Suruç'tan Silopi'ye... Duvar dibindeki hayatlar
Güncelleme Tarihi:
Türkiye, 911 kilometrelik Suriye sınırına, 2016 Eylül’ünde dünyanın 3’üncü en uzun duvarını çekmeye başladı. Saldırıları ve yasadışı giriş çıkışları önlemek için yapılan ve bitmek üzere olan bu güvenlik duvarının üçte ikisinin geçtiği Şanlıurfa, Mardin, Şırnak’ta, duvar dibindeki hayatlara tanık olduk.
Mardin’in Kızıltepe ilçesinin sınır arazilerinde biçerdöverler buğday hasadı yapıyor. Ortasından demiryolunun geçtiği eski belde-yeni mahalle Şenyurt ile Suriye’nin Ad Darbasiyah kasabasını şimdi her biri üstünden jiletli dikenli tel geçen 3 metre yüksekliğinde beton bloklardan oluşan duvar ayırıyor. Bu gri sur, Şenyurt’un alnına dayanmış. Görüş mesafesi sıfır. Kapanmış sınır kapısıyla, terk edilmiş gar binaları ve insansızlığıyla hayalet mahalleye dönüşmüş.
Rastladığımız birkaç yaşlı, “Sınır kapısı 50 gün öncesine kadar açıktı. Kimlik belgesi olan Suriye vatandaşları buradan öteki tarafa geçiyordu. Kapının kapanması ticareti bitirdi. Gençler de sahillere gitti çalışmak için” diyor.
Sınır köyleri Salkım ve Karatepe’nin önünde uzayıp giden eski sınır telleriyle yeni duvar arasında açılan yollarda, askeri devriyeler dolaşıyor. 500’er metre aralıklarla yapılan yığma toprak tepelere obüsler oturtulmuş. Duvar boyunca yeni askeri karakollara tanklar ve askeri teçhizatlar yığılmış. Artuklu ilçesine bağlı Sakalar ve Arpatepe köyleri, duvara bakıyor. Duvarın iki tarafında iki ülkenin sürüleri otluyor.
Suriye’nin Kamışlı ilçesi ile karşılıklı yer alan Mardin Nusaybin’e yaklaşırken sınırdaki güvenlik duvarının iki sıraya çıkarıldığını görüyoruz Nusaybin-Kamışlı sınırındaki lise öğrencisi İrem, duvara karşı oturmuş, arkadaşlarını bekliyor: “Duvar tabii ki iyi oldu ama akrabalarımız öbür tarafta kaldı.”
Cizre-Silopi arasında Suriye ile doğal sınırımızı çizen Dicle Nehri, yemyeşil akıyor. Karuh köyünün Dicle ile ilişiğini duvar kesiyor. Selahattin Çolak, “Allah’a şükür huzur içindeyiz. Duvar örüldükten sonra daha çok emniyetteyiz” diyor. Ama yeğeni Mesut Çolak, duvarın öteki tarafında kalan Dicle’den su alıp tarlasına verememekten mustarip: “Duvardan önce Dicle’den su çeker, tarlalarımızı sulardık. Şimdi yasak, izin vermiyorlar. Büyük arazisi olanlara serbest. Biz ise elektrikli kuyudan su çekiyoruz.”
BAYRAK YARIŞI
Suriye’nin Tel Abyad ilçesine bitişik Akçakale’de, tam iki yıl önce DEAŞ’tan kaçan onbinlerce Suriyelinin giriş yaptığı sınır kapısı kapanmış. Kısa süre önce tamamlanan duvarın Tel Abyad silosuna bakan tarafına 70 tonluk devasa bir kapı yapılmış. Tel Abyad’da YPG ve ABD bayraklarına, gönderler ve balkonlardaki devasa Türk bayraklarıyla cevap veriliyor.
MANZARAM KAPANDI
Kobani sınırındaki Aşağı Kendirci köyünden İbrahim Polat, “Duvar bir ay önce bitti, manzaram kapandı.Kobani’deki ablamın tarlası duvarın arkasında kaldı. Çalışırken onu göremiyorum artık. Ölürse göremeyeceğim.”
DÜNYADA İLK
TOKİ’nin 2016’da ihale usulüyle başlattığı 911 kilometrelik Suriye sınırı güvenlik duvarı ve yolu, temmuzda tamamlandığında, Çin Seddi ve İsrail Duvarı’ndan sonra dünyanın üçüncü uzun güvenlik duvarı olacak. Ağırlığı 7 ton, yüksekliği 3, genişliği 2 metre, kalınlığı 30 cm olan kurşungeçirmez mukavemetli duvarın toplam maliyeti 770 milyon TL’yi buluyor.
SON 24 SAATTE YAŞANANLAR
