu: Bu bir ‘paket’ de olsa, toptan Anayasa değişikliği de, Kürt sorunu bağlamında bazı önemli maddeleri içerecek.
Sorun, bu maddelerin yanına nelerin ekleneceği.
Mesela başkanlık eklenecek mi?
Eğer eklenecekse bu mevcut Anayasa’nın yürütme bölümünün tamamen, yasama ve yargı bölümlerinin ise büyük ölçüde değiştirilmesi demek. Yani gelecek paket 60 maddeyi geçebilir.
Başkanlık sistemi gelmeyecekse, acaba partili cumhurbaşkanını içerebilir mi? Bunun için tek bir cümlelik değişiklik yeterli.
Acaba seçimle gelecek Cumhurbaşkanı’na ilave yetkileri (mesela Meclis’i fesh yetkisinin daha kolaylaştırılmasını) içerebilir mi teklif?
Bütün bu soruların cevaplarını en geç 5 ay sonra öğrenmiş olacağız.
Tabii, AK Parti’nin kendi Anayasa teklifini Meclis’e sunmakla yetinmesi, onun ötesinde başka hiçbir girişimde bulunmaması da olası.

2014’ün kısa tarihi

Şubat 2014: Muhtemel Anayasa referandumu.
Mart 2014: Yerel seçim.
Temmuz/Ağustos 2014: Cumhurbaşkanı seçiminin ilk ve (gerekirse) ikinci turu.
Kasım 2014: Muhtemel milletvekili genel seçimi.

2014 belisizlikleri

- Anayasa referandumu yapılacak mı, yapılacaksa hangi içerikte bir değişiklik için yapılacak?
- Başbakan Erdoğan Cumhurbaşkanı adayı olacak mı?
- Erdoğan Cumhurbaşkanı olarak seçilirse, ilk genel seçime kadar başbakanlık ve parti genel başkanlığı görevini kim yapacak?
- Köşk’teki görev süresini tamamlayacak olan Abdullah Gül’e Ak Parti’den ‘Gel bizim başıma geç’ diye davet gelecek mi?
- Davet gelse bile Abdullah Gül bunu kabul edecek mi?