YGS’de hangi sorular iptal edilmeli

Maalesef coğrafyadaki meteoroloji konularında “Dünya gider Mersin’e biz gideriz tersine” bir durumumuz var. Dünyada bağıl nem, “verilen bir sıcaklıkta havanın içerdiği aktüel buhar basıncının, aynı koşullarda içerebileceği maksimum su buharı basıncına oranı” olarak tanımlanır. Türkiye’de ise bazı coğrafyacılara göre bağıl nem, genellikle “belirli bir sıcaklıkta havada bulunan nemin, havanın o sıcaklıkta taşıyabileceği neme oranı” olarak yanlış bir şekilde tarif edilip YGS’de de sorulup durulmakta.

BU FORMÜLLE ASLA BAĞIL NEM HESAPLANMAZ

18’inci yüzyılda ortaya çıkan Dalton Kanunu’na göre, havada bir molekülün başka bir molekülü taşımadığının bilindiğini söyleyerek bu “taşıma“ ifadesinin çok yanlış olduğunu hep anlattım durdum. Bunun bir sonucu olarak en son (MEB 9. Sınıf Coğrafya Kitabı’nda) bağıl nem, “herhangi bir sıcaklıkta hava içinde bulunan nem miktarının aynı sıcaklıkta o havanın bulundurabileceği nem miktarına oranı” olarak tanımlandı.
Fakat hâlâ oksijen havadaki moleküllerini su buharının hamalı sanan “taşıyıcılar”, bağıl nemin formülünü hâlâ (mutlak nem / havanın taşıyabileceği nem) x100 olarak vermekte. Mutlak nem ölçülemediğine göre bizim coğrafyacıların bu yanlış denklemini kullansaydık bağıl nemi asla hesaplayamazdık! Ayrıca bağıl nemin, yüzde 100 olmasının havanın nem bakımından doyduğunun ve bunun yağışın başlayacağının bir göstergesi olarak kabul etmekteler. Son Coğrafya kitabında ise sadece “taşıyabileceği” ifadesi kaldırıldı. Fakat “havanın bulundurabileceğinden fazla nem yüklendiği zaman yoğuşur ve yağış olarak yeryüzüne düşer” denilerek bizdeki şok, şok durumunu devam ettirdi.

AKLA VE BİLİME ZİYAN İKİ SORU

İşte bu yüzden ÖSYM 2012-YGS Basın Kitapçığı’nın 22 ve 24’üncü Coğrafya sorusu bilime ve akla ziyan bir sorudur. Örneğin, 24’üncü soruda K’dan P’ye  kadarki merkezlerdeki hava sıcaklığı maksimum ve mutlak nem miktarları verilmiş ve aşağıdakilerden hangisi yanlıştır, diye sorulmuş. Cevap şıklarından a’da sanki bağıl nem, mutlak nemin maksimum neme oranı şeklinde hesaplanırmış gibi bir rakam verilmiş. Sanki bağıl nem yüzde 100’den fazla olunca da yağış olurmuş gibi, b ve c şıklarında da tespitler yapılmış. Diğer d ve e şıklarında ise buharlaşma ve yoğuşma sorgulanmakta. Bir yerdeki buharlaşma ve yoğuşma sadece oradaki yüzeyin buhar basıncı ile havanın buhar basıncı arasındaki farka bağlı olduğu için bu soruda verilenler ile bu konuda da bir şey söylenemez. Sonuç olarak bu soruda bir şık değil; tüm şıklar yanlış. Yani soru yanlış!..

TÜRKİYE NASIL LİDER ÜLKE OLACAK

Soruyu hazırlayan coğrafyacı aslında bu soruda kendi ezberi ile de ters düşünmüş. Hani “havanın bulundurabileceğinden fazla nem yüklendiği zaman yoğuşur ve yağış olarak yeryüzüne düşer”di. Sorudaki M noktasında mutlak nem 15, maksimum nem 10 olarak verilmiş! Akla ziyan bir durum bu! Hani mutlak nem, hiçbir zaman maksimum nemden fazla olamazdı ve hemen yağış olup yeryüzüne düşerdi...  22’nci soru ise başka bir dert!
Hayatında bir kez bile gerçek  bir uygulamada bağıl nem değeri hesaplamamış, bağıl nem kavramı ile herhangi bir şey yapmamış olanların hayalindeki bağıl nem ve meteoroloji bilgisi ve soruları bu işte. Coğrafya kitapları artık disiplinlerarası komisyonlarca yazılmalı! Artık her şeyden bir şey değil; bir şeyden çok şey bilenlere kulak verin...
Yıllardır bu tür yalan yanlış, saçma sapan bilgileri gençlerimize öğretip onları sınavlarda da sorarak ne kazanıyoruz bilemiyorum! Bildiğim tek şey var; o da bu tür bir eğitim içeriği ile Türkiye’nin lider ülke olması çok ama çok zor...