Mossad'ın arşivleri ilk kez Eichmann sergisi için açıldı
Güncelleme Tarihi:
İsrail tarihinin en önemli isimlerinden biri olan Nazi savaş suçlusu Adolf Eichmann'ın yakalandığı operasyon hakkındaki sergiye katkıda bulunmak için Mossad ilk kez arşivlerini açtı.
Tel Aviv’de bulunan Yahudi Halkı Müzesi’nde açılan “Son Operasyon” (Operation Finale) sergisinde 50 yıl kadar önce idam edilen olan Nazi savaş suçlusu Adolf Eichmann’ın tarağı, sigara tablası, ev anahtarlarının yanı sıra, operasyon ve davayla ilgili resmi belgeler bulunuyor.
Guardian’ın haberine göre küratörlüğünü halen Mossad’da çalışmakta olan Avner A. isimli bir ajanın yaptığı sergi için ilk kez istihbarat dairesinin arşivleri açıldı. Sergideki parçaların yüzde 90’ı Mossad’ın depolarından getirildi.
MOSSAD ARŞİVLERİ İLK KEZ EICHMANN SERGİSİ İÇİN AÇILDI / FOTO GALERİ
Arşivden çıkanlar arasında bir çantaya saklanmış kamera, sahte belge ve araç plakaları üretmek için kullanılan malzemeler, Mossad’ın elle yazılmış ve kağıtları sararmış Eichmann dosyası, Eichmann Arjantin’den İsrail’e kaçırılırken kullanılan uyuşturucu iğne ve duruşma sırasında Eichmann’ın oturduğu kabin gibi parçalar var.
Eichmann, Hitler’in Yahudiler için hazırladığı ve 6 milyon kişinin ölümüyle sonuçlanan “Kesin Çözüm” planının uygulanmasından sorumlu kişiydi. İkinci Dünya Savaşı’nın bitmesinin ardından Müttefik güçler tarafından tutuklanan Eichmann, kaçmayı başarmış ve Arjantin’e sığınmıştı. Holokost’ta hayatta kalan ve daha sonra Eichmann’ın oğluyla sevgili olan bir kadının, şüphelenerek İsrail istihbaratına haber vermesi üzerine yakalanmıştı.
Sergide yer alan belgeler, bu operasyonun iç yüzünü de gözler önüne serdi. Buna göre operasyon, Mayıs 1960’ta planlandı ve tamamlandı. Ricardo Klement sahte adıyla Buenos Aires’te yaşayan Eichmann’ın gizlice çekilen fotoğrafları SS dosyasındaki fotoğraflarıyla karşılaştırıldı. Kulaklarının şeklinden Eichmann ve Klement’in aynı kişi olduğu kanısına varıldı.
Bir arabaya atılarak güvenli bir eve götürülen Eichmann’a kimliği soruldu. İlk iki seferde sahte isimler veren Eichmann, üçüncü seferde, “Evet ben Adolf Eichmann’ım” dedi. Ele geçirilen kişinin kimliği kesinleştikten sonra, Eichmann’ı Arjantinli yetkililere fark ettirmeden ülkeden çıkarma operasyonu başladı.
Bir İsrailli resmi heyet El Al Havayolları’na ait uçakla Buenos Aires’e geldi. Dönüşte uyutulan Eichmann’a El Al üniforması giydirildi ve “hasta bir çalışan” olduğu söylendi.
İsrail’in ilk başbakanı David Ben-Gurion, Eichmann’ın yakalandığını İsrail parlamentosuna duyurduğunda dünya ayağa kalktı. Eichmann, Yahudi halkına karşı insanlık suçları, savaş suçları ve düşman bir örgüte üye olmak dahil 15 farklı suç işlemekle itham edildi.
Sekiz ay süren mahkemede, Holokost’tan kurtulan 99 kişi ifade verdi. Eichmann 31 Mayıs 1962’de idama mahkum edildi ve asıldı. Böylece İsrail tarihinde idam cezası ilk ve tek sefer kullanılmış oldu. Eichmann’ın cenazesi yakıldı ve külleri İsrail kara sularının dışında bir yere serpildi.
Müze direktörü Avinoam Armoni, Eichmann’ın yakalanmasının İsrail’in kimliği için çok önemli bir dönüm noktası olduğunu belirterek, “Eichmann davasına kadar İsrail’de hiç kimse Holokost’un ne kadar korkunç bir dönem olduğundan bahsetmemişti. Hayatta kalanların çoğu, çocuklarına bile bir şey demediler” diye konuştu.
Armoni, serginin Nisan ayında sona ereceğini, daha sonra başka ülkelere de gitmeyi planladıklarını söyledi.
Küratör Avner A. ise Eichmann’ın hikayesinin hala tamamlanmadığının altını çizerek, “Her gün yeni şeyler buluyorum; çoğunlukla da sergiyi görmeye gelenlerin küçük hikayelerinden... Benim rolüm bütün bu küçük parçaları bulup bir araya getirmek. Araştırmaya devam ediyorum” dedi.