Dünya basınından manşetler - 8 Ağustos

WALL STREET JOURNAL: ABD Vietnam ile nükleer temaslara başladı
Obama yönetimi Vietnam ile nükleer yakıt ve teknoloji ticareti yapılması hususunda ilerletilmiş görüşmelere başladı. ABD Kongresi ise, Vietnam’a zenginleştirilmiş uranyum elde etmesini sağlayacak işbirliğinin Ortadoğu ülkelerine belirlediği sert önlemlerin altını oyabileceği eleştirisinde bulundu.

Diğer yandan, ABD’nin Hanoi hükümetiyle işbirliğine gitmesi, Vietnam ile yüzlerce kilometrelik sınır bulunduran Çin’i rahatsız edebilir. ABD’li yetkililer ise, Obama yönetiminin aldığı kararla Çin’in yükselişinden çekinen Güney ve GüneydoğuAsya ülkelerindeki iddiasını ortaya koyduğunu belirtiyor.

Yetkililer, ABD’nin Soğuk Savaş dönemindeki rakibi olan komünist ülkeye kapsamlı  bir nükleer işbirliği teklifi sunulduğunuve iki ülke arasındaki danışmanlık işlemlerinin başladığını belirtti. Görüşmelerde bulunan üst düzey bir yetkili ise Pekin hükümetinin konu hakkında henüz bir açıklamaya yapmadığını belirtti ve “Çin bu konunun dışında” yorumunu yaptı.

Nükleer silahların artmasına karşı olan uzmanlar ve ABD’li politikacılar, Vietnam ile yapılan temasların aynı zamanda nükleer silahların yayılmasını önleme çabalarına daolumsuz bir etki yapacağını belirtti ve işbirliğinin Hanoi hükümetine kendi topraklarında nükleer yakıt üretme imkanı kazandıracağına dikkat çekti.

ABD’nin eski başkanı George Bush dönemindeki uygulamayı devam ettiren Obama yönetimi, ABD ile nükleer işbirliği yapacak ülkelerin sivil amaçlı uranyum zenginleştirme programlarını iptal etmelerini öngörüyor. Ancak Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması kapsamında ülkelere bu hak antlaşmaya imza atmış olan ülkelere tanınıyor. Ancak güç reaktörleri için yakıt üretilmesini sağlayanteknoloiler aynı zamanda nükleer silahların üretilmesine imkan sağlıyor.

BBC: El Kaide’nin silah tedarikçisi serbest bırakıldı
El Kaide’ye silah sağlamakla suçlanan Abdullah Khadr'ın Kanada’nın Toronto kentinde çıkarıldığı mahkemede ABD’ye teslim edilmesi reddedildi, Khadr serbest bırakıldı. Khadr’ın Guantanamo Körfezi’ndeki hapishanede tutulan tek Batı uyruklu kişi olan Ömer Khadr’ın kardeşi.

Mahkeme, Khadr’a yönelik suçlamaların güvenilir olmadığına karar verdi. Khadr 2004 yılının Ekim ayında Pakistan’da tutuklanmış, CIA yetkilileri Khadr’ın teslim edilmesi için 500 bin dolar ödeme yapmıştı.

Khadr ABD tarafından mayın üretiminde kullanılan parçalar ve roket atar (RPG) dahil El Kaide’ye Afganistan’daki koalisyon güçlerine karşı kullnılması için çok sayıda silah temin etmekle suçlanmıştı. Yaklaşık bir yıl Pakistan’da kaldıktan sonra 2005 yılında Kanada’ya dönen Khadr, burada ABD’nin talebi üzerine tutuklandı.

ABD, Khadr’ın kendi topraklarında yargılanması için teslim edilmesini istemişti. Ancak Çarşamba günü Yüksek Mahkeme yargıcı Christopher Speyer, Khadr’ın teslim edilme işlemlerini durdurdu. Kanada hükümeti ise temyize gidip gitmemeyi değerlendiriyor.

CBS NEWS: Gök bilimciler süpernova patlamasını ilk kez 3 boyutlu görüntüledi
Güney Avrupa Gözlemevi’ndeki gök bilimciler, sahip oldukları devasa teleskoplar ile bir süpernova patlamasını ilk kez üç boyutlu olarak görüntülediklerini belirtti.

Gök bilimciler, saniyede 100 milyon kilometre hızla uzaya saçılan gaz ve toz parçacıklarını görüntülerken ilginç bir detay da yakaladı. Patlayan yıldızın parçaları uzaya sanıldığı gibi tek bir yönde değil ancak her açıdan yayıldı. Bilim insanları bunun sebenini süpernova patlamasının şiddetinden bir türbülans göstermesive patlamaların bazı yönlerde daha kuvvetli olmasına bağladı.

İlk olarak 1987 yılında takip edilmeye başlanan SN 1987A adı verilen süpernova, son 383 yıl içinde Dünya’dan gözlenebilen tek süpernova olma özelliğini taşıyor. Süpernova’nın bu kadar uzun bir süre önce tespit edilmiş olması bökbilimcilerin devasa patlamayı ve ardından oluşan değişimleri gözlemleyebilmesini kolaylaştırıyor.

Gözlemi yapan araştırma ekibinin başındaki gök bilimci Karina Kjaer, bilimin halen süpernova patlamaları hakkında yeterince bilgiye sahip olmadığını belirtti. Kjaer, CBS News’e Dünya’dan gözlenebilen sadece birkaç süpernova olduğunu ve bu patlamaların ne şekilde gerçekleştiğini tam olarak saptayamadıklarını söyledi.

Kjaeri SN 1987A süpernovasının şu an Dünya’dan izlenebilen tek süpernova olduğunu ve patlamanın yeni bulgular sağladığını belirtti. Eski teoriye göre, patlayan bir yıldız gaz ve parçacıklarını kutup bölgelerinden uzaya püskürtüyordu. Ancak SN 1987A patlamasında bu olayın ekvator bölgesinde yaşanması gök bilimcilere yeni soru işaretleri kazandırdı.

GUARDIAN: Çin’de anaokuluna yapılan bıçaklı saldırıda dört kişi öldü
Çin’in en kalabalık ikinci eyaleti olan Shangdong’da bir anaokuluna baskın yapan saldırgan üç çocuk ile bir öğretmeni öldürdü. Zibo kentinde yaşanan olayın, aileler çocuklarını okuldan almak için geldikleri esnada yaşandığı belirtildi. Görgü tanıkları, kimliği bilinmeyen bir adamın elinde bıçakla okula girdiği gördüklerini söyledi. Ölenlerin yanı sıra, okuldaki öğrenciler ve personelden toplam 20 kişinin de yaralandığı belirtildi.

Saldırının yaşandığı anaokulunun karşısındaki caddedeki restoranda çalışmakta olan bir kadın, 27-28 yaşlarındaki adamın bir veli gibi davranarak güvenliği aştığını belirtti. Olay yerine gelen polis anaokulunun bir süreliğine kapatıldığını, saldırıda ölen öğretmenin hastaneye kaldırıldıktan sonra hayatını kaybettiğini belirtti.

Zibo saldırısı, Çin’de sosyal dengesizliklerin neden olduğu düşünülen cinnet olaylarının en sonuncusu oldu. Bu saldırıdan iki gün önce, Hebei eyaletinde bir adam, toprak kazıcı bir iş makinesiyle daldığı sokakta araçların üzerinden geçerek ve binalara girerek 17 kişinin ölümüne neden oldu.

Yakın zamandaki anaokulu saldırılarında ise, 12 Mayıs’ya Şaansi eyaletinde dokuz kişi ölmüş, Jiangsu eyaletindeki Nisan ayında yaşanan saldırıda ise 29 çocuk yaralanmıştı.

Saldırılar ülkede akıl hastalıklarında büyük bir artış olduğuna yönelik endişeleri artırırken, saldırıların görüldüğü bölgelerde insanlar sokağa çıkmaya korkuyor. Hükümet bu tür olaylara basında yer verilmemesini sağlayarak önüne geçmeye çalışıyor.

HAARETZ: ABD: Lübnan’ın açtığı ateşin savunulur bir tarafı yok
Beyaz Saray'ın İsrail ile Lübnan arasında yaşanan gerginlikle ilgili sessizliğinin Tel Aviv hükümetini hayal kırıklığına uğratmasının ardından, ABD Dışişleri Bakanlığı dört kişinin öldüğü olayda Lübnan’ı suçladı.

Dışişleri Bakanlığı sözcüsü PJ Crowley, Çarşamba günü Lübnanlı askerlerin İsrail-Lübnan sınırındaki İsrail askerlerine ateş açarak bir subay ile bir askerin ölümüne neden olmalarını, “tamamen gayri meşru ve haksız” olarak niteledi. Crowley, “Böyle bir olayın bir daha yaşanmasını istemiyoruz” dedi.
 
ABD Salı günü yaptığı açıklamada İsrail ve Lübnan’ın “kendilerine hakim olmaları gerektiğini” belirtmiş ve “tarafsız” bir yaklaşım göstermişti. İsrailli yetkililer ise bu yaklaşım karşısında yaşadıkları hayal kırıklığını ortaya koymuştu. Bu gelişmenin ardından İsrail’in Washington Büyükelçisi Michael Oren, üst düzey ABD’li yetkililerle bir araya geldi ve Lübnan’a yönelik sert bir tepki beklediklerini iletti.

Crowley, Lübnan tarafına da olumlu yaklaşmak konusunda dikkat gösterdi ve “Beyrut hükümetini destekliyoruz. Lübnan’ın egemenlik hakkını da destekliyoruz” dedi. Crowley ayrıca, “Birleşmiş Milletler’e (BM) geçtiğimiz gün olaya müdahale ettiği ve ateşkesi sağladığı için teşekkür ediyoruz. Bölgedeki gerilimin düşürülmesi için yoğun çalışmalarımızı sürdüreceğiz” dedi.

LOS ANGELES TIMES: California eyaletinde eşcinsel evlilik üzerindeki yasak iptal edildi
California eyaletindeki bir federal mahkeme “aynı cinsiyet evililikleri” üzerindeki yasağın anayasayasa aykırı olduğuna kararını vererek, lezbiyen ve eşcinsel çiftlerin heteroseksüel çiftlerden farklı yaklaşım görmesi için hiçbir yasal durum bulunmadığını belirtti. Mahkeme eşcinsel çifletere gösterilen farklı yaklaşımın “ahlaki olmadığını” ve 2008’de yürürlüğe giren yasaklayıcı maddenin onaylanmasına yeterli olmayacağını belirtti.

Yasağı kaldıran iptal kararını alan yargıç Vaughn R. Walker, 136 sayfalık açıklamasında Califronia eyaletinin heteroseksüelve eşcinsel çiftleri farklı değerlendirmek gibi bir yaklaşıma sahip olmadığını ifade etti. Alınan kararla  evlillik üzerindeki bir yasak anayasal bazda ilk kez engellenmiş oldı. Böylece birkaç yıl içinde eşcinsel çiftlerin evlilik hakları Yüksek Mahkeme tarafından anayasa kapsamında incelenebilir.

Yargıç Walker, 2008’de sunulan yasaklayıcı maddenin federal hakların sunduğu evlilik süreci haklarını ihlal ettiğini belirtti. Kararın yürürlüğe gireceği zamana dek eyalette eşcinsel evlilik yapılıp yapılmayacağı bilinmiyor. Walker, kararının Cuma gününe kadar bekleyeceğini ifade etti.�

Walker, geçmişte mahkemelerin mantıklı bir sebe sunulmadığı sürece evliliğin nihai bir ha olduğu kararına vardıklarını ancak yasaklayıcı maddenin cinsiyet ve cinsel yaklaşım kapsamında eşitkorunmayı  ihlal ettiğini söyledi.