Kuzey Kore'den üçüncü nükleer deneme
Güncelleme Tarihi:
Doğu Asya’da bu sabah hissedilen 5.1 büyüklüğündeki “sismik hareket”in Kuzey Kore’nin 2006 ve 2009 yıllarının ardından gerçekleştirdiği üçüncü nükleer deneme olduğu kesinleşti. Pyongyang’ın resmi haber ajansı KCNA, denemenin “başarıyla tamamlandığını” bildirirken, uluslararası kamuoyu alarma geçti. Bölgede tansiyonun iyice artmasından ve bir savaş ortamı oluşmasından endişe ediliyor.
Kuzey Kore’nin bu hamlesinin müttefiki Çin’i öfkelendirmesi ve hem Pyongyang hem de ülkenin genç lideri Kim Yong Un üzerindeki baskıyı artırması bekleniyor.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki Mun, Kuzey Kore’nin denemesini kınarken bunun BM Güvenlik Konseyi kararlarının “açık ve ağır ihlali” anlamına geldiğini söyledi.
"SİSMİK AKTİVİTE" TESPİT EDİLDİ
Çin’den ve Güney Kore’den sismoloji enstitüleri TSİ 04.57 bölgede bir sismik aktivite tespit edildiğini bildirmişti. Bu titreşimlerin boyutu Kuzey Kore’nin bu denemesinin daha önceki 6-7 kilotonluk denemelerden daha büyük olduğu şeklinde yorumlandı.
Kuzey Kore’den daha sonra yapılan açıklamada bunun bir nükleer deneme olduğu doğrulandı.
KCNA haber ajansı, “Üst seviyede güvenlik önlemleri altında ve mükemmel bir şekilde gerçekleştirilen nükleer denemede küçültülmüş ve hafifleştirilmiş bir nükleer cihaz kullanıldığı doğrulanmıştır. Daha büyük bir infilak gücü olan bu cihaz çevreye zarar vermemiştir” denildi.
Uzmanlar, Kuzey Kore lideri Kim'in bu nükleer deneme neticesinde bir kriz yaratmak istediğini ve bu kriz aracılığıyla da uluslararası kamuoyunu kendisiyle müzakere etmeye zorlamayı planladığını öne sürdü. Seul'deki Sejong Enstitüsü'nden Kuzey Kore uzmanı Paik Hak-Sun, "BM'nin seçenekleri tükeniyor ve yeni yaptırımların Pyongyang üzerinde sınırlı etkisi olacağının da farkında. Bu yüzden elindeki tek gerçekçi seçenek Kuzey Kore ile diyalog kurmak. Ancak bu da çok kolay değil. Çünkü ABD, Güney Kore ve Japonya'daki liderler kendi ülkelerinde büyük siyasi baskı altında" dedi. Çin'i de karşısına almak üzere Uluslararası Kriz Grubu'nun Kuzeydoğu Asya Direktörü Stephanie Kleine-Ahlbrandt, "Bu nükleer denemenin Çin'i çok kızdırdığını düşünüyorum. Komünist Parti'nin yeni lideri Şi Cinping'den daha güçlü tepkiler bekliyorum" dedi. Kleine-Ahlbrandt buna karşın Pekin'in şu aşamada Pyongyang'a yönelik cezalandırıcı bir tutum takınmayacağı öngörüsünde bulundu. Kuzey Kore’nin amacı ne?
Uzmanlara göre, Kuzey Kore'nin bu hamlesi bölgedeki en büyük müttefiki Çin'in de pozisyonunu değiştirebilir.
Kuzey Kore, yaptığı nükleer silah denemesinin ABD'nin tehditlerine verilen ilk yanıt olduğunu ve denemelerin daha güçlü bir şekilde süreceğini açıkladı. Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, savunma amaçlı yapılan denemenin uluslararası kuralları ihlal etmediği belirtildi.
Açıklamada, daha güçlü “ikinci ve üçüncü denemelerin” süreceği uyarısında bulunuldu.
“GEREKLİ ÖNLEMLER ALINACAK”
Nükleer denemin ardından toplanan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Kuzey Kore'nin bu eylemini sert bir şekilde kınayarak, bu denemeye karşı gerekli önlemlerin alınacağını açıkladı.
Kuzey Kore'nin nükleer denemesine ilişkin Güvenlik Konseyi toplantısında kabul edilen basın açıklamasını, Konsey'in şubat ayı dönem başkanı Güney Kore'nin Dışişleri Bakanı Kim Sung-hwan okudu.
Kim, Güvenlik Konseyi'nin 1718, 1874 ve 2087 sayılı kararlarını ciddi bir şekilde ihlal eden ve uluslararası barış ve güvenliğe tehdit oluşturan nükleer denemeyi, Konsey üyelerinin sert bir şekilde kınadığını belirtti.
Güvenlik Konseyi'nin geçen ay aldığı 2087 numaralı kararda, yeni denemeler olması halinde önemli adımlar atılacağına ilişkin kararlılığın vurgulandığını söyleyen Kim, bu karar ışığında Güvenlik Konseyi'nin gerekli önlemleri içerecek yeni bir Konsey kararı almak için derhal çalışmaya başlayacağını ifade etti.
"ÇİN İÇİN UTANÇ KAYNAĞI"
Bu gelişmenin, Kuzey Kore’nin en büyük müttefiki Çin’de ay takvimine göre yeni yılın kutlandığı sırada yaşanması Pekin için de bir utanç kaynağı olarak yorumlandı.
Bir Asya ülkesinin BM temsilcisi Kuzey Kore’yi eleştirirken, “Bence bu Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti adına kendine zarar veren ve kendini boğan bir fiyasko olacak. Bu denemeyi yapmak için en kötü zamanı seçtiler. Bu aynı zamanda uluslararası kamuoyunun Pyongyang’ı biraz daha köşeye sıkıştırmasına neden olacak” dedi.
URANYUM MU PLÜTONYUM MU?
Japonya da bir askeri uçağı bölgeye göndererek havadan örnekler alacağını ve radyasyon testleri yapacağını bildirdi.
Ancak Kuzey Kore’nin testlerde zenginleştirilmiş uranyum kullanıp kullanmadığını anlamak için birkaç gün geçmesi gerekebilir. Eğer zenginleştirilmiş uranyum kullanıldıysa, bu Kuzey Kore’nin nükleer silah geliştirdiği anlamına gelebilir.
Kuzey Kore’nin 2006 ve 2009’daki denemelerinde plütonyum kullanılmıştı. Kuzey Koreliler ellerindeki malzemeyi idareli kullanmaları gerektiği için çok sık denemeler yapamıyor.
BMGK KARARLARI İHLAL EDİLDİ
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) Başkanı Yukiya Amano, Kuzey Kore yönetiminin üçüncü kez nükleer silah denemesi yapmasından "ciddi kaygı duyduğunu" ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin ilgili tüm kararlarının ihlal edildiğini söyledi.
Amano, Kuzey Kore yönetiminin nükleer programına ilişkin sorunların diplomasi ve diyalog ile çözümlenebileceğini yineleyerek, bu ülkeyi Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'na (NPT) yeniden taraf olmaya ve nükleer tesislerini UAEK denetimlerine açmaya çağırdı.