Genimize gen katacak buluş

BİLİMİNSANLARI, genlerimizde bulunan ve geçmişte maruz kaldığımız virüslere karşı kalıcı bir bağışıklık geliştirmemize imkân sağlayan CRISPR adlı mekanizma sayesinde, “insan genomunun en ufak parçalarının bile hatasız şekilde yeniden yazılabileceğini” keşfettiklerini açıkladı. Genlerin içinde bir hafıza kartı gibi görev yapan ve genin etkileşime girdiği virüs ve bakterilerin özelliklerini kayda alan CRISPR mekanizması, aslında 1989’da “bakterilerin virüslere karşı geliştirdikleri doğal bağışıklık sistemleri” üzerinde yapılan incelemelerde keşfedilmişti. Ancak geçen yıl, California Üniversitesi araştırma görevlilerinden Jennifer Daudna, bakterilerde de bulunan CRISPR sisteminin, bir enzim yardımıyla, gen haritasındaki hassas detaylar üzerinde değişiklik yapmak ve hatalı genleri ‘onarmak’ için kullanılabileceğini ortaya çıkarttı. Bu buluşun ardından son bir yılda sayısız araştırmacı, yöntemin bitkiler, kurtçuklar, fareler ve daha birçok yaşam formu üzerinde kullanılabileceğini kanıtladı. Yöntemin laboratuvar ortamında geliştirilen insan kök hücrelerine müdahale etmekte de etkili olduğu da tespit edildi.

BİLİM İÇİN MİLAT

Yeni teknik ile ilgili İngiliz Independent gazetesinde bir makale kaleme alan 2006 Nobel Tıp Ödülü sahibi Craig Mello, “Bu buluş, moleküler genetik alanında oyunun kurallarını değiştiriyor. Çaresi olmayan hastalıkların tedavisinden tarım ürünlerinin kalitesinin artırılmasına kadar bu buluşun birçok etkisini göreceğiz” dedi. Mello bundan önce insan genomuna sadece DNA’sı değiştirilmiş virüslerle müdahale edilebildiğine dikkat çekti ve “Bu şekilde yapılan düzeltmeler yıkıcı sonuçları olabilen mutasyonlar ve hatalar ile sonuçlanıyordu” diye konuştu. Genetik Mühendisliği alanında çalışmalarına da devam eden Massachusetts Üniversitesi Tıp Okulu profesörlerinden Mello, DNA’nın doğal yapısının bir parçası olan CRISPR sayesinde biliminsanlarının sağlıklı genlere hiçbir zarar vermeden hatalı olanları hedef alabileceğine dikkat çekti. Nobel Ödüllü biliminsanı CRISPR’in CAS-9 enzimi ile birlikte kullanılmasıyla ölümcül virüslerle baş etme yöntemlerinin insan genlerine laboratuvarlarda “işlenebileceğini” ve genetik hastalıkların da gen haritalarından “silinebileceğini” söyledi.

Genetik hastalıkların sonu

PROF. Craig Mello, CRISPR kullanılarak yapılan gen mühendisliğinin en büyük etkisinin, tüp bebek tedavisinde görüleceğini belirtti. Araştırmacı, bu yeni gen düzeltme tekniği sayesinde genetik hastalıklar taşıyan ailelerin embiryolarındaki hataların laboratuvar ortamında, kolaylıkla düzeltilebileceğini ve bebeklerinin tamamen sağlıklı dünyaya geleceğini söyledi.