Obama yönetimi Libya'ya müdahale edecek mi?

Obama yönetiminden üst düzey bir yetkili, eğer uluslararası kamuoyu Kaddafi rejiminden kurtulmak için askeri müdahale kararı alırsa, buna ABD’nin tek taraflı olarak öncülük etmeyeceğini, tersine Birleşmiş Milletler’in (BM) denetimi altında olacağını belirtti.

Yetkili, Pentagon’un acil durum planlamalarında geri adım atılmadığını ancak şu an ihtiyacı olanlara insani yardım yapılmasına odaklanıldığını belirtti.

ABD’nin ve müttefiklerinin Libya’ya askeri müdahalede bulunabileceği ihtimaline inanılmasını sağlayan ilk neden, Kaddafi. Görevinden sessizce ayrılmayacağını ifade eden Kaddafi, cephaneliklerini acımasız paralı askerlerine ve diğer sadık birliklerine tahsis ederken, onlara ödeme yapabileceği dev petrol kaynaklarına da sahip.

ABD HAREKETE GEÇTİ

Ancak Kaddafi’nin yönetimden düşürülemez ve sivilleri öldürüp, kitleleri savaşmaya yöneltmesine engel olunamazsa, uluslararası kamuoyu müdahalede bulunması için artan bir baskının altında kalacak. Yüz binlerce kişinin kaçtığı ve giderek artan Libyalı muhaliflerin yardım çağrısı, ABD Uluslararası Gelişme Kurumu’nun (USAID), Libya’yla sınırı bulunan Mısır ve Tunus’a ekip göndermesini sağladı bile. ABD ayrıca, BM Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin yardım çalışmalarına katkıda bulunacağını da açıkladı.

TIME’a konuşan Obama yönetiminden yetkililer, NATO ile Libya üzerinde uçuşa yasak bölge oluşturulması ve radyo frekanslarını bozmak gibi önlemler alma düşüncesinde olduklarını belirtti. İnsan Hakları Konseyi üyeleriyle bir araya gelmek için Cenevre’ye giden Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, Pazar günü, “ABD, Kadddafi’yi iktidardan düşürmek için talep eden herkese her türlü yardımı yapacak” dedi.

1990’larda Somali, Bosna ve Kosova için çok zorlu askeri operasyonlara dönüşen insani yardım görevleri, şimdi Libya için şekillenmeye başlıyor. Yine de, Libya’ya yapılabilecek etkin insani yardım seçeneği şaşırtıcı derecede fazla.�

Öte yandan, dış baskılar da söz konusu. Avrupalı enerji şirketleri, Libya’daki petrol ve doğalgaz yataklarında büyük yatırımlara sahip. ABD terörle mücadele yetkilileri ise El Kaide’nin Kuzey Afrika ve Irak’ta kollarında Libyalıların sayısının orantısız olduğuna dikkat çekiyor.

DEVİRMEK KOLAY, GERİSİ ZOR

Obama yönetimindeki bazı isimler de, eylemde bulunmak için artan baskının etkilerinden çekiniyor.

Diğer taraftan, ABD’nin uluslararası insani yardımlarında önde gelen Rand şirketinden James Dobbins ise “Son 20 yıldaki faaliyetlerimizden öğrendiğimiz, tartışılır hükümetleri devirmek kolay ancak onları iyi bir hükümetle değiştirmenin zor olduğu. ABD, dönüşüm sürecinde bulunmak istemiyor” ifadesini kullandı.