NECİP Fazıl Kısakürek’in 1943’te çıkarmaya başladığı ve çeşitli kesintilerle (yasaklama, kapatma, küçük isim değişiklikleri vb.) 35 yıl boyunca devam ettirdiği Büyük Doğu dergisinin tıpkıbasımları Star gazetesi tarafından ek olarak dağıtılıyor şimdilerde.
Necip Fazıl, “milliyetçi-muhafazakâr” kitleyi derinden etkilemiş dergisini cuma günleri yayınlarmış ancak Star yönetimi cumartesi gününde karar kılmış. Eski gazete ve dergi toplamayı -fikirlerime uyup uymaması hiç önemli değildir- seven biri olarak bu girişime uzaktan da olsa sempatiyle bakarım. Bu bakımdan hem Star’ı hem de “Marko Paşa” yayınlamaya başlayan BirGün gazetelerini kutlarım. “Sende Büyük Doğu var mı ki?” diye soran olursa da, “Var birkaç sayısı, sahaflarda bulunuyor” cevabını veririm.
* * *
Kısa bir süre önce “gençliğe hitabesi” ile, “dindar/kindar/tinerci gençlik” tartışmalarında adı bolca anılan Necip Fazıl’ın Büyük Doğu’su nasıl bir dergiydi?
Gençlik yıllarında, kendi deyişiyle “Ben küfrü faka bastırmış adamım” demeden önce dibine kadar bohem hayat yaşamış olan Necip Fazıl’ın “ezilen Müslüman” kimliği üzerine inşa ettiği bir dergiydi.
Fikret Adil’le 1930’lu yıllarda Asmalımescit’te yaşadıkları hızlı hayatı (Meraklısı Adil’in Asmalımescit 74’ünü okusun) ardında bırakan ve “hidayete eren” Necip Fazıl, Büyük Doğu’yu bir kapak resminde Nuh’un Gemisi’ne benzetir.
Nuh Tufanı başlıklı kapakta, fırtınanın ortasında üzerinde Büyük Doğu yazan bir gemi ilerlemektedir.
Baş düşman Tanzimat’tan itibaren ülkeyi “zehirleyen” Batıcılık ve uzantılarıdır.
Uzantı derken; tabii ki en başta CHP, duruma göre DP, MP...
* * *
DP’ye, Demokrat Parti’ye de muhalefet eder ancak mesela 1952’de Menderes’e destek verir.
Rıfat N. Bali’nin “An Overiew of The Turkish Press Through The Reports of American Diplomats 1925-1952” adlı çalışması bu desteği bir Amerikalı diplomatın gözünden aktarır.
Konsolos Donald B. Carter’ın bugün “WikiLeaks veya Stratfor evrakı muamelesi” görecek 15 Temmuz 1952 tarihli raporunda “Yeni Büyük Doğu” ve Necip Fazıl’ı değerlendirdiği bölümde şöyle ifadeler var: “Muhafazakâr ve fanatik Müslüman çizgideki bu gazete önceleri aylık ve haftalık olarak da yayınlanmıştı. Son 6 haftadır dikkat çekici şekilde Demokrat Parti’ye olmasa da lideri Adnan Menderes’e yönelik övgüler vardır. (Ekteki Necip Fazıl makalesinden) Anlaşılıyor ki yazar, Başbakan’a yönelik bu direkt övgüler sayesinde daha önce olduğu gibi gazetesinin kapatılmasına engel olabileceğini düşünüyor.”
Ama belli ki bu tavır süreklilik kazanmamış. Büyük Doğu ileriki sayılarında, yıllarda Menderes’e hakarete varabilecek kapaklar hazırlamıştır.
* * *
Büyük Doğu’nun kapakları grafik bakımından kendince bir efsanedir.
Ay’a ayak basmayı bir astronot fotoğrafıyla “Ay yalanı” diye duyurduğu kapak ve bir grup turistin fotoğrafıyla süslenen “Ahlâk sükutumuzu kamçılayan turist belâsı” favorilerimdir, örnekler çoğaltılabilir.
Dönemine göre marjinal, ateşli, keskin dilli, incelemesi ve okuması zevkli bir dergidir neticede.
* * *
Taha Kıvanç (Fehmi Koru), salı günü, Star’da “Büyük Doğu’ya hasret çekenlere” başlıklı bir yazıyla gazetesinin yeni uygulamasını övdü.
“Ülkede ‘siyaseten doğru’ olanların tehlikeli saydığı bir dergiyi (Büyük Doğu) yıllar boyu okuyarak kişiliği oluşmuşlardanım ben.
Abdullah Gül de öyle... Tayyip Erdoğan da... AK Parti saflarında yer alan ve yaşları Üstad’ın ufulünden önce onun fikirleriyle tanışmış olabilecek diğer dostlar gibi...” diyordu Kıvanç.
Heyecanını haklı bulabilirim ama yazısının finalini tuhaf buldum açıkçası.
Kıvanç “Herhalde benim gibi cumartesiyi iştiyakla bekliyorsunuzdur” diye bitirmiş makalesini.
Bu dediğimi müjde olarak kabul etsin o zaman.
Büyük Doğu bulunmaz bir dergi değil. Sahaflara gidecek vakit bulunamasa bile internet üzerinden 20 TL verip istediği pek çok eski sayıyı bulabilir.
20 TL’ye bile gerek yok aslında, ortalama fiyatı verdim.
20 sayılık bir lot alarak sayı başına 10 TL’’ye hatta daha aşağı da çekebilir fiyatı.
Bana ulaşırsa yardımcı da olurum. Hasret çekmesin hem de orijinaline sahip olsun.