Kira gelirlerinin beyanında ince noktalar

KENDİSİ DE KİRACI OLANLAR

Sahibi bulunduğu konutu kiraya veren bir kişi, kendisi de başka bir evde kira ile oturuyor olabilir. Bu durumda olanlara sağlanan "özel bir avantaj" var.

ÖRNEK: Nuri Bey, sahibi olduğu evi aylık 800 TL ile kiraya vermiş. Kendisi de bir başka evde aylık 1000 TL kira ödemektedir. Bu durumda;

1- Nuri Bey, kira gelirlerini vergi dairesine beyan etmek zorunda.

2- Kira gelirini beyan ederken, ödediği kirayı, aldığı kiradan düşüp, hiç vergi ödemeyebilir.

3- Ödediği kirayı, aldığı kiradan düşmek isteyenlerin "gerçek gider" yöntemini seçmeleri gerekiyor.

4- Daha önce, konut kira gelirini beyan edenler, "götürü gider" yöntemini seçmişlerse, iki yıl süre ile bu yöntemden vazgeçemezler.

YURTDIŞINDA ÖDENEN KİRA

Yurtdışında oturdukları eve kira ödeyenler, Türkiye’deki evlerinden kira geliri elde ediyorlarsa, "gerçek gider" yöntemini seçmek suretiyle, yurt dışında ödedikleri kirayı, Türkiye’de tahsil ettikleri konut kirasından mahsup edebilirler. Böyle olunca, büyük bir olasılıkla Türkiye’de hiç vergi ödenmez.

YENİ EV ALANLAR

Kiraya verdikleri evi yeni almış olanlar;

Satın aldıkları yıldan itibaren 5 yıl süre ile satın alma bedelinin yüzde 5’ini, o evden aldıkları kira gelirinden düşüp, hiç vergi ödemeyebilirler.

ÖRNEK: Niyazi Bey, 2008 yılında 400 bin TL’ye aldığı evi aylık 1500 TL’ye kiraya vermiştir.

Bu durumda;

1- Niyazi Bey, kira gelirlerini beyan etmek zorunda.

2- Beyan ettiği kira gelirinden (örneğin 18 bin TL’den) evi satın aldığı bedelin yüzde 5’ini (20 bin TL’yi) "gerçek gider" yöntemini seçmek suretiyle düşebilecek.

3- Sonuçta; (18 bin TL) (20 bin TL) = - 2 bin TL

yani Niyazi Bey beyanname verecek ama beyan edeceği bir kira geliri yok. Gelir Vergisi de ödenmeyecek.

KREDİ İLE GAYRİMENKUL ALANLAR

Kiraya verdikleri evi ya da işyerini, banka kredisi kullanmak suretiyle alanlar, beyan edecekleri kira gelirinden, ödedikleri faizi düşebilirler.

ÖRNEK : Ekrem Bey, kiraya verdiği evden, 2008 yılında 24 bin TL kira geliri elde etmiştir. Bu ev için almış olduğu "konut kredisi" nedeniyle de 2008 yılında 30 bin TL faiz ödemiştir.

Bu durumda, Ekrem Bey "gerçek gider" yöntemini seçmek suretiyle, 24 bin TL kira gelirini beyan edecek. Bu kira gelirinden de, bankaya ödediği 30 bin TL faizi düşecek.

Sonuçta, Ekrem Bey hiç vergi ödemeyecek.

İşyeri kirasında 85.6 milyon TL’ye kadar vergi yok

2008 yılında ayda 7 bin 136 TL yıllık 85 bin 632 TL’ye kadar olan işyeri kira gelirleri için, beyanname verildiğinde 1 TL dahi vergi ödenmeyeceği gibi, üste "vergi iadesi" alınacak. Örneğin, ayda 5 bin TL kira geliri olan Zehra Teyze, 1602 TL vergi iadesi alacak. 2009 yılı kira gelirlerinde ise yıllık 95 bin 600 TL’ye kadar kira gelirine, hiç vergi ödenmeyecek, vergi iadesi alınacak.

İade, kiralardan kesilen stopajın, hesaplanan gelir vergisinden mahsubu sonucu çıkıyor.

KİRACI STOPAJI YATIRMAZ

Mal sahibi açısından hiçbir şey olmaz!..

Nedenine gelince, kiracının yüzde 20 stopajı vergi dairesine beyan etmemesi ya da ödememesi yönünden, mal sahibinin hiçbir sorumluluğu yok.

Mal sahibi, beyanname verdiğinde, yüzde 20 stopajı (vergi dairesine yatırılmamış olsa dahi) hesaplanan gelir vergisinden mahsup edebilecek. Ancak, "vergi iadesi" talebinde, stopajın ödenmiş olması koşulu aranıyor.

Kredili aldığı yeni evi kiraya verene vergi yok

BU durumda olanlar, konut kira gelirlerini beyan edecekler ancak "gerçek gider" yöntemini seçmek suretiyle, hiç vergi ödemeyecekler.

Nasıl mı?

Çok basit... Aldıkları konut kirası tutarından;

1- Bankaya ödedikleri konut kredisini

2- Yeni evin satın alma bedelinin yüzde 5’ini

düşecek, sonuçta hiç vergi ödemeyecekler.

KARISININ DÜKKANINI KULLANANLAR

Mülkiyeti karısına ait büroyu ya da dükkanı, kira ödemeden kullananlar için bir sorun yok. Ancak eşleri, kira geliri elde etmiş gibi, emsal kira bedeli üzerinden, gelir beyan edip vergi ödeyecekler.

2008 yılı kiralarının gelir vergisi tarifesi

7 bin 800 TL’ye kadar: % 15

19 bin 800 TL’nin 7 bin 800 TL’si için 1170 TL, fazlası: % 20

44 bin 700 TL’nin 19 bin 800 TL’si için 3 bin 570 TL,

fazlası: % 27

44 bin 700 TL’den fazlasının 44 bin 700 TL’si için

10 bin 293 TL, fazlası: % 35

2009 yılı kiralarının gelir vergisi tarifesi

8 bin 700 TL’ye kadar: % 15

22 bin TL’nin 8 bin 700 TL’si için 1305 TL, fazlası: % 20

50 bin TL’nin 22 bin TL’si için 3 bin 965 TL, fazlası: % 27

50 bin TL’den fazlasının 50 bin TL’si için 11 bin 525 TL,

fazlası: % 35

Hem konut hem işyeri kira geliri olanlar ne yapacak

KONUT kira gelirleri; 2008’de 2 bin 400, 2009 yılında da 2 bin 600 TL’yi

İşyeri kira gelirleri de, 2008’de 19 bin 800, 2009 yılında da 22.00 TL’yi

aştığında beyan edilecek.

Hem konut hem de işyeri kira geliri olanlar, konut kira gelirinin istisnayı aşan kısmı ile işyeri kira toplamı, 2008’de 19 bin 800 TL’yi, 2009 yılında da 22 bin TL’yi aştığında beyan edecekler.

ÖRNEK: Leyla Teyze’nin 2008 yılı konut kira geliri 9 bin TL, işyeri kira geliri ise 15 bin TL’dir.

Bu durumda, konut kira gelirinden 2 bin 400 TL istisna düşüldükten sonra kalan 6 bin 600 TL ile 15 bin TL işyeri kirasının toplamı olan 21 bin 600 TL, 19 bin 800 TL’yi aştığı için, Leyla Teyze her iki kira gelirini de beyan edecek.

Gurbetçinin Türkiye’deki işyeri kirasına vergi yok

YURT oturma ya da çalışma izni bulunan vatandaşlarımız, Türkiye’de elde ettikleri stopaja tabi işyeri kirasını, tutarı ne olursa olsun beyan etmeyecekler.

Konutlarda durum farklı. 2008’de yıllık 2 bin 400, 2009 yılında da 2 bin 600 TL’yi aşan konut kira gelirlerini, Türkiye’de beyan edip, gelir vergisi ödeyecekler.

DOLAR CİNSİNDEN KİRALAMA

Kiranın dolar, Euro ya da başka bir yabancı para cinsinden tahsil edildiği durumlarda, kiranın tahsil edildiği gündeki Merkez Bankası döviz alış kuru ile değerlendirilir ve karşılığı Türk parası kadar kira geliri elde edilmiş sayılır.