Libya'da savaşın kırılma noktası: Brega

 

BREGA'DAKİ SAVAŞ ALANINDAN EN SON GÖRÜNTÜLER

 

Brega, Kaddafi’nin 41 yıllık iktidarının ayakta kalmasını sağlayan petrol geliri için çok önemli bir kent. Zira, şu anda Libya’daki petrol üretiminin üçte ikisinin yapıldığı doğu bölgesi isyancıların elinde. Önemli uluslararası petrol şirketlerinin, rafinerilerin bulunduğu ve petrol boru hatlarının geçtiği Brega, petrol geliri için büyük öneme sahip.

 

Petrol ve doğalgaz, Libya’nın ihracat gelirinin yüzde 95’ini oluşturuyor. Ancak Brega’da bulunan National Oil ile yan kuruluşları Arabian Gulf Oil ve Sirte Oil şirketleri, isyancıların eline geçmiş durumda. Bu şirketler petrol, mazot, kalorifer yakıtı ve önemli biyokimyasal madde üretiminin yanı sıra, Bingazi ve civar kentlerin elektrik ihtiyacını karşılıyor.

Müfit Yılmaz Gökmen

hurriyet.com.tr

 

KADDAFÄ° GÃœNDE 100 MÄ°LYON DOLAR ZARAR EDÄ°YOR

Arabian Gulf Oil şirketinin yetkilileri, önemli petrol üretim merkezlerini kaybeden Kaddafi’nin günde 100 milyon dolar zarar ettiğini belirtti. Kaddafi rejiminin elde ettiği gelirde, National Oil şirketinin yabancı ortaklarından alınan vergiler de önemli bir yer tutuyor.

 

Petrol geliri büyük sekteye uğrayan Kaddafi için en büyük sorulardan bir tanesi, siyasi tabanını oluşturan aşiretleri ve Trablus dahil birçok kentte hükümet karşıtı protestoları bastıran paralı askerlerini nasıl besleyeceği.

 

Kaddafi, Brega’yı ele geçirse bile, uluslararası yaptırımlar nedeniyle deniz aşırı ülkelere petrol ve doğalgaz satamayacak. Bu yüzden, boru hatlarının ve ihracat terminallerini kontrolünü ele geçirmek gelir akışını yeniden başlatmaya yetmeyecek. Arabian Gulf yetkilileri, Kaddafi’nin elinde kalan tek seçeneğin, uluslararası para akışları dondurulduğu için petrolü nakit para karşılığında satmak olduğunu belirtti.

 

SAVAŞIN DÜĞÜM NOKTASI

Brega, isyancıların başkenti Bingazi’nin 240 km güneyinde bulunuyor. Nüfusu sadece 10 bin civarında olan kasaba, aynı zamanda 40 km kuzeyindeki Ecdebiye’nin ön cephesi konumunda.

 

Bingazi’de isyancılara katılan gençler ve Ecdebiye’de toplanan isyancı birlikler, Kaddafi rejimiyle savaşmak için Brega’ya akın ediyor. Kent, Kaddafi’ye sadık batıdaki aşiretlerle, doğudaki muhalif aşiretlere de çok yakın bir noktada yer alıyor.

 

Brega’nın stratejik önemini artıran bir diğer faktör, Boeing 727 gibi dev uçakların rahatlıkla kullanabileceği bir piste sahip olması. Kaddafi Brega'nın kontrolünü yeniden sağlarsa, isyanın kalbi Bingazi’ye 200 km ötede bir havaalanını ele geçirmiş olacak.

 

PSÄ°KOLOJÄ°K SAVAÅž

Savaş uçaklarını ön plana çıkaran Kaddafi, yaptığı hava saldırılarıyla isyancılara destek verenleri korkutmayı amaçlıyor. Ecdebiye'nin 80 km batısındaki Sirte Oil şirketi ve diğer önemli tesisleri, Kalaşnikoflu ve RPG’den başka önemli silahı bulunmayan birkaç yüz kadar isyancı koruyor.

 

İsyancılar, Brega’nın 40 km batısına kadar uzanan alanı şu an için ellerinde bulundursa da, Sirte’ye uzanan yolun güvenliğini sağlamak şu an için mümkün görünmüyor. Brega’nın 70 km dışındaki Ras Lanuf rafinerisi ise Kaddafi’ye bağlı özel eğitimli askerlerce korunuyor.

 

İsyancılar, Kaddafi’nin savaş uçaklarından çok çekiniyor ve bunu saklamıyorlar. Bingazi’de isyancılara katılan gençlere uçak savar bataryalarının nasıl kullanılacaklarına yönelik eğitim verilirken, Brega’nın eteklerine çok sayıda uçak savar yerleştirilmiş durumda.

 

BREGA’YI KİM KONTROL EDECEK?

Kaddafi, Brega’yı ele geçirmeyi başarabilir. Analistler, Brega’nın düşmesi halinde Kaddaf’nin hemen Ecdebiye üzerine saldırıya geçeceğini belirtiyor. Bingazi’den önceki son kale olan Ecdebiye, aynı zamanda isyancı birliklerin birleşme ve harekete geçmesi noktası.

 

Kaddafi, Brega’yı ele geçirmesi halinde Ecdebiye’de çok daha güçlü bir direnişle karşılaşacak. Ancak bu direnişi kırabilirse, Libya’da isyan hareketinin tek başına ayakta kalamayacağı kesinleşecek.

 

Kısaca, Batılı devletlerin Libya’ya müdahale de bulunup bulunulmaması konusunda da Brega belirleyici rol oynayacak.Â