Erdoğan: Obama ile Suriye konusunda düşüncelerimiz örtüşüyor

BASIN TOPLANTISINDAN KARELER

İşte "Rose Garden"daki (Gül Bahçesi) basın toplantısından satır başları:

OBAMA

- Değerli dostum Erdoğan'ı Beyaz Saray'da ağırladığım için gurur duyuyorum. Türkiye’nin bana gösterdiği sıra dışı misafirperverliği hatırlıyorum. Dört sene önce Erdoğan’ın şehrinde gezmiştim.

- Bugün birçok konudan bahsettik. Örneğin Afganistan, G-20 ve çok önemli bir başka noktadan da bahsettik: Nükleer silah ve bölgede nükleer silahlanma tehdidi.

- İsrail ile ilişkilerin normalleşmesine verdiğimiz desteği belirttik.

- Yatırım ve ticaret: Türkiye’nin ABD’ye ihracatı 4 kat arttı. Üst düzey komite oluşturcaz ticaret ve yatırımı destekleyeceğiz inovasyona destek olacağız.

- Karşılıklı güvenliği destekleme kararı aldık. Taziye dileklerimi iletmek istiyorum Reyhanlı’daki korkunç saldırıları kınıyorum. ABD olarak yanınızdayiz teröre karşı mücadelenizi destekliyoruz. Hem Türkiye halkını hem de sizi cesaretiniz için kutluyorum. PKK terörünü sona erdirmek için adım attınız. İnsan haklarını desteklemenizi de destekliyoruz.

SURİYE KRİZİ
- Suriye konusunda Türkiye halkı inanılmaz misafirperverlik gösterdi. Ağır yük olduğunun farkındayım ABD bu yükün taşınmasına yardım etmeye devam edecek. Gıda, barınma ve sağlık konularında yardımcı olacağız. Esad’a baskıları artıracağız, muhalefete destek vereceğiz. Esad’ın olmadığı demokratik bir Suriye için Başbakan da ön safta olacak. Esad’ın gitmesi için hem fikiriz. Esad’ın tiranlığından bağımsız bir Suriye için çalışacağız. Çünkü bu tüm ulusların çıkarına.

- Güçlü bir lider olarak burada bulunduğunuz için teşekkürler. İki harika kızınızla da konuştuk. Yaş bakımından sizinkiler benimkilerden büyük ama…

- Bingazi’deki saldırılar konusunda da kongre’de konuşmalar yapıyoruz. Ben elimizden gelen her şeyi yapacağımıza söz veriyorum böyle bir trajedinin yeniden yaşanmaması için. Tüm denizaşırı hizmet veren Amerikalıları koruyacağımıza söz veriyorum.

- Cesur adımlar attık olaydan hemen sonra, diplomatik görevlileri korumak için adımlar attık. Sadece Savunma Bakanlığı değil askeri müdahalenin çabukluğu anlamında çalışmalar yürüttük. Ama Kongre’nin bizimle çalışması gerekiyor. Onları buna çağırıyorum böylece tüm dünyadaki güvenliği sağlayabiliriz. Kongre bizle çalışmalı böylece kaynakları daha iyi kullanabiliriz, deniz gücümüzü geliştirebiliriz. Tarafları birlikte çalışmaya davet ediyorum

- Türk hükümetinden de yardım aldığımızı söylemek istiyorum. Bingazi'deki dersler böyle bir programı öne çıkardı. Üzgünüm hava kötü.

ERDOĞAN

- Ev sahipliğine özellikle şükranlarımı ifade etmek istiyorum.

- Başkanın şahsında Boston’daki terör saldırıları nedeniyle baş sağlığı temennilerimi iletmek istiyorum. Terörle mücadele eden bir ülke olarak ABD halkını anladığımızı ifade etmek isterim. Terörle ortak mücadelemizi sürdürme konusunda kararlıyız.

- Ortadoğu'dan Balkanlar'a, Doğu Akdeniz'den Kafkaslar'a terörle mücadeleden enerjiye birçok alanda güçlü işbirliği içindeyiz. Türkiye-ABD işbirliğinin yanı sıra ortak gündeme, bölgesel ve küresel konulara temasta bulunduk.

- 100’e yakın iş adamı da karşıtlarıyla sektörel bazda görüşmeleri sürdürüyor. İkili ekonomik ve ticari ilişkileri daha üst seviyeye taşımayı amaçlıyoruz. Ticaret hacmini 10 yıl içinde 8 milyar dolardan 20 milyar dolara taşıdık. Burada yeni anşlaşmalarla, serbest ticaret anlaşmalarıyla bunu güçlendirmemiz gerekiyor.

"DÜŞÜNCELERİMİZ ÖRTÜŞÜYOR"
- Suriye 1 numaralı konumuzdu. Düşüncelerimizin örtüştüğünü az önce Başkan’ın ifadeleriyle hep birlikte dinledik. Konuyu akşama detaylı ele alacağız. Kanlı sürecin sonlandırılması, yeni yönetimin inşası konusunda tam mutabakat içindeyiz. Muhalefetin desteklenmesi, Esad’ın gitmesi, kimyasal silahların önlenmesi, azınlıkların güvenliğinin temin edilmesi.

- Irak önemli bir konumuzdu. Seçimlerin şeffaf şekilde yapılmasının ve tüm grupların seçime katılması ortak arzumuz.

GAZZE ZİYARETİ
- Ortadoğu barış süreci konusunda... Mavi Marmara saldırısında hayatını kaybeden TC vatandaşları ve ABD vatandaşlarına tazminat konusunda çalışmalar sürüyor. Gazze’ye yapacağım ziyaretin Filistin'in ittifakına ve barışa önemli katkı sağlayacağına inanıyorum.

İKİLİ İLİŞKİLER İÇİN TARİHİ BİR GÜN
- Azerbaycan, Ermenistan, İran, Afganistan, Afrika , Myanmar gibi konuları da değerlendirdik. Terörle ortak mücadele, savunma sanayii... Türkiye-ABD ilişkileri açısından tarihi bir gün. Kısa kesiyorum ama yağmurdan kaçmıyorum, yağmuru bereket olarak görüyorum.

HEYETLER ARASI TOPLANTIDAN KARELER

ORTAK BASIN TOPLANTISI / WEB TV

BAŞBAKAN ERDOĞAN BEYAZ SARAY'DA / WEB TV

BASIN TOPLANTISINDA ŞEMSİYELİ KORUMALAR / WEB TV

SORU
IRS’ten bahsetmenizi istiyorum. Amerikan halkı sizin konseyiniz dahilinde bilgi elde edebilecek mi? Basından çıkan haberlerden mi öğrendiniz yoksa özel bir soruşturma için yeni bir kurul planlıyor musunuz? İsrail için ne planlıyorsunuz? Gazze ziyareti?

OBAMA
- Biz bu sürece (IRS) dün sorular sorarak başladık. Yöneticinin istifasını kabul ettik daha sonra bu korkunç eylemlerle ilgili karar alacağız. Bu kesinlikle kabul edilemez. Bunun Teksas’tan gelir olması kabul edilemez.

- (Yağmurun şiddetlenmesi üzerine) Ben takımımı değiştiririm de başbakan değiştiremez.

- Ben IG raporuyla ilgili bir şey bilmiyorum. Basın yoluyla öğrenildi, genelde fazla yayılmazlar ve herkesin korumaya çalıştığı süreçlerdir. Ama emin olduğum bir şey var ki bu raporda bahsedilenler kabul edilemez. Buna karışan kişilerin hesap vermesi gerektiğini düşünüyorum. Herhangi bir yapısal sorunun giderilmesi gerektiğini düşünüyorum. Bazı kanunları imcelememiz gerekiyor, bu kanunlar muğlaklığa yol açtı. Ancak Bu şekilde Amerikan halkı kanunların düzgün şekilde uygulandığından emin olabilir.

- Kongreyle birlikte çalışmak yeterli olacak. Holder da başka bir soruşturma açacağından bahsetti, tam olarak neler olduğunu tespit edebiliriz, neyin yanlış gittiğini bulabiliriz.

IRS belki de beklediğimiz tarafsızlığı sergilemiyordur.

ERDOĞAN
- (Gazze’ye) Haziran ayı içerisinde bir ziyaret söz konusu. Aynı zamanda Batı Şeria’ya da ziyaret söz konusu. Bu ziyareti çok önemsiyorum. Bir grubun sahiplenilmesi söz konusu olamaz. Filistin barışına da katkı yapmasını önemsiyorum.

SORU
Erdoğan’a: Kimyasal silahlardan bahsettiniz. Kanıtları Obama’ya sundunuz mu?

Obama’ya: Kırmızı çizgilerinizi kimyasal silahlar olacak açıklamıştınız. Suriye’nin kırnızı çizgiyi aştığını düşünüyor musunuz?

ERDOĞAN
- Kimyasal silahlar konusu, füzeler konusu bunlarla ilgili belgeleri bilgileri ilgili birimlerimiz birbirleriyle paylaşıyor. Aynı şekilde İngiltere’yle de paylaşıyoruz. Başta BMGK olmak üzere vakti gelince aktarmak suretiyle de kamuoyunu bilgilendirmiş olacağız.

OBAMA
- Başbakan’ın da dediği gibi istihbaratımız, diplomatik personelimiz bize bilgi göndermeye devam ediyor. Kimyasal silah kullanıldığına dair kanıtlar duymuştuk. Bizim için önemli olan daha kesin bilgi sahibi olmak, tam olarak orada ne olduğunu bulmak.

- İnsani yardım çabaları oluşturmak gerektiğinden bahsettik. Suriye muhalefeti güçlenebilir, kendilerini Esad rejimine karşı daha iyi koruyabilirler. Böylece uluslararası toplumu mobilize edebiliriz. O da belki meşru olmadığını ve gitmesi gerektiğini fark eder. Temsili ve çok uluslu çok dilli bir kurul gerekiyor. Onlar Suriye’ye barış getirebilirler.

- Kırmızı çizgilerden bahsettim ama kimyasal silahların kullanılmasından bahsetmiştim. Kimyasal silahlar medeni dünyanın burada olmasını istemediği bir durum. Hedefimiz uluslararası topluma daha fazla bilgi oluşturabilmek ve baskı oluşturup muhaliflerle birlikte çalışmak. Ben ek adımlar atma opsiyonunu saklı tutuyorum: Diplomatik ve askeri. Bu silahlar bizim de güvenliğimizi tehdit ediyor. Umudum Türkiye dahil tüm taraflarla birlikte çalışıp Suriye’ye barış getirmek. Ama bu bizim tek başımıza yapabileceğimiz bir şey değil. Bence Başbakan da ABD’nin tek başına adım atabileceğini düşünmüyor.

SORU
AP sızıntısıyla ilgili düşünceleriniz?

OBAMA:
- Şu an bir denge oluşturmaya çalışıyoruz. Ulusal güvenlikle ilgili sızıntılar insanları riske atabilir. Askerlerimizi, istihbarat çalışanlarımızı riske atabilir. Amerikan ulusal güvenliği bu insanların güvenliğine bağlı. Onların desteklendiklerini hissetmelerine bağlı. Bunu yaparak zaten tehlikedeki insanları daha çok tehlikeye atmama neden oluyorsunuz. Amerikan halkı bu bilgiyi vermemi istemez. Biz demokratik ve basın özgürlüğünün olduğu bir ülkede yaşıyoruz. Bilgi akışı bizi sorumlu kılıyor. Benim siyasete girme nedenim de buydu. Medya koruma kanununun nedeni Washington Post’un düzgün çalışmasını sağlamak.

Sızıntılarla ilgili endişelerimizi dile getirdiğimizde Afganistan’daki binlerce birliğin sahada olduğunu belirtiyoruz. Onlar risk içindeler. Bingazi’deki kadar tehlikeli durumlarda bulunabiliyorlar. Benim işim onları korumak, halkın da bilgilendirilmesinisağlamak.

SORU
- ABD Suriye için bir adım atmazsa bu dünyayı nasıl etkileyecek? Sınır kentinde yaşayanlarla ilgili ne söyleyeceksiniz?

ERDOĞAN
- Ben bardağın dolu tarafından olaylara bakmak istiyorum. Biz uluslararası camianın hassasiyetini görmek istiyoruz. İnanıyorum ki Amerika da bunun için çaba gösteriyor. Gerek BMGK, gerek Arap Birliği gerekse dışında olduğu halde hassasiyet gösteren ülkeler, hızlandırmak için çalışacağız. Ben de Dışişleri Bakanı Davutoğlu da ziyaret edeceğiz. Daha az insan nasıl ölür, nasıl Suriye'ye demokrasi gelir. Bizim derdimiz Suriye'yi otokratik rejimden diktatörlükten kurtarmak. Bu açıdan çalışmalara devam edeceğiz.

SORU
Esad gitsin dediniz, ama ne zaman, nasıl?

OBAMA
- Biz Esad’ın 2 yıl önce, 6 ay önce ya da 2 ay önce gitmiş olmasını isterdik. Bunda bir tutarlılık var. Esad meşruiyetini kaybettiği doğru. İlk başta barışçıl gösteriler düzenleyen insanları öldürdüğü doğru. Zmaan içinde durum değişti.

- Nasıl sorunuza ise biz bunu tartıştık. Sıra dışı bir şiddet içeren bir durumdan bahsediyoruz. Devamlı bir uluslararası baskı sürdüreceğiz. Ruslarla Cenevre’de görüşmelere devam edeceğiz. Geçiş süreci oluşturmaya çalışacağız, muhalefete yardımcı olduğumuzdan da emin olacağız. Türkiye ile görüşmelerimiz devam edecek. Gözle görülür bir gelişme kaydediyoruz.

ERDOĞAN
- Bildiğiniz gibi akşama da detaylara ineceğiz. Akşamki görüşmelerle neler yapabiliriz Cenevre’nin devamı olarak neleri değerlendireceğiz. Rusya ve Çin’in bu işin içinde olması önemli. Bunu BMGK daimi üyeleri açısından önemsiyoruz. Katılımları hızlandıracaktır. Ama uluslararası camianın baskısı önem ifade ediyor. BMGK ölçeğinde olayı değerlendirdiğimizde 1.5 milyar dolar yardım, açık kapı politikasını da devam ettireceğiz. Çünkü 910 kilometre sınır, akrabalık ilişkileri, bölge barışı için önemsiyoruz. IL_PL normalleşme süreci için atılan adımlar var. Başımıza yeni sıkıntılar açmamıza gerek yok. Biz İsrail–Suriye için de adımlar attık. 5 bölümde sürmüştü. Temenni ederim ki adımlar meyve verir, kararlı bir şekilde sürdüreceğiz.

- Bunların hepsi görüşülüyor, BMGK’nin atacağı adım ve Cenevre süreci önem arz ediyor. Aramızda değerlendireceğiz.