Bir sonraki kuşak bizden az yaşayacak; sebep diyabet

Türkiye’de diyabet hastalarının sayısı son 10 yılda yüzde 100’den fazla artarak 10 milyona ulaştı. Soruna el atılmazsa önümüzdeki yıllarda büyümeye devam edecek, içinden çıkılmaz bir hal alacak. Diyabetin insan sağlığına faturası yüksek. Türkiye ekonomisine yükü de büyük, yılda 3 milyar dolar!
Her hastalıkta olduğu gibi diyabette asıl önemli adım, hastalığın oluşmasını engellemek. Bunun için farklı kurumlar elele veriyor. Türkiye Diyabet Vakfı, yaşam boyu diyabetten korunma bilincini yaygınlaştırmak amacıyla bir proje hayata geçirdi. ‘Diyabeti Durduralım Projesi’ne Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve eşi Hayrünnisa Gül destek verdi ve geçen perşembe Çankaya Köşkü’nde ilk adım atıldı.

ÜÇ YIL SÜRECEK

Türkiye Diyabet Vakfı Başkanı Prof. Dr. Temel Yılmaz, “Ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer alan kalp ve damar hastalıklarının bir numaralı nedeni diyabet. Ayrıca hipertansiyonun, beyin damar hastalıkları ve felcin, kronik böbrek yetersizliğinin de... Diyalizdeki her iki hastadan biri diyabetli. 20 yaş üstü körlük nedenlerinin ilki diyabet. Dünya tarihinde ilk kez sonraki kuşağın ortalama yaşam süresi önceki kuşaktan daha az olacak. Bütün dünya diyabete karşı teyakkuz halinde” diyor.
Projenin iletişim koordinatörlüğünüyse Dörtok&Bersay Sağlık ve İyi Yaşam İletişimi Başkanı Aydın Dörtok yürütüyor. Üç yıl devam edecek proje kapsamında, 21 ilde hamilelerden başlayarak, tüm öğrenciler ve ailelere yönelik eğitici ve bilinçlendirici etkinlikler yapılacak.

MS’ten toplardamarların tıkanması mı sorumlu

Bu soruyu farklı ülkelerden, pek çok bilim adamı araştırıyor. Bu fikirde olanlar, MS hastalarında beyin ve omuriliği besleyen, boynun iki yanı ve kalbin arkasındaki büyük toplardamarları açmaya yönelik tedavileri deniyor. Umut ve heyecan verici sonuçlar da alınıyor. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nden nöroradyoloji uzmanı Prof. Dr. Sait Albayram, Türkiye’de bu tedaviye inanan ve uygulayan tek hekim

Prof. Dr. Sait Albayram’la nöroloji uzmanı Prof. Dr. Aksel Siva 2007’de yeni bir MR teknolojisiyle MS’li hastaların beyinlerindeki demir birikimini araştırırken, beyin toplardamarlarında bir anormallik gördüler. Bunun üzerine “Acaba boyun damarlarında bir sorun mu var?” diye sordular. Literatürde bunun yanıtı henüz yoktu. Sadece İtalya’da, eşi MS hastası olan bir damar uzmanı Dr. Paolo Zamboni, başka yöntemlerle MS hastalarının boyun toplardamarlarıyla ve kalbin arkasındaki omuriliğin pis kanını alan azigos adlı toplardamarlarda tıkanıklık saptadığını yayınlamıştı.

CERRAHPAŞA’DA 30 HASTAYA YAPILDI

Sözkonusu üç toplardamar tıkalı olduğu için beyindeki pis kan kalbe dönemiyor ve temizlenemiyor. Kılcal damarlardan beyne sızan pis kan burada toplanarak, beyinde birikiyor. Dr. Zamboniye göre bu MS’in nedeniydi. Prof. Dr. Albayram’a göre nedeni olmasa bile hastalıkla birlikte görülen bir durum. Aklın yolu bir olmuştu; damarlar açılırsa, MS’te de düzelme görülebilirdi. Bundan sonrası çorap söküğü gibi geldi. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde de üç yıl boyunca yöntem üzerinde çalışıldı ve geliştirildi. MS hastalarının tıkalı toplardamarları bildik bir yöntem olan balon anjiyoplastiyle genişletilmeye başlandı.
Albayram şunları söylüyor: “Konu araştırılmaya, denenmeye ve uygulanmaya değer. Şimdiye kadar 30 MS hastasının toplardamarlarını anjiyoplastiyle açtım. 10 hastada sonuçlar çok iyi. 12 hastada yüzde 60-70 dolayında biyolojik fonksiyonlarında toparlanma oldu. Sekiz hastadaysa işlemden sonra değişiklik oldu ama damarlar tekrar tıkandı. Hastalarımdan kullandıkları MS ilaçlarına devam etmelerini istiyorum. Çünkü hastalığın kesin nedenini bilmiyoruz. İlaç tedavisine yanıt veren hastaların bu iyi etkisini kesmek yerine, bizim yöntemle birlikte kullanmayı tercih ediyoruz. Dört-beş yılda araştırmalar netleşecek ve MS’le ilgili çok farklı bir noktaya gelinecek.”
Konu MS derneklerinin yaptığı 6 milyon dolarlık bağışla ABD ve Kanada’da 12 merkezde araştırılmaya başlandı bile. İtalya’da da araştırmalar sürüyor. Slovakya, Polonya, Romanya, Bulgaristan, Mısır ve Kuveyt gibi ülkelerdeyse kliniklerde uygulanıyor.

MS ENTELEKTÜELLERİ SEVİYOR

MS genç erişkinlerde görülen (genellikle 20-40 yaşlarında başlıyor), beyin ve omuriliği etkileyen bir hastalık. Modern toplumların hastalığı, İngiltere, ABD, Kanada ve Norveç gibi ülkelerde daha sık görülüyor. Türkiye’de 30 bin kadar MS hastası bulunuyor. Kadınların daha sık yakalandığı hastalığın kesin nedeni henüz anlaşılamadı. Ataklar halinde seyreden hastalıkta kullanılan bazı ilaçlar var. Ancak daha etkili ve kökten tedavi edici ilaç ve yöntem arayışları sürüyor.

TAMAMLAYICI TIP
Crohn’a muz ve brokoli desteği

Bazı araştırmalar, muz ve brokolinin içerdiği liflerin özellikle mide ve bağırsak problemlerine iyi geldiğini söylüyor. ‘Plantain’ cinsi büyük bir muzla brokolinin lifleri, ishal ve karın ağrısı gibi belirtiler gösteren kronik iltihabi bir bağırsak hastalığına (Crohn’a) karşı etkili.

SAĞLIĞIM İÇİN
Zahide Yetiş (TV sunucusu)

MUTLAKA YAPARIM: Arabama binmek yerine her fırsatta yürürüm. Asansör yerine merdiveni tercih ederim. Yemeklerden tadar ama olabildiğince küçük porsiyonlar yerim.
ASLA YAPMAM: Doktor tavsiyesi olmadan hiçbir ilacı, özellikle de antibiyotiği kullanmam. Sigara içmem. Çay ve kahveyi az tüketirim.
MUTLAKA YAPACAĞIM: Fırsat buldukça yeni masaj çeşitlerini denerim. Yazın deniz, kumsal ve güneşin tadını çıkarmak için sabırsızlanıyorum.

ŞİFA KÜTÜPHANESİ
Kilo vermenin kolay yolu

Uzman diyetisyen Selahattin Dönmez’in ‘Fark Etmeden Diyet’ kitabını okumanın ve kilo vermek için feyz almanın tam zamanı. Doğru beslenmeyle ilgili kafalardaki pek çok sorunun yanıtı da bu kitapta. 14 lira.

UZUN LAFIN KISASI

YANLIŞ: Gebelikten korunma yöntemlerinden biri de kürtaj. Kazayla gebelik başımıza gelirse, doktora gidip kurtulabiliriz.
DOĞRU: Kürtaj son çare. Aile planlama planlama yöntemi hiç değil. Üstelik bazen telafi zor veya mümkün olmayan sorunlara yol açabilir