Sınırdaki kriz için 3 soruya 3 yanıt

* Bu aşamaya nasıl gelindi?
Birçok uzmana göre Suriye hükümeti, kendisine sırtını çeviren Türkiye’ye karşı PKK kartını bir süredir kullanıyor. Bugün yaşananların da, bunun bir sonucu olduğu ifade ediliyor. Beşar Esad, 1962 yılından bu yana vatandaşlık hakkı tanınmayan ve Suriye’deki Kürt nüfusunun yüzde 20’sini temsil eden Kürtlere, geçtiğimiz nisan ayında nüfus kağıdı verilmesini sağlamış, böylece 40 yıllık ihtilafa son vermişti. Esad ayrıca, PKK’ya yakınlığıyla bilinen muhalif Demokratik Yurtseverler Birliği (PYD) hareketinin lideri Salih Müslim’e sürgünden geri dönme izni verdi, PYD’ye bağlı yaklaşık 600 siyasî mahkûmun serbest kalmasını sağladı. Binlerce PKK üyesinin de bu süreçte Kuzey Irak’tan Suriye’ye geçtiği düşünülüyor.

* Şu anda nereleri kontrol ediyorlar?
Suriye’de Kürtlerin ağırlıkta olduğu yerleşim yerleri, Irak’ın kuzeyine kıyasla daha parçalı durumda. Bu nedenle bu bölgede kontrolü ele geçirmenin, Irak’takine göre daha zor olacağı düşünülüyor. Türkiye sınırındaki Afrin’den Halep’in kuzeyine kadar olan bölgenin yanı sıra, Amude, Kobani, Girke Lege, Dirbesiye ve El Malikiye’den Irak sınırına kadar uzanan bölgelerin “üniformalı Kürtler”in kontrolünde olduğuna kesin gözüyle bakılıyor. Bağımsız bir Kürdistan devleti yanlısı olanların “Batı Kürdistan” diye adlandırdığı bu bölgede “başkent” kabul edilen Kamışlı’nın akıbeti ise şimdilik meçhul. PYD üyesi Şerzad Yezidi, Le Monde gazetesine yaptığı açıklamada, “Tüm Kürtler, Suriye’deki en büyük Kürt şehri olan, yönetsel ve siyasi başkent kabul edilen Kamışlı’nın kurtulmasını bekliyor. Sadece o zaman Kürdistan’da özgürlük rüzgârını hissedebiliriz” dedi.

* İşgâl nasıl sağlanıyor?
Bölgeden gelen haberlere göre Kürt nüfusunun ağırlıkta olduğu Suriye kentlerinin işgâli “barışçıl” yollardan gerçekleşiyor. Zira işgâl edilecek şehrin yöneticileriyle masaya oturuluyor ve yöneticiler burada ikna ediliyor ya da çekilmeye mecbur kılınıyor. Ardından da işgâl kentindeki yönetsel binalara Kürdistan bayrağı çekiliyor. Kentler işgâl edildikten sonraysa şimdilik bir koalisyonla yönetiliyor. PYD ile Suriye Kürt Ulusal Konseyi (KNC), geçtiğimiz hafta Kuzey Irak’taki bölgesel yönetiminin lideri Mesut Barzani’nin hakemliğinde “Erbil Anlaşması”nı imzalamıştı. Bu anlaşma gereği bu iki taraf (PYD ile KNC), şehir yönetimini yarı yarıya paylaşıyor. Bu formül, ilerleyen aylarda yapılması düşünülen seçimlere kadar uygulamada kalacak.