Dijital sağlıkta neler oluyor?

Henüz dijital sağlık alanda ciddi bir sorun yaşanmasa da ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) zaman zaman toplumu bazı tıbbi cihazlar ve hastane ağları için risk oluşturabilecek siber güvenlik açıkları hakkında bilgilendiriyor. Bu bilgilendirmeler kapsamında, bir güvenlik şirketinin "URGENT / 11" adlı güvenlik açığını tespiti ardından FDA yeni bir açıklama yayınladı. Açıklamaya göre; bu güvenlik sorunu, kullanılan tıbbi cihazın kontrolünün uzaktan ele geçirilmesine veya işlevinin değiştirilmesine neden olabiliyor. Bu güvenlik açığının, bilgisayarlar arasındaki ağ iletişimini destekleyen üçüncü taraf bir yazılım bileşeni olan IPnet'te bulunduğunu belirten yetkililer. Gerekli tedbirlerin alınması yönünde uyarıda bulunuyor.

İş birlikleri artıyor

İngiltere Ulusal Sağlık Merkezi’nin Dr. Eric Topol’a hazırlattığı yakın tarihli dijital sağlık yapılanması ile ilgili raporda yapay zekânın ve akıllı asistanların doktorların yoğunluğunu hafifleteceği belirtiliyor. Ayrıca kullandığımız sesli asistanların diyabet, depresyon, tansiyon gibi kronik durumların yönetilmesine yardımcı olabileceğine de değiniliyor. Yaklaşık 20 yıl içerinde sağlık sisteminin yüzde 90’ının dijitalleşeceğinin de belirtildiği çalışmaya göre genetik faktörlerin detaylı incelenebilmesi, asistanlar ve diğer IoT cihazlar sayesinde hasta takibinin kolaylaşacağı, ilaçların daha kolay üretilebilir hâle gelmesiyle daha da kişiselleşeceğine dikkat çekiliyor. Bu alanda yeni bir gelişme de Microsoft tarafında yaşandı. Şirket, kendi web sitesinden, bir ilaç şirketi ile yaptığı anlaşmayı duyurdu. İş birliği kapsamında dünya devi şirketler, ilaç üretiminde yapay zekâ kullanımı ile dönüşüm sağlamak için birlikte çalışacaklarını belirtiyorlar. 

Yapay zekâ konusunu fazla mı abarttık?

Sağlık alanındaki teknolojik gelişmelerin hızı bizlere çok farklı bir geleceği işaret etse de AI konusunda yapılan çalışmaların henüz çok başında olunduğumuzu ve pek çok araştırmanın güvenilir olmadığını söyleyen yeni bir çalışma yayınlandı.  Birmingham Üniversitesi ve Üniversite Hastaneleri öncülüğünde yürütülen bilimsel literatürün kapsamlı bir incelemesi, sağlıkta yapay zekâ kullanımı alanında güvenilir sayılabilecek araştırmaların çok az sayıda olduğunu öne sürüyor. 

Bugüne kadar yapılan pek çok araştırmanın makine öğrenmesi lehine önyargılı olduğunun belirtildiği çalışma 25 Eylül’de bilimsel Lancet Dergisi’nde yayınlandı.  Araştırmada tıbbi görüntüleme, hastalıkların saptanmasında derin öğrenme ve sağlık çalışanlarının performansının yapay zekâ ile karşılaştırıldığı 20 bin üzerinde makale inceleniyor. İnceleme sonucu bunlardan yüzde birinden azının “yeterince güvenilir” olarak kabul edilebileceği belirtiliyor.  Dikkati çeken bir diğer nokta ise 2012 ve 2019 yılları arasında yapılan tüm bu araştırmaların, yapay zekâ ve insan sağlığı uzmanlarının becerilerini karşılaştırırken bilgisayar algoritmalarının kabiliyetini aşırı övme eğiliminde olduğunun tespit edilmiş olması. Oysa, teşhiste AI’nin, sağlık çalışanlarından daha iyi gibi lanse edilmesinin aksine, AI'nin tıbbi görüntüleme yoluyla hastalıkları sağlık uzmanları ile aynı doğruluk düzeyinde saptayabildiğine değiniliyor. Bu veriler, yapay zekâ ve sağlık alanında güvenilir sistemler oluşturmak için kat edilmesi gereken daha çok yol olduğunun göstergesi olarak yorumlanabilir. 

Serap TORUN
twitter.com/seraptorun73