Tercüman cezalandırılır mı

Romancı, çevirmen Yiğit Bener’in e-postasından öğrendim. TCK’nın 301. maddesinin korkutucu, sindirici gölgesi yazarların üzerine düşüyor. Basın Yasası’nın 2. Maddesi’nin dehşeti de çevirmenleri korkutmaya yönelik bir susturma girişimi.

"Tercümana Zeval Olmaz" başlıklı bilgilendirici açıklamadan bazı bölümleri yazıma alacağım:

"Bir çevirmenin sırf işini yaptığı -yani bir kitap ya da bir konuşma çevirdiği- için hapse atılmasını doğru bulmak, mantıklı bulmak mümkün mü?

Çevirmen, bir dilden diğerine aktardığı iletinin siyasi, felsefi, hukuki vb. içeriğinden asla sorumlu tutulamaz.

Kaldı ki çevirmen, değil içeriğe katılmak, aslında içerdiği görüşlere tümüyle karşı olduğu bir iletiyi bile çevirirken, kendi siyasi, felsefi düşüncelerini bir kenara bırakıp, o iletiyi aynı mesleki titizlikle, aslına sadık olarak çevirmekle görevlidir.

Dolayısıyla, biz aşağıda imzası olan meslek kuruluşları, çevirmenlerin yargılanmasına zemin hazırlayan Basın Yasası’nın 2. Maddesi’nin en kısa sürede değiştirilmesini ve bu yolla da yargılanan tüm meslektaşlarımıza yönelik işlemlerin derhal durdurulmasını talep ediyoruz. Çünkü tıpkı elçiye zeval olmadığı gibi, yalnızca bir aktarıcı olan tercümana da zeval olmaz!"

Bildiride imzası olan kuruluşlar:

BKTD, Çevbir, Çevirmenler Derneği, Edisam, Türkiye PEN, Türkiye Yayıncılar Birliği, Türkiye Yazarlar Sendikası ve YAY-BİR

* * *

SÖZÜ edilen maddeyi okuyalım ki, eleştirimizi temellendirelim.

Basın Kanunu

Kanun No: 5187

Kabul Tarihi: 9.6.2004

(Yayımlandığı Resmi Gazete: 26 Haziran 2004 - Sayı: 25504)

Amaç ve Kapsam

Madde 1.- Bu kanunun amacı, basın özgürlüğünü ve bu özgürlüğün kullanımını düzenlemektir.

Bu kanun, basılmış eserlerin basımı ve yayımını kapsar.

Tanımlar

Madde 2.- Bu kanunun uygulanmasında:

Özellikle i) bendi, çevirmeni ceza kapsamı içine alıyor:

i) Eser sahibi: Süreli veya süresiz yayının içeriğini oluşturan yazıyı veya haberi yazanı, ÇEVİRENİ veya resmi ya da karikatürü yapanı.

Çevirmen dışındakiler, yazanlar, yaratanlar, ortaya konan yazının, eserin sorumluluğu onlara aittir. Elbet onların da özgürlüklerinin kısıtlanması tartışılabilir ama bu grubun içine çevirmenin konulması son derece garip ve şaşırtıcıdır.

* * *

BU abes madde üzerine yazmayı sürdüreceğim.