Güncelleme Tarihi:
Suriyeli Türkmenler, Esad rejimine karşı savaşmak ve Türkmen bölgelerini korumak için Suriye’deki altı Türkmen tugayını bir araya getirip kendi düzenli ordularını kuruyor.
Çalışmaları bir aydır süren Türkmen ordusunu, İstanbul’da buluştuğumuz Suriye Türkmen Meclisi Başkanı Semir Hafız anlattı: “Kuracağımız ordunun başında Suriye ordusundan kaçan 200’den fazla rütbeli subay olacak. Aralarında tuğgeneraller, generaller, albaylar var. Temel hedefimiz öncelikle kendi bölgelerimizi, Halep civarını ve Lazkiye’yi savunmak.”
Beşar Esad’a bağlı rejim güçleriyle muhalefet güçleri arasında iki yıldır süren iç savaşta Türkmenler; Fatih Sultan Mehmet, Yavuz Sultan Selim Tugayı gibi düzensiz birliklerle rejime karşı savaş veriyordu. Semir Hafız, şimdi kurulacak ordunun ise PYD’nin askeri kanadı YPG’nin dörtte biri büyüklüğünde olacağını söylüyor. Orduda 4000 civarında savaşçı olacağı tahmin ediliyor.
Ordunun adı da belli, Semir Hafız açıklıyor: ‘Suriye Türkmen Meclisi Askeri Kanadı.’
GERÇEK BİR ASKERİ YAPI
Hafız’a göre Türkmenler bu işte Kürtler gibi organize değiller: “Kürtler aşağı-yukarı 40-45 yıldır çatışma pratiğine sahip, oysa biz kendi ordumuzu yeni kurmaya başladık. Ama şimdi çok güçlü bir ordu kuruyoruz. Suriye’deki Türkmenler zaten rejime karşı geçen yıldan bu yana dağınık tugaylarla savaşıyordu. Ama bunların hiçbiri düzgün ordu değildi. Şimdi biz onları birleştirdik, gerçek ve profesyonel bir askeri yapı içinde olacaklar.”
ENDİŞEMİZ KÜRT DEVLETİ
Semir Hafız’a göre Suriye’de özerk Kürt devleti kurulmasından belki de en çok endişe duyan kesim Suriyeli Türkmenler: “Çünkü biz tam ortada kalmış vaziyetteyiz. Türkmenlerin çoğunlukta olduğu bölge Suriye’nin kuzeyinde. Kürtler daha çok Kamışlı ve Haseki bölgesinde yoğunluktalar. Tam ortada biz varız, batıda Afşin bölgesinde yine Kürtler ve Araplar var. Dolayısıyla böyle bir Kürt devletinin kurulması durumunda bizim konumumuzun ne olacağı, nasıl bir rol alabileceğimiz belli değil. Biz zaten Suriye’nin bölünmesine karşıyız. Eğer böyle bir devlet kurulacaksa bizim de o devletin yönetiminde yer almamız gerekir. Ancak bizim nihai amacımız tabii Suriye’nin bölünmemesi. Bu konuyu görüşmek için Türk Dışişleri’yle de temasa geçtik ancak henüz bir cevap almadık.”
SIKINTIYI BİZ ÇEKİYORUZ
Semir Hafız, şu anda Suriye’de en büyük sıkıntıyı Türkmenlerin çektiğini savunuyor: “Son bir ay içinde Suriye’deki ‘Yüksek Kürt Heyeti’yle Halep’in kuzeyinde birkaç görüşme yaptık. Onlara üç temel şey söyledik:
“Birincisi, Türkiye’nin güvenliğini tehdit eden şeylerden uzak durun. İkincisi; Esad rejimiyle işbirliği yapmayın, üçüncü olarak da hemen özerklik istemeyin, bekleyin önce bir parlamento kurulsun dedik. Onlar da bize şunu teklif etti:
‘Türkmenlerin yoğun olduğu, Kürtlerin azınlık olduğu bölgelerde kontrol sizin elinizde olsun, Türkmenlerin azınlık, Kürtlerin çoğunluk olduğu yerlerde de Kürtler hâkim olsun’ dediler. Biz henüz onlara bir cevap vermedik. Çünkü Türk hükümetinin politikaları doğrultusunda hareket etmek istiyoruz.”
HUMUS’TA ETNİK TEMİZLİK YAPILIYOR
En büyük endişe özellikle Humus bölgesi için. Humus iki aydır sürekli acımasızca bombalanıyor. Hafız, “Esad rejimi, Humus’ta Sünni Araplara ve Türkmenlere yönelik etnik temizlik yapıyor. Humus’un yüzde 40’ı Türkmen. Kusayr, Zara, Bab-ı Amro gibi birçok mahalle Türkmen mahallesi. Burada yaşayan insanların çoğu zorla göç ettirildiler. Ya Lübnan’a, ya Halep’in Cerablus kasabasına ya da başka yerlere kaçtılar. Bugün sadece Cerablus’ta Humus’tan kaçmış 7000 Türkmen var” diyor.
BÖLÜNME İHTİMALİ ÇOK YÜKSEK
Suriye Türkmen Meclisi Başkanı, Suriye’nin bölüneceğine kesin gözüyle bakıyor: “Bana göre üçe veya dörde bölünebilir. Birincisi batı sahilinde, Lazkiye, Tartus ve Humus da dahil bir Alevi devleti. Zaten bugün Suriye’nin bütün askeri ve parasal gücü Suriye’nin batısında tutuluyor. Kuzeyde bir Kürt devleti, iki tane de küçük devletçik olabilir, Halep ve Şam. Çünkü Şam’da da çoğunluk Sünni. Ama biz bölünmeye sonuna kadar direneceğiz.”
Suriye’de kaç Türkmen var?
Semir Hafız’a göre Suriye’de yaklaşık 3.5 milyon Türkmen yaşıyor. Ancak ülkedeki Türkmen sayısına dair resmi bir rakam yok. Bağımsız gözlemciler bu rakamın 1.5 ile 2 milyon arasında olabileceğini söylüyorlar. Suriye Türkmen Meclisi’nin rakamlarına göre Suriye’deki Türkmen nüfusun bölgelere göre dağılımı şöyle:
Haleb’in kuzeyi: Yaklaşık 1 milyon
Humus: 600 bin- 800 bin arası
Lazkiye: 270 bin
Rakka: 40 bin
Haserki: 40 bin
Golan Tepeleri: 150 bin
Şam: 50 bin
Türkmen Meclisi nasıl kuruldu?
Aralık 2012’de İstanbul’da yaklaşık 1000 Türkmenin katılımıyla Suriye Türkmen Platformu oluşturuldu. 31 Mart 2013’te Ankara’da düzenlenen ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın da katıldığı ikinci toplantıda Suriye Türkmen Meclisi resmen kurulmuş oldu. Toplantıda 350 delegeden 39’u Meclis üyesi olarak seçildi.
Çatışan büyük gruplar
Özgür Suriye Ordusu (ÖSO), YPG (PYD’nin askeri kanadı-Halkı Savunma Birlikleri), El Nusra Cephesi (El Kaide bağlantılı), Irak ve Şam İslam Devleti (ISIS-Cihatçılar), Ahrar el Şam (Radikal İslamcı), Suriye İslam Cephesi, İslami Suriye Özgürleştirme Cephesi (Selefiler).
Kürtlerle El Nusra Cephesi arasındaki çatışmaların sebebi petrol
Avrupa Birliği’nin Suriye muhalefetine maddi gelir sağlanması için petrole sağladığı ambargoyu mayıs ayında kaldırmasının ardından Suriye’de muhalif gruplar arasında petrol kaynaklarının ele geçirilmesine yönelik çatışmalar da ivme kazandı. Özellikle son iki aydır PKK’nın Suriye’deki kolu PYD ile El Kaide bağlantılı El Nusra Cephesi arasındaki çatışmaların temelinde ideolojik nedenler olduğu kadar Rakka’daki petrol bölgelerinin kontrolünü ele geçirme isteği yatıyor.
PETROL, TÜRKİYE ÜZERİNDEN SATILIYOR
Semir Hafız’a göre PYD ile El Kaide bağlantılı Nursa Cephesi ve ‘Irak ve Şam İslam Devleti’ grupları arasındaki çatışmaların en büyük sebebi petrol. Çünkü petrole sahip olan bölgeye de sahip oluyor. “Şu anda herkes askeri olarak bu bölgeye hâkim olmak istiyor. Kürtler ‘biz petrol bölgesini kimseye kaptırmayacağız, ölümüne kadar savaşacağız, çünkü bu bizim gelirimiz’ diyorlar. Avrupalılar petrolü muhalefetteki Suriye Ulusal Koalisyonu’na bırakmalarını istiyor, ama Kürtler bunu kabul etmiyor” diyor.
Hafız, Suriye’de Kürtlerin petrolün bir kısmını Türkiye üzerinden tankerlerle dışarıya sattığını öne sürüyor. Aynı iddia; 19 Mayıs 2013 tarihli İngiliz The Guardian gazetesinde de yer almıştı. Hafız, “Kürtler petrol satışına başladı. Suriye’nin kuzeydoğusundaki Haseke iline bağlı Rumeylan’da günde 130 bin varil petrol üretiliyor ve bunun bir kısmının Türkiye üzerinden karayolundan satışına başlandı” diyor.
Türkmen bölgeleri Kürtleştirilmeye çalışılırsa çatışma yaşanır
Biz şu anda Kürtlerle bir çatışma içinde değiliz. Tel Abyad daha çok Kürt ve Arap bölgesi. Ancak Ayn el Arab bölgesinin batısı daha çok Türkmen. Cerablus, Mümbic, Azaz ve El Bab’ın kırsalı hep Türkmen. Buralarda 245 Türkmen köyü var. Buradaki Türkmenler Kürt-Arap çatışmasında tarafsız olmaya çalışıyor. Afrin Kürt bölgesi. Eğer Kürtler aradaki Türkmen bölgesini geçip Rakka’yla Afrin bölgesini Kürt devleti çatısı altında birleştirmeye ve Türkmen bölgelerini Kürtleştirmeye çalışırlarsa orada Türkmenlerle Kürtler arasında çatışma yaşanır.