Esad’ın sarayından görülebilir

İsrail uçakları Akdeniz’e çıkıp Lübnan üstünden Şam semalarına ulaştı. Radara yakalanmayacak şekilde alçaktan uçup Şeyh Dağları’nın ardından gelerek tesisi vurdular. Suriyeli muhalifler, tesisteki patlamaların videosunu yayınladı. Saldırıdan önce muhalif grupların, İsrail uçaklarını tespit edebilecek Harran el Avamid’deki Suriye radarlarına saldırıp onları susturduğu da öne sürülüyor.

Cemraya’da neler oldu

İsrail savaş uçaklarının Suriye’ye düzenlediği “sessiz operasyonu” dünya konuştu. Dün medyaya sızan bilgilere göre, Lübnan’daki hava üstünlüğünü kaybetmek istemeyen Tel Aviv, Esad rejiminin Hizbullah’a gönderdiği uçaksavar füze ve İsrail İHA’larını “kör edebilecek” elektronik teçhizatı vurmuş olabilir. İşte dört soruda operasyon...

Neresi, nasıl vuruldu?

Önceki gün ilk olarak Lübnan, TSİ 02.00’den itibaren 6 saat boyunca 4 adet İsrail savaş uçağının hava sahasını ihlal ettiğini açıkladı. Ardından İsrail ordusu, sınırda Suriye’den Lübnan’a silah taşıyan bir konvoyu vurduğunu bildirdi. Operasyonun sınırın hangi tarafında olduğuna dair çelişkili bilgiler geldi. Akşama doğru Suriye, İsrail uçaklarının 01.30’da Şam yakınlarındaki Cemraya’da bulunan “Bilimsel Araştırma Merkezi” adlı askeri tesisi vurduğunu açıkladı. Bazı muhalifler ise o gece tesise sadece kendilerinin havan topuyla saldırdığını, herhangi bir hava saldırısı olmadığını iddia ediyor. Ancak İsrail uçaklarının Suriye’ye girdiğini inkar eden yok.

Tesisin önemi ne?

Suriye’nin yüksek teknoloji ürünü askeri sanayi ürünlerinin üretildiği ve Rusların kurduğu tesiste kimyasal silah ve füzeler de bulunduğu belirtiliyor. ABD bu nedenle tesisi 2005’te kara listeye almıştı. Şam’a göre hava operasyonu, silahlı muhaliflerin tesise yönelik başarısız bir saldırısından hemen sonra yapıldı. Batılı kaynaklara göre ise tesis değil, buradan Lübnan’a doğru yola çıkan bir konvoy vuruldu. Zaten tesis, Şam-Beyrut yolu üstünde. Wall Street Journal’a konuşan Amerikalı yetkililer, “Konvoy, Ceraya’daki askeri tesise yakın bir noktada vurulmuş olabilir” dedi.

Konvoy ne taşıyordu?

NYT’ye konuşan Amerikalı yetkililer, konvoydaki bir kamyonda “Suriye’nin Lübnan Hizbullahı’na gönderdiği sofistike bir uçaksavar sistemi” olduğunu söyledi. Haaretz, “İsrail özellikle de Rus yapımı SA-17 hava savunma sisteminden endişeli. Bunlar, İsrail uçaklarının Lübnan’da sahip olduğu hareket özgürlüğünü kısıtlayabilir” diye yazdı. The Times’a konuşan İsrailli istihbarat yetkilisi, konvoyun “uçaksavar füzeleri ve İsrail’e ait insansız hava araçlarının GPS sistemlerini devre dışı bırakacak elektronik sistemler” taşıdığını öne sürdü. Yediot Aharonot, “Rusya, Hizbullah’a sattığı silahları uluslararası toplumun tepkisini çekmemek için Suriye üzerinden Lübnan’a gönderiyor” ifadesini kullandı. El Vatan gazetesi, “Esad rejimi 2012 başından beri Hizbullah’a hardal gazı ve füze gönderiyor” iddiasını savundu.

Şimdi ne olacak?

Cılız “intikam” sesleri gelirken Suriye Yönetimi askeri misilleme yerine BM’ye başvuracağını açıkladı. İsrail 2007 eylülünde nükleer tesisini vurduğunda Suriye sessiz kalmış, son olarak geçen kasımda sınır ihlali nedeniyle İsrail topçuları Suriye’ye uyarı atışı açmıştı. İsrail karşıtı söylem Esad rejimine halk desteğini artırabilir. Ancak WSJ uzmanlarına göre İsrail, içsavaştaki Şam’ın misilleme yapamayacağını, haziranda seçime gidecek İran’ın da onu koruyamayacağını düşündüğü için düğmeye bastı.

ŞAM'DAN ANALİZ: AĞIR BİR DARBE Mİ GÖZ MU YUMULDU

Saldırıya tepkiler

SURİYE’DEN BM’YE ŞİKAYET: Şam yönetimi, dün Birleşmiş Milletler’e İsrail’i şikayet etti ve şu açıklamayı yaptı: “İsrail ve müttefikleri bu saldırının sonuçlarından sorumludur. Egemenliğimizi koruma hakkımız var.”

MUHALEFET ESAD’A ÇATTI: Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu’nun lideri Muaz el Hatib, “Utan Beşar Esad. Uçakların sadece camileri, üniversiteleri yok etmeye odaklı. İsrail jetlerini durdurmuyor, izliyorlar” dedi.

ABD HABERDARDI: New York Times gazetesi İsrail’in saldırıdan önce Washington’u haberdar ettiğini yazdı. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışman Yardımcısı Ben Rhodes ise Suriye’yi Hizbullah’a silah transferi yapmaması konusunda uyardı.

RUSYA ENDİŞELİ: Rusya Dışişleri Bakanlığı saldırıyı “BM Sözleşmesi’nin ihlali” diye yorumladı, “Kabul edilemez saldırı nedeniyle derin endişe duymaktayız” dedi.

İRAN KINADI: İran Dışişleri Bakanı Ali Ekber Salihi, saldırıyı ”Batı ve Siyonist stratejinin bir parçası” ve “egemenlik ihlali” diye niteledi. Yardımcısı Hüseyin Emir Abdullahiyan ise         “Tel Aviv için ağır sonuçlar doğuracak” diye konuştu.

HİZBULLAH ÖFKELİ: Lübnan merkezli örgüt yazılı açıklamasında, “Arap askeri yeteneklerinin geliştirilmesine karşı yapılmış bu girişimi kınıyoruz. Suriye yönetimi ve halkıyla dayanışma içindeyiz” ifadesini kullandı.

İSRAİL SESSİZ, TEMKİNLİ: İsrail’den dün de saldırıyla ilgili resmi yorum gelmedi. Ancak İsrail vatandaşlarına ücretsiz gaz maskesi dağıtımına dün yeniden başlandı.