Kuzey Kore'ye uygulanan uluslararası yaptırımlar

Güney Kore Pazartesi günü donanmasına ait bir geminin batırılmasından sorumlu tuttuğu Kuzey Kore’yi cezalandırmak için bu ülkeye yönelik ekonomik önlemleri artıracağını açıklarken, Devlet Başkanı Lee Myung Bak, bu konuyu Birleşmiş Milletler'e (BM) taşıyacağını söyledi.

Aşağıda verilenler nükleer ve balistik füze faaliyetleri ve şüphelenilen insan hakları ihlallerinden dolayı Kuzey Kore’ye uygulanan temel uluslararası yaptırımlardır.

BM GÜVENLİK KONSEYİ KARARI 1874

BM Güvenlik Konseyi’nin 2009 yılının Haziran ayında aldığı 1874 nolu kararı, şüpheli kargo taşıdığı düşünülen deniz araçları dâhil Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti’ne (DPRK) giren ve çıkan tüm kargo üzerinde denetim yetkisine izin verir. Karar ayrıca yakıt veya malzeme tedarikine yasak getirdiği gibi yasaklanmış malzeme taşıyan Kuzey Kore deniz araçlarına yönelik hizmetleri yasaklar. Kuzey Kore’nin ana nükleer tesislerini kontrol eden Atom Enerjisi Genel Bürosu dâhil, sekiz Kuzey Kore kurumu ve ticaret şirketleri BM yaptırım komitesi tarafından 1874 nolu karar gereği kara listeye alınmıştır. Kara liste aynı zamanda nükleer veya balistik füze üretiminde yer alan beş Kuzey Koreliyi içermektedir.

BM GÜVENLİK KONSEYİ KARARI 1718

Güvenlik Konseyi’nin 2006 yılının Kasım ayında aldığı 1718 nolu karar, Kuzey Kore’nin uzun menzilli balistik füzesi Taepodong 2’yi test ettikten üç ay sonra ilk nükleer testini düzenlemesi üzerine, bu ülkeye yönelik silah ve ekonomik yaptırımlar öngörmektedir. Karar ayıca, Kuzey Kore’ye lüks mal satışına yasak getirmektedir.

BM GÜVENLİK KARARI 1695

Taepodong 2 füzesinin fırlatılması altından alınan bir başka karar olan Güvenlik Konseyi’nin 2006 yılının Temmuz ayında aldığı 1695 nolu karar, Kuzey Kore’nin kitle imha silahlarına yönelik her türlü programda kullanabileceği materyal, teknoloji ve ekonomik kaynakların ticaretine yasak getirmektedir.

ABD YAPTIRIMLARI

ABD Hazine Bakanlığı’nın aldığı kararlar, Amroggang Kalkınma Bankası, Tanchon Ticari Bankası, Korea Hyoksin Trading şirketi ve Ryonbong General şirketleri dahil, ABD firmalarının Kuzey Kore banka ve ticaret şirketleriyle silah anlaşmaları ve silah yayılımına yönelik işlemlerine yasak getirmektedir. Kuzey Kore’den ithal edilen malların onaylanması gerekmektedir. ABD Vatandaşlık Yasası ve kara para aklanmasını öngören yasa Kuzey Kore’ye uygulanmaktadır.

2003 yılında, dönemin ABD Başkanı George W. Bush kitle imha silahları kaçakçılığını önlemeyi amaçlayan gayri resmi çok taraflı grup olan Kitle İmha Silahlarının Yayılmasını Önleme Girişimi'ni (PSI) hayata geçirdi.

Bush, Kuzey Kore’yi terörizmi desteklediklerinden şüphelenilen ülkeler listesinden çıkardı ve 2008 yılının Ekim ayında Pyongyang ile nükleer diplomaside bağlantısını sürdürebilmek için Düşmanlarla Ticaret Yasası’nı yürürlüğe koydu. ABD Başkanı Barack Obama Şubat ayında Pyongyang’ı uluslararası finans kuruluşlarından kredi almaktan alıkoyacak listeye tekrar koymama kararı aldı. Bazı ABD’li diplomatlar Kuzey Kore’nin listede yer alan Suriye ile nükleer işbirliği içinde olduğunu ve Hizbullah ile Hamas’a yapıldığı düşünülen silah ihracatının Pyongyang’ı tekrar listeye koymak için yeterli sebep olduğunu öne sürdü.

JAPONYA YAPTIRIMLARI

Nisan ayında bir yıllığına yenilenen yaptırımlar, Kuzey Kore ile tüm ithalat ve ihracatı yasakladığı gibi bu ülkenin deniz araçlarının limanlarına girişini yasaklar. Japonya, Kuzey Koreli milliyetçilerin ülkeye girişini yasaklarken, aynı uygulama Japonya’nın Kuzey Koreli yerleşimcileri için geçerli değil. Kuzey Kore’ye yapılacak 300 bin yenin üzerindeki tüm havaleler yetkililere bildirilmek zorunda.