Dünya basınından manşetler - 16 Temmuz

REUTERS: İran’daki bombalı salsırılarda en az 21 kişi hayatını kaybetti
İran’ın güneydoğusundaki Zahedan kentinde bir Şii Mülüman camiisine iki intihar bombacısı saldırı düzenledi. Saldırıda, aralarında Devrim Muhafızları askerlerinin de bulunduğu en az 21 kişi hayatını kaybederken 100’den fazla kişi de yaralandı.

Sünni Müslüman militan grubu Cundullah, El Arabiye televizyonuna gönderdiği e-mailde saldırıların sorumluluğunu üstlendiğini bildirdi. Örgüt, saldırıyı Haziran ayında idam edilen liderleri Abdülmelik Rigi’nin intikamı olarak niteledi.

Rigi, İran’da ölümcül saldırılar düzenlediği nedeniyle 20 Haziran 2010 tarihinde idam edilmişti. Cundullah örgütü, İran’daki Sünni Müslüman azınlığın hakları için savaştığını savunuyor.
Cundulllah, Zahaden kentindeki Büyük Camii’de gerçekleştirilen patlamanın Rigi’nin akrabaları tarafından düzenlendiğini ve hedeflerinin camiide bir araya gelen Devrim Muhafızları olduğunu belirtti.

El Arabiye televizyonu, saldırıları düzenleyenlerin isimlerini Abdulbaset ve Muhameed Rigi olarak verdi. Saldırının sonrasında, İran İçişleri Bakanı yardımcısı Ali Abdullahi, ölen ve yaralananlar arasında birkaç Devrim Muhafızı’nın bulunduğunu söyledi.

Cundullah’ın düzenlediği ve 15 Devrim Muhafızı’nın öldüğü bir bombalı saldırının ardından, İran örgütün lideri Rigi’yi Şubat ayında tutuklamıştı. İran, Cundullah’ın Sünni İslamcı örgüt El Kaide ile bağlantısı olduğunu ileri sürmüş ve Pakistan, İngiltere ve ABD’yi bölgede istikrarsızlığa neden olması için örgütü desteklemekle suçlamıştı.

WASHINGTON POST: Mali reform yasası kongreden geçti
ABD Kongresi, bir yıldan beri üzerinde uğraşılan ve bugüne dek görülen en kapsamlı mali düzenleme yasa tasarısını Perşembe günü onayladı. Reformun kabul edilmesi, ülkede yaşanan derin ekonomik kriz nedeniyle Wall Street borsasının başı boşluğunu ve geçmiş hükümetlerin gereken müdahaleleri yapamamasını eleştiren Başkan Barack Obama içinbüyük bir başarı oldu.

Kabul edilen revizyonlar çerçevesinde, ABD Merkez Bankası (Fed) bünyesinde kurulacak olan bağımsız tüketici bürosu, borç alanları ipotek, kredi kartı ve diğer borç alım türlerinde yaşanan ihlallere karşı koruyacak. Diğer yandan, yeni yasa çerçevesinde hükümet ekonomik sıkıntı içindeki büyük mali şirketleri küçültme veya kapama hakkını elde edecek.

Dahası, ekonomik krizin büyümesine katkıda bulunan sermaye piyasası türev araçları ve karmaşık piyasa işlemleri hükümetin denetimine tabi tutulacak. Hisse sahipler ise şirkey yöneticilerinin ücretleri konusunda daha fazla söz hakkı elde edecek.

Kabul edilen yasa tasarısını gelecek hafta atacağı imza ile yasalaştırması beklenen Başkan Obama, yaptığı açıklamada yasanın “tüketici haklarını koruyarak daha hüçlü ve güvenli bir mali sistemin oluşturulmasını sağlayacağını” belirtti.

WALL STREET JOURNAL: Goldman Sachs’a rekor ceza
Wall Street tarihinde görülen en büyük cezalardan birinde, Goldman Sachs Group hakkında açılan davalara karşılık 550 milyon dolar ödemeyi kabul etti. Şirket, müşterilerini yanlış yönlendirerek ipotek tahvilleri satmaya ikna etmek ve konut piyasasının çökmesinde pay sahibi olmakla suçlanıyordu.

Şirket yetkilileri bir hata yaptıklarını kabul ederek ipotek tahvilleri, belli pazarlama araçları ve çalışanları üzerinde daha sıkı denetim uygulayacağı sözü verdi. Savcılar ise Goldman’ın yetkilileri veya çalışanlarının ipotek ticaretinde sahteciliğe karışıp karışmadığı hususundaki soruşturmasını sürdürüyor.
Bunlara rağmen, şirket ABD Sermaye Piyasası Kurulu’na karşı bazı zaferler elde etmeyi başardı. Şirket hiçbir üst düzey yöneticisini kaybetmezken, suçlamalar Wall Street’in en önde gelen şirketlerinden biri olan Goldman Sachs’ın karını veya borsadaki duruşunu etkilemeyecek. Öyle ki, kesilen rekor ceza, şirketin ilk çeyrek içinde 14 günde elde ettiği karın gelirine eşit.

BBC: BP: Kuyudaki petrol sızıntısı durduruldu
İngiliz petrol devi British Petroleum Meksika Körfezi’ndeki petrol sızıntısını geçici olarak durdurduğunu açıkladı. Böylece, sızıntının başladığı 20 Nisan tarihinden bu yana ilk kez sızıntının önüne geçilmiş oldu.

Sızıntının yaşandığı kuyu, 48 saatlik bir deneme sürecinde üzerine yerleştirilen yeni kapak ile muhafaza altına alındı. ABD Başkanı Barack Obama gelişmenin olumlu olduğunu belirtti ancak bunun halen test aşaması olduğunun da altını çizdi.

BP yetkilisi Kent Wells, sızıntının TSİ 22.25’te durdurulduğunu belirtti. Wells, gelişmenin heyecan verici olduğunu ve sızıntının önüne geçilmiş olmasının çok büyük bir mutluluk verdiğini belirtti.
Yeni muhafaza sistemini test etmeye başladığı günün ertesinde sızıntıyı durduran BP’nin hisseleri Perşembe günü değer kazanmaya başladı. Yetkililer ise, 48 saat içinde hiçbir doğalgaz veya petrol  sızıntısı yaşanmayacak olsa bile bunun ileride bir daha sızıntı yaşanmayacağı anlamına gelmediğini belirtti.

BP işletme müdürü şefi Doug Suttles, henüz kutlama yapmak için bir sebep olmadığını, deniz tabanındaki basıncın şu an kuyunun dayanıklığını test ettiğini söyledi. Suttles, yerleştiren kapaktaki basıncın düşük olması halinde kuyunun derinliklerinde sızıntı yaşanabileceğini, ancak basınç yüksek ise kapağın kapalı tutulmaya devam edilebileceğini belirtti.

EL CEZİRE: ABD Irak’taki son hapishaneyide hükümete teslim etti
ABD öncülüğündeki yedi yıllık işgalin sonrasında tam bağımsızlığını elde etme aşamasında önemli bir adıma atan Irak, ABD kontrolündeki son hapishaneyi de teslim aldı. Bağdat havaalanının yakınınında bulunan Camp Cropper hapishanesi, idamı öncesinde Irak’ın devrilen lideri Saddam Hüseyin’in tutulduğu yer olma özelliğini taşıyor.

Irak’ın ülkedeki tüm hapishanelerin kontrolünü elde etmesi, 2004 yılında ortaya çıkarılan ve büyük tartışmalara neden olan Ebu Garip cezaevinde çekilen foroğrafların neden olduğu rahatsızlığı da sonlandırmış oldu.

Ancak bazıları, çıkmaza giren seçimlerin dört ay sonrasında hapishanenin Iraklılara devredilmesinin mezhep çatışmaları endişesinin yaşandığı dönemde güvenlik sorunlarına yol açabileceğini savundu. ABD’li yetkililer Iraklıların yeterli eğitim ve tecrübe ile güvenliği sağlayabileceğini belirtirken, Irak Adalet Bakanı Dara Noureddin hapishaneyi ülkedeki diğer tüm hapishaneler için bir model haline getireceklerini belirtti.

Hapishanede 200’ü ABD’nin olmak üzere 1,500 tutuklu bulunuyor. ABD’li yetkililer, hapishanenin Iraklılara teslim edilmesinden bir gün önce, aralarında Saddam Hüseyin’in dışişleri bakanlığını yapmış Tarık Aziz’in de bulunduğu Saddam hükümetinden 55 kişinin de Iraklı yetkililere teslim edildiğini belirtti.

HAARETZ: ABD İsrail’in olası İran harekatını destekliyor
ABD’li bir araştırma şirketi tarafından düzenlenen ankete göre, ABD’lilerin yüzde 56’sı İran’ nükleer silah ürtmesinden alıkoyacak bir İsrail askeri operasyonuna destek veriyor. TechnoMetrica Piyasa İstihbaratı anket şirketi tarafından düzenlenen yoklamada, ABD’li demokratların yüzde 43’ü İsrail’in yapacağı bir askeri operasyonu desteklerken, yüzde 40’ı karşı çıkıyor.
Cumhuriyetçi seçmenlerin ise yüzde 74’ü askeri operasyon tercihini desteklerken, sadece yüzde 17’si bu fikre karşı çıkıyor. Genel olarak, ABD’lilerin yüzde 56’sı İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine düzenleyeceği askeri bir operasyona destek verirken, yüzde 30’u operasyon yapılmasını istemiyor.

Diğer yandan, Perşembe günü NewsMax haber sitesinde yer alan bilgiye göre, Paw Research anket şirketinin aynı konu üzerinde düzenlediği araştırma benzer sonuç içeriyor. Ankete göre ABD’lilerin yüzde 66’sı İsrail’in hava saldırısı düzenlemesini desteklerken, yüzde 24’ü buna karşı çıkıyor.

Şirketin geçtiğimiz ay 22 ülkede düzenlediği anketin sonuçları göre, ankete katılan 16 ülke İsrail’in yapacağı olası askeri operasyonu destekliyor.

ASSOCIATED PRESS: El Şebab lideri daha fazla saldırı uyarısı yaptı
Somali’deki El Kaide bağlantılı militan örgüt El Şebab, Uganda’da birçkaç gün önce düzenledikleri iki intihar saldırısının ardından yeni saldırı uyarısında bulundu. Örgütün lideri Şeyh Muktar Ebu Zubeyr, yayınladığı sesli mesajda ileride daha fazla saldırıda düzenleyebileceklerini belirtti.

Somali’nin başkenti Mogadişu’daki radyolarda geçen mesajda, Ebu Zubeyr Uganda Devlet Başkanı Yoweri Museveni’yi uyararak daha fazla saldırıyla karşılaşabileceğini söyledi.

Zubeyr, “Uganda devlet başkanını Kampala’da yaşananların sadece başlanıç olduğu konusunda uyarıyorum. Askerlerinizin insanlarımıza karşı işlediklerinin intikamını almaya devam  edeceğiz. Tanklarınız Mogadişu’da geride kalan evlerimizi yok etti. Bunun da intikamını alacağız” dedi.