Atatürk’ün dede evi

Evvela bunun nasıl tespit edildiğine bakalım.

TİKA Başkanı Dr. Serdar Çam’dan aldığım bilgilere göre, öncelikle Makedonya Cumhurbaşkanı Gjorge İvanov’a teşekkür etmemiz gerekir. Sayın İvanov tarihçidir, Osmanlı tarihi uzmanıdır. Konuyu iyi bilmektedir. Kocacık köyünde Atatürk’ün dedesinin evinin bulunduğunu, uzun süre burada yaşadığını, oğlu Ali Rıza’nın da gençliğini burada geçirdiğini bütün köy halkı öteden beri bilmektedir. Bu “sözlü tarih” bilgilerini, 1930’larda çekilmiş bir fotoğraf da doğruluyor. Fotoğrafta, Hacı Ahmet Efendi’ye ait iki ev, yıkılmadan önceki haliyle görülüyor.

Kazılarda temel bulundu

Yer ve evlerin eski fotoğrafı bulununca, kazı yapıldı ve temeller ortaya çıkarıldı. Aşağıdaki fotoğrafta bu görülüyor:

Ortaya çıkan temeller, “sözlü tarih”te anlatılan ve 1930’ların fotoğrafında görülen yapıya aynen uyuyordu. Mustafa Kemal’in babası Ali Rıza Efendi’nin doğup gençliğini geçirdiği, dedesi Hacı Ahmet Efendi’ye ait olan iki ev, “arkeolojik bulgu” ile de kanıtlanmış oldu.

‘Anı evi’ halinde yeniden inşa (rekonstrüksiyon) tamamlanınca meydana çıkacak olan yapıların resmini Başbakan gösterdi, TV’lerde, gazetelerde izlediniz, buraya almıyorum.

Evlerin çizimi

Bu evlerin Hacı Ahmet Efendi’ye ait olduğu kesinleşince Makedonyalı ressamlar resme ve çevre mimarisine bakarak iki evin çizimini yaptılar. Çizim aynen şöyle:

Çizim ortaya çıkınca bu iki evin yeniden yapılması fikri doğdu. Projenin çizimini, otantik mimariyi ve malzemeyi iyi bilen iki Makedonyalı mimar üstlendi: Türk kökenli Prof. Yasemina Hacıyeva Aleksiyeva ve Prof. Mihail Tokarev...

Başbakan Erdoğan’ın Üsküp gezisinde Cumhurbaşkanı Gjorge İvanov bu konuyu anlattı. Başbakan orada projenin gerçekleştirilmesi için TİKA’ya talimat verdi.

Niye önemli?

Her tarihi bulgu önemlidir, bu bir. İkincisi Türk tarihindeki yeri belli olan Atatürk’le ilgili her tarihi bulgu daha bir önemlidir, bu iki.

Muhafazakâr başbakanın bu konuda duyarlılık göstermesi önemlidir, bu üç.

Dördüncüsü, Türk-Makedon dostluğunun güçlenmesi için çok iyi bir vesiledir bu. Kendi içinde istikrarlı ve barışık, sınırları sağlam, bölgesinde güçlü bir Makedonya, Balkan istikrarı için kilit öneme sahiptir, bu da beş...

Şu bakımdan da önemli: Mustafa Kemal’in ailesi hakkındaki bir takım çirkin uydurmalar, bu bulgu ile bir kere daha çöp sepetine atılmıştır.

Bu tarihi bulguya sevinmek için ‘Atatürkçü’ olmak gerekmez. “Tarih” ve “kültür” bilincine sahip herkesin sevineceği bir gelişmedir bu... Suriye’deki Süleyman Şah, Kosova’daki Sultan Murat türbeleri gibi değerli “tarihi miras” unsurlarından biridir.

Seviniyorum, Yunan, Bulgar ve Sırp tarihçiliğinde de Osmanlı’ya daha objektif bir bakış gelişiyor. Biz de Bizans’a daha objektif bakmıyor muyuz?

Teşekkürler kardeş Makedonya.