Asya’da ‘Ada’ krizi büyüdü

Japonların Çin’de saldırıya uğraması üzerine Japon şirketleri, bu ülkedeki faaliyetlerini durdurdu.  Asya turuna çıkan ABD Savunma Bakanı Leon Panetta itidal çağrısı yaptı, ama Washington, Malatya’daki NATO radarının bir benzerini Japonya’ya kuruyor. Pekin çok öfkeli.

ASYA’nın en büyük iki ekonomisi bir kez daha savaşın eşiğinde... Japonların Senkaku, Çinlilerin Diayü dediği, Tayvan’ın da üzerinde hak ettiği adalarla ilgili kriz, ülkelerinin bayraklarını taşıyan milliyetçi sivillerin geçen ay adalara yaptığı çıkarmalarla ısınmıştı. Japonya’nın 1931 eylülünde Çin’in Mançurya bölgesini işgal etmesinin yıldönümünde Çinli milliyetçilerin düzenlediği protestolar sonunda çığırında çıktı.

Çin’de üretim yapan Japon firmalarına, Japonya elçiliklerine ve Çin’de yaşayan saldırılara rağmen Pekin, şiddeti ve boykot çağrılarını kınamak yerine “Diayü bizimdir” tezini vurguladı. Reuters’a göre son onyılların en sert Japon karşıtı iklimi Çin’de oluşurken, bu ülkede üretim yapan Nissan, Toyota, Honda, Mazda ve Panasonic gibi Japon sanayi devleri 2 gün süresince üretimi durdurma kararı verdi. İki ülke arasındaki yıllık ticaret hacmi tam 345 milyar dolar.

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Hong Ley, Pekin yönetiminin Japon firmalarını ve Japon vatandaşlarını koruyacağını, Çinlilerin de protesto gösterilerinde yasalara uyması gerektiğini açıkladı. Ancak Ley, “Ölümcül yıkıcılıkta sonuçları olabilecek bu tırmanışın müsebbibi, Japonya’nın Diayü adalarını satın aldığını açıklamasıdır. İlişkilerimizin geleceği Tokyo’nun tavrına bağlı” dedi. Daha önce adaların yakınlarına 9 devriye gemisi ve 3 savaş uçağı gönderen Çin’in, bölgede 40 füze atışını da içeren tatbikatı ise sürüyor.