Çözümsüz iliÅŸkiler ve kapasitenin farkında olmamak yorgunluk nedeni

Sık sık "Bu ilişkiden yoruldum, ayrıl, barış aynı", "Bu kadar yoğun iş saatleri bittim.", "Ev işleri, çocuklar, iş yaşamı nereye yetişeceğimi şaşırdım" sözlerini duyarız. Yorgunluğun belirtileri aynı olsa da neden olan faktörler herkes de farklıdır.

Yorgunluk konusunda Memory Center  uzman psikologlarından Zehra Erol ile konuştuk...

Yorgunluğa neden olan faktörlere baktığımızda;  Gereğinden fazla sorumluluk almak;

Kişinin kendi üstlenmesi gereken sorumluluklar dışında birlikte yaşadığı kişilere ait sorumlulukları da üstlenmesi. Özellikle dışardan gelen sözel veya davranışsal tepkilere duyarlı olan kişiler çevresindekileri memnun etmek için daha çok sorumluluk almakta ve daha çok yorulmaktadır.  Örneğin; Eşinden ev hanımlığıyla  ilgili eleştiri duyan bayanın evde aşırı çaba gösterip işten geldikten sonra çocuğuyla ilgilenmesi, yemek hazırlaması, tüm ev işlerini bitirmeye uğraşması. 

Yaşanan olayları algılayış biçimlerine bağlı olarak kişilerin duyguların da değişimler olur. Sevdikleri ile sıcak ilişkiler içinde olan, iş yaşamında tatmin olan kişileri uğraşıları daha az yorar. Sorunlarla zihinsel uğraşı azaldığından ve yaşadıkları andan zevk aldıkları için sorumlulukları ve yaptıkları işlerden zevk alır ve daha kendini daha iyi hissederler.

Yorgunluk özellikle kadınlarda daha sık görülmektedir. Örneğin; çalışan anneler iş yaşamındaki sorumlulukları ve evdeki sorumlulukları bir süre sonra zihinsel ve bedensel olarak yorulmalarına neden olur. Bir yandan belirli saatlerde devam eden iş yaşamı diğer yandan ev işleri, çocuk bakımı ve eşiyle ilişkisi.  Bunların hepsini bir arada yapmaya çalışmak, ev işleri ve çocuk bakımı için yardım almamak sorunları azaltmaz, arttırır. Bütün bu sorumlulukları yüklenmek çocuğuyla, eşiyle ilişkisini olumsuz etkiler. Çocuk ve eş daha fazla ilgi beklemeye başlar. İlgi beklentisi arttıkça çalışan annelerde suçluluk duygusu da artmakta. Eşime, çocuğa zaman ayıramıyorum ne yapmalıyım soruları eklenir. 

Mükemmeliyetçi yaklaşımlar;

KiÅŸinin  kendisinden en iyisini yapma beklentisi içinde olması ve bunun olmadığı durumlarda  hayal kırıklığı yaÅŸaması. Burada belirtilen en iyi kavramı genel bir tabir deÄŸildir. En iyi kiÅŸiye göre deÄŸiÅŸir. ÖrneÄŸin bir bayan için en iyi olmak ev iÅŸlerini aksatmadan yamaksa diÄŸer bir bayan için iÅŸ yaÅŸantısında baÅŸarılı olmayı ifade eder. Bu kiÅŸinin kendisi ile ilgili ulaşılması zor hedefler koymasına neden olur.  KiÅŸi hata yapmaktan kaçınır, bu nedenle yaptığı iÅŸlere çok fazla zaman ayırır. Bu da kendine ayırdığı zamanın azalmasına neden olur.  DiÄŸer yandan da  az ya da çok düzeyde kaygı yaÅŸanır. Â

Sınırlarının farkında olmamak

Neyi yapıp neleri yapamayacağımızı bilmemiz sınırlarımız sayesinde oluşur. sınırlarımızı bildiğimizde kendimizden de yapabileceklerimizi bekler. Yapamayacaklarımız için kendimizi suçlamaz ve beklenti oluşturmayız. Buda kendimizle ilgili gerçekçi beklentiler içine girmemizi sağlar. Sınırlarının farkında olan kişi başkalarının sorumluluklarını üstlenmez. Ne kadar güç ve enerjisi olduğunu bilir ve ona göre harcar. "Hayır" demeyi  bilir. Hayırlarla neleri kabullenip, neleri kabullenmediğini gösterir.

Uzun çalışma saatleri ve iş yükünün fazlalığı;

Çalışma saatlerinin uzunluğu, iş memnuniyeti, performans kaygısı ve kariyer ile ilgili endişeler de kişi de yorgunluğa neden olur. Kişinin kendisinin yada çalışılan iş yerinin kişiden yüksek beklentileri olması. Uzun çalışma saatleri, çok fazla iş yükü tükenmişliğe sebep olmaktadır.

Uzun süren ve sıkıntı yaratan ilişkiler;

Her ilişkide farklı düzeylerde problemler yaşanır. Özellikle uzun süren ve aynı şekilde devam eden problemlerde çatışma çözülemiyorsa bir süre sonra kısırdöngü halini alır. Kişinin duygusal anlamda yorgun hissetmesine neden olur. Benzer şekilde yaşanan ilişkiler ve sonrasında gelen ayrılıklar, eşler arasında aynı nedenlerden kaynaklanan kavgalar süre uzadıkça ilişkiyi ve kişileri tahrip eder. Bu problemlerin çözümünde iletişim ve sorunlarla başa çıkma yöntemlerini etkin şekilde kullanmak çok önemlidir. Çözümün tıkandığı noktada ise yardım almak yaşana sıkıntıları azaltır.