Yoksulluğun fotoğrafını çekebilir misin?

Hayır, Etiyopyalı çocuk fotoğrafları değil.
Fotoğrafçı Stefen Chow ile ekonomist Lin Hui-Yi’nin “Yoksulluk Sınırı” adlı projesinden söz ediyorum.
15 ay içinde 6 kıtadaki 15 ülkede hayata geçirdikleri proje şu soruya yanıt arıyor:
“Yoksul olmak ne anlama geliyor?”
Cevabı fotoğraf karelerinde:
“Bir çerçeve. Bir gün. Bir kişi.”
Chow ile Lin çalışmaya 2010’un aralık ayında başladılar.
İlk durakları Çin oldu. Burada kişi başı günlük yoksulluk sınırının 3.28 yuan (90 kuruş) olduğunu tespit ettiler.
Ellerinde 90 kuruşla en yakın markete koştular.
Bu para neye yetti derseniz...
6 adet Çin çöreği.
Veya...
Bir demet sebze.
Veya...
Bir adet tavukgöğsü.
Veya...
3 adet muz.
Çin’de yoksulluk sınırında yaşayan kişinin bir günde ne kadar tüketebileceğini göstermek için Chow, bu seçenekleri farklı karelerde ayrı ayrı fotoğrafladı.
Bir fotoğrafta 3 muz mesela...
Fotoğrafları internet sitesinde paylaştığında dünyanın dört bir yanından tepki geldi.
Bir gün baktı, internet sitesi o sabah 7 bin kez tıklanmış ve tıklayanların çoğu Rusya’dan...
Projeden söz eden forumları ve blogları takip edip yorumların hep Rusça olduğunu görünce meraklandı ve bir çevirmen tuttu.
Anlaşıldı ki, Rusların çoğu sebzelerin veya ekmeğin ne kadar taze göründüğünden söz ediyor. Chow’u kendi ülkelerine davet ediyor, fakir olsalar ne gibi seçenekleri olacağını göstermesini istiyorlardı.
Geçtiğimiz yılbaşında Chow Hindistan’da projeyi sürdürürken bir kâhyayla tanıştı. Projeyi anlattığında kâhyanın ilk sorusu şu oldu: “İsviçre’de yoksullar nasıl yaşıyor?”
İsviçre’de günlük yoksulluk sınırı 7.97 frank (15 lira). Chow bu tutarla bir fotoğraf karesine yaklaşık 2 paket erişte sığdırdı.
Aynı parayla İsviçre’de, bir torba yeşillik veya iki adet biftek alınabiliyordu.
Ya da diğer bir gelişmiş ülke olan Fransa’da yoksulluk sınırında yaşayanlar günde 10 çörekle karnını doyurabiliyordu.
15 ülkeden fotoğraflara bakıp projenin çıkış noktası olan “Yoksulluk ne anlama geliyor?” sorusunu kendinize sorduğunuzda, cevap kabak gibi ortada...
Yoksulluk sınırında yaşayanların seçenekleri çok çok az. O noktada hayatta kalmak neredeyse imkânsız.
Brezilya mesela... Halk otobüsünün bileti 2.6 real, yoksulluk sınırı ise 2.33 real.
Chow’un markette elindeki paranın yettiği ürün bulmakta en çok zorlandığı ülke Madagaskar olmuş. Burada kişi başı yoksulluk sınırı günde 1284 ariary (1.15 lira). Ve bilmiyor olabilirsiniz, Madagaskar nüfusunun yüzde 75’ten fazlası yoksulluk sınırının altında yaşıyor.
Bazı ülkelerde de yoksulluk sınırının sürekli değiştiğini gözlemlemişler.
Mesela Çin...
1978’den beri yoksulluk sınırı burada 20 kez değişmiş.
2010’da 3.28 yuan iken 2012’de 6.30 yuana kadar çıkmış.
Ancak Chow’un fotoğraflarında görülüyor... Yoksulluk sınırı iki misli yükselirken, bu tutarla alınabilecek yiyeceklerin miktarı pek de artmamış.
Malum, enflasyon...