Dünya basınından manşetler - 19 Temmuz
Güncelleme Tarihi:
Dünya basınında bugün öne çıkan manşetler:
THE NEW YORK TIMES: Afganistan ve Pakistan tarihi ticaret anlaşmasına imza attı
Afganistan ve Pakistan Pazar günü iki ülke ilişkilerinde dönüm noktası olabilecek bir ticaret anlaşmasına imza attı. Atılan imzalarla,ABD hükümeti de Afganistan’da savaş çabaları kapsamında büyük bir zafer elde etmiş oldu.
ABD, öncülüğünü yaptığı anlaşmanın ticaret yollarını genişleterek ve kaçakçılığın önüne geçilerek Afganistan’ın ekonomisinde büyük gelişme sağlayacağını belirtti. İki ülke arasında yapılan anlaşmaya ithalat yükümlülükleri ve liman erişimleri gibi ek maddeler konabileceği belirtildi. ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, 1965 yılından beri bölgede yaşanan savaşlar, siyasi darbeler, karşılıklı güvensizlik ve Hindistan’ın iki ülke üzerindeki nüfuzu yüzünden ilerletilemeyen ilişkilerde yeni bir sayfa açan kişi oldu. İlk olarak Pakistan’ın başkenti İslamabat’ı ziyaret eden, ardından Afganistan’da uluslararası bir konferansa katılan Clinton, iki ülkenin ekonomi bakanlarını tarihi imza için bir araya getirdi. Ancak imzalanan anlaşma iki ülke arasındaki ilişkileri korumaya çalışan ABD için küçük bir adım. ABD’li yetkililer, Pakistan ve Afganistan’daki koalisyon güçlerinin operasyonlarını desteklediklerini belirtmiş olsalar da, Pakistan’ın, sınır bölgelerinde, ABD güçlerine düzenlenen saldırılarda parmağı olduğu suçlamasını ortaya atmışlardı. Diğer yandan, ABD yetkililer iki ülke arasındaki ilişkileri geliştirmek için çaba gösterirken, Pakistanlı yetkililerin yeni ilişkilerde çok ileriye giderek Afganistan’ın politikalarına karışmasından çekiniyor.
WASHINGTON POST: Petrol sızıntısı kirliliğini önlemek için yapay ada
Petrol sızıntısının kıyılarını tehdit ettiği ABD’nin Louisiana eyaleti, Meksika Körfezi’nde çok büyük bir çevre felaketine neden olan İngiliz petrol devi British Petroleum’un (BP) meydana getirdiği kirliliği kıyılarından uzak tutmak için toprak doldurma yöntemine başvurdu.
Louisiana, kirliliği önlemenin yanı sıra, oluşturulacak adayla BP’nin kıyı açıklarında sondaj çalışmaları yapmasının önüne geçmeyi ve bu sayede gelecekte yaşanabilecek yeni çevre felaketlerini engellemeyi amaçlıyor. Bu amaç altında, kıyıdan 25 kilometre mesafedeki alanda bir anayol genişliğinde kum şerit oluşturulmaya başlandı. Ancak uzunluğu hala 1.5 kilometreden kısa olan ada, petrolle kirlenmiş denizde bir nokta gibi kalıyor.
Eyalet yetkililerinin “Sand Berm E-4” adını verdiği proje, petrol kirliliğinin kıyılarına ulaşmasını engellemenin yanı sıra kıyılarında yaşanan erozyonunda önüne geçmeyi amaçlıyor.
Yetkililer, oluşturulacak yapay adanın petrol kirliliğini engelleyebilmek için en iyi yöntem olduğunu savunuyor. Ancak bazıları projenin çok maliyetli olacağı ve istenilen sonucu vermeyeceğini öne sürüyor.
BP’nin Meksika Körfezi’ne petrol sızdıran Macondo kuyusuna kıyıları en yakın eyalet olan Louisiana, çevre felaketinin önüne geçebilmek için kirlilikten etkilenen Mississippi
GUARDIAN: ABD’nin Afganistan’daki planı Taliban’ı güçlendiriyor
Afganistan’ın sivil toplum örgütü Güvenlik Bürosu’nun yayımladığı bir rapor, ülkenin en büyük ikinci kenti Kandahar’da ABD güçleri tarafından oluşturulan güvenliğin sanılanın aksine Taliban’ın kentteki pozisyonunu güçlendireceği belirtildi.
Taliban’ın eylemlerindeki şiddetin ve sivil kayıpların arttığına dikkat çeken rapor, NATO’nun isyancılara karşı yürüttüğü stratejinin artan şiddeti önlemekte başarı gösteremediğine, yerel militan grupların güçlendiğine ve ülke genelindeki saldırıların arttığına dikkat çekti.
Raporda, Haziran ayında Taliban’ın saldırılarının geçen seneye oranla rekor bir düzeyde, yüzde 51 arttığı ve 1,319 eylemin düzenlendiği belirtildi. Diğer yandan, çatışmalarda NATO güçleri ve Taliban’ın açtığı ateş yüzünden ölen sivil sayısı yüzde 23 artış gösterdi. Raporda, özellikle Afganistan’da yerel halkın desteğini kazanmaya yönelik projeler yürüten özel şirketlerin çalışanlarının saldırıya uğradığı, 2010’ın ilk üç ayında bu tür şirketlerde çalışan 30 kişinin öldürüldüğü belirtildi.
NATO güçleri için hiç iyi bir tablo ortaya koymayan rapor, dünyanın birçok ülkesinin dışişleri bakanlarının Afganistan’ın gelecekteki yerini tartışacakları zirvenin birkaç gün öncesinde yayımlandı.
Öte yandan, NATO ,Taliban lideri Molla Ömer’den bir mektup aldığını ve örgüt liderinin dış güçler için çalışan tüm Afganistanlıların öldürüleceği tehdidinde bulunduğunu belirtti.
BBC: Hindistan’ın doğusundaki tren kazasında en az 50 kişi öldü
Hindistanlı yetkililer, ülkenin doğusunda meydana gelen tren kazasında en az 50 kişinin hayatını kaybettiğini belirtti. Pazartesi sabah erken saatlerde yaşanan kazada, Batı Bengal eyaletindeki Sainthia kentinde bulunan tren istasyonunda hareket halindeki bir tren, istasyonda bekleyen bir diğer trene çarptı. Kazada 100’den fazla insanın yaralandığı belirtildi. Kazanın nedeni ise henüz bilinmiyor. Kurtarma ekipleri, trenin içinde sıkışan insanları çıkarmak için seferber olurken, çalışmalara sivillerin de katıldığı bildirildi. Kaza, Pazar gecesi TSİ 11:30’da gerçekleşti. Hindistan’ın önemli liman kenti Kalküta’nın 200 km kuzeyinde kalan Sainthia’da yaşanan kazada ölenlerin çoğunluğunun biletsiz yolculuk edenler olduğu belirtilirken, yetkililer ölenler hakkında bilgiye sahip olmadıklarını ve akrabalarını nasıl haberdar edeceklerini bilmediklerini belirtti.
TIMES: Petrol devi küresel iklim şüphecilerine bir milyon sterlin verdi
Dünyanın en büyük petrol şirketlerinden ExxonMobil’in, insanlığın neden olduğu iklim değişikliği üzerinde şüphecilik yayan gruplara kaynak sağlamayacağı yönündeki sözünü bozduğu ortaya çıktı.
Petrol devinin, 2009 yılında sera gazı yayılımının kontrol altına alınmasına yönelik faaliyetlere karşı çıkan kampanyalar yürüten örgütlere 1 milyon sterlin (2,365 milyon TL) verdiği belirtildi.
Şirketin beslediği örgüterden bazıları, East Anglia Üniversitesi iklim değişikliği araştırmacılarına sözlü saldırılarda bulunmuş, akademisyenlerin e-maillerinde iklim değişikliğinin fazlasıyla abartıldığını savunmuştu.
Bu ay içinde düzenlenen bir soruşturmada, akademisyenler temize çıkmayı başardı ancak Exxon’un para verdiği gruplar araştırmacıları eleştirmeye devam etti. Petrol şirketinden geçtiğimiz yıl 50 bin dolar aldığı ortaya çıkan Media Research Centre, akademisyenlerin temize çıktığı soruşturmayı bir “örtbas” olarak niteledi ve akademisyenleri iklim değişikliği korkusu yaymakla kınadı.
Ayrıca, Exxon’un en çok geçtiğimiz yıl Kopenhag İklim Zirvesi’nde alınan kararlara karşı lobi yapmasını istediği gruplara bağış yaptığı belirlendi. Exxon yönetimi, 2007 yılında yayımladığı bir raporda bu gruplara sağladıkları kaynakları geri çekecekleri ve 2008 yılında da politik gruplara bağışlarda bulunmayacaklarını açıklamıştı.
Şirket ayrıca, bu grupların en büyük uluslararası konferansı olan Uluslararası İklim Değişikliği Konferansı ile hiçbir bağlantısı olmadığını ileri sürmüştü. Ancak geçtiğimiz ay şirketin yayımladığı “2009 Küresel Bağış ve Yatırımlar” listesinde, New York’ta düzenlenen konferansta dört gruba 275 bin dolar verildiği, ayrıca diğer 20 gruba 1 milyon dolar dağıtıldığı kaydedildi.
Exxon, ABD hükümetinin fosil kaynaklara olan bağımlılığı ortadan kaldıracak bir politika izlemesi halinde en büyük zarara uğrayacak küresel enerji şirketlerinden biri.
EL CEZİRE: Saddam’ın bakanı yeninde yargı karşısında
Aralarında Saddam Hüseyin’in eski dış işleri bakanı Tarık Aziz’inde bulunduğu Saddam iktidarının bakanları, geçmişte işledikleri suçlardan yargılanmak üzere yeniden mahkemeye çıkarıldı.
Saddam döneminde Iraklı diktatörün uluslararası kamuoyundaki yüzü olan Aziz, avukatının verdiği bilgiye göre kamu refahına zarar vermekten yargılanacak. Bugüne dek hakkında açılan davalarda, Aziz için yedi ile 15 sene arasında hapis cezası istenmişti.
ABD’nin Irak’taki son hapishanenin kontrolünü de Iraklı yetkililere teslim etmesiyle Aziz’in gözaltı sürecinin denetimi ABD’lilerden Iraklı yetkililere geçti. Ailesi ise Aziz’in Iraklıların denetimi altında güvenlikte olmayacağını ve Saddam iktidarındaki yöneticilerden intikam almak isteyenlerin hedefi olabileceğini belirtti.
Aziz’in avukatı Badee İzzet Arif ise, eski Dışişleri Bakanı'nı hapishanede ziyaret edilmesine açıklanmayan gerekçelerle izin verilmediğini söyledi.
Saddam iktidarındaki bazı bakanlar 2003 yılında başlayan işgalin ardından idam edilmişti. Saddam’ın Sünni Müslüman ağırlıklı iktidarındaki tek Hıristiyan olan Aziz, işgalin başlamasından sekiz ay sonra ABD’li güçlere teslim olmuştu.
CNN: Ahmedinejad: Bombalı saldırıların arkasında ABD var
İran Devlet Başkanı Mahmud Ahmedinecad, Pazar günü yaptığı açıklamada geçtiğimiz hafta içinde Zahedan kentinde yaşanan bombalı saldırıdan Irak ve Afganistan’da bulunan ABD’li askerlerin sorumlu olabileceğini söyledi.
IRNA haber ajansının verdiği bilgiye göre Ahmedinecad, “ABD’nin arkasında olduğu terörist gruplardan başka kimse bu tür insanlık dışı eylemlerde bulunamaz” dedi. Böylece, Perşembe günü yaşanan ve 27 kişinin ölümüne neden olan saldırılar hakkında Ahmedinecad ilk kez açıklamada bulunmuş oldu.
İran Halk Direniş Hareketi ismiyle de bilinen militan örgüt Cundullah, Cuma günü düzenlenen saldırının sorumluluğunu üstlenmişti. Ahmedinejad, “Bu oyunda kuklaların iplerini çekenler hiçbir şey elde edemeyecek. Bu tür saldırgan politikalar sadece halkın nefretini ateşleyecek” dedi.
İran parlamentosunun sözcüsü Ali Laricani ise, devlet televizyon kanalı Press TV’ye, “ABD bu olay için hiçbir mazeret gösteremez” dedi. İran Devrim Muhafızları siyasi bürosunun başkanı Yadullah Cevani ise, saldırının arkasında ABD, İsrail ve bazı Batı ülkelerinin himayesi altındaki terörist grupların olduğunu belirtti.