Generallerin tutuklanması dünya basınında
Güncelleme Tarihi:
Tutuklama olaylarının AK Parti ile ordu ve yargı arasındaki gerilimin arttığı bir döneme denk geldiğini vurgulayan yabancı basın organları, Avrupa Birliği reform süreciyle ordunun gücü azalmamış olsa Türkiye'de böyle durumların yaşanmasının söz konusu bile olamayacağını savundu.
ABD VE AB'DEN BALYOZ AÇIKLAMASI
'TÜRKİYE'DEKİ GÖZ ALTI GÖRÜNTÜLERİ ŞOKE EDİCİ'
REUTERS: Eski kuvvet komutanları gözaltına alındı
En büyük Avrupa Birliği üyelerinden biri olan Türkiye’de, laik silahlı kuvvetler üzerine yapılan saldırı, iktidardaki AK Parti ve ordu arasındaki gerginliği daha da artırdı. Ordu geçtiğimiz yıl pek çok kez darbe iddialarıyla gündeme gelmişti.
Finans piyasaları göz altılara çok fazla tepki göstermedi. Ancak Eurasia Siyasi Risk Danışmanlığı şirketinden Wolfgango Piccoli, AK Parti ve ordu arasındaki ilişkilerin daha da gerileceğini öngördü.
Piccoli, “Hükümet bugün yargı ve askerlerle açık ve sert bir iktidar mücadelesi içinde. Bu da ülkede gerginliğin artması ve istikrarın ortadan kalması riskini güçlendiriyor” dedi.
Bu tür tutuklama olayları, Türkiye’de geçtiğimiz 50 yıl içinde dört hükümet deviren ordu için düşünülmesi bile mümkün olmayan olaylardı. Ancak son yıllarda Avrupa Birliği’ne üyelik sürecinde yapılan reformlarla askerin gücü zayıflamaya başladı.
AGENCE FRANCE PRESSE: Emekli generaller darbe iddiasıyla gözaltına alındı
Üç emekli generalin tutuklanması yasaklanan İslamcı hareketin ılımlı mirasçısı AK Parti ile laik rakipleri arasında artan gerginlikle aynı döneme denk geldi. Tutuklanan generallerin isimleri Ocak ayında Taraf Gazetesi’nde yayımlanan darbe iddialarıyla bağlantılandırılıyordu.
Ergenekon soruşturması 2007 yılında başladı ve ordunun 1960’tan bu yana dört hükümet devirdiği Türkiye’de ilk zamanlar memnuniyetle karşılandı. Ancak polisin AK Parti’ye yönelik eleştirileriyle tanınan gazetecileri, akademisyenleri ve yazarları hedef almaya başlamasıyla, soruşturma güvenilirliğini yitirdi.
Bazı şüpheliler polisin elindeki kanıtların sahte olduğunu ve bu sahte kanıtların güvenlik güçleri eliyle hazırlandığını dile getirdi.
Hükümeti eleştirenler, darbe iddialarının, AK Parti destekçilerinin orduyu engelleme çabaları olduğundan endişe ediyor. Bu kişiler, partinin Türkiye’yi bir İslam devletine dönüştürmek istediğini ve bu yolda önlerindeki en büyük engel olan orduyu ortadan kaldırmak istediklerini iddia ediyor.
THE ASSOCIATED PRESS: 14 üst düzey subay darbe iddialarıyla tutuklandı
Avrupa Birliği adayı Türkiye’de polisin üst düzey generalleri tutuklaması laik elitlerle hükümet arasındaki iktidar mücadelesini ortaya koydu. Geçtiğimiz hafta bir tarikatın üzerine gidilmesi emrini veren bir savcının tutuklanmasıyla ülkede gerginlik yeni bir boyuta ulaşmıştı.
Savcılar bugüne kadar dava kapsamında 400’den fazla kişiyi tutukladı. Tutuklananlar arasında askerler, gazeteciler, akademisyenler ve politikacılar da var. Tutuklanan askerlerin darbe planladıkları iddia ediliyor. Dava sürüyor ancak bugüne kadar hiçbir tutukluyla ilgili karar verilmiş değil.
Pazartesi günkü tutuklamalar telefon dinleme kanıtlarının ve gizli silah depolarının ortaya çıkmasının ardından yaşandı. Bu olaylar Türkiye’de ordunun güvenilirliğine büyük darbe vurdu.
Türkiye’nin laik ordusu 1960’tan bu yana dört hükümet devirdi. Bu durum ordunun Türkiye’deki asıl güç olduğuna işaret ediyor. Ancak Erdoğan hükümeti AB baskısı altında ordunun güçlerini önemli oranda azalttı. Diğer yandan ülkede demokratik kurumların gücü arttı.
BBC: Türkiye’nin üst düzey subayları darbe iddialarıyla tutuklandı
Türkiye’de ordu 1960’tan bu yana dört hükümt devirdi. Bu darbelerin en sonuncusu 1997 yılında yaşandı.
Tutuklamalar Taraf gazetesinde Ocak ayında yayımlanan iddialar sonrasında yaşandı. Pek çok Türk Ergenekon soruşturmasını Türkiye’nin laik milliyetçi iktidar sahibi kadrolarıyla hükümetteki AK Parti arasında süre gelen bir güç mücadelesi olarak görüyor.
Kökleri siyasi İslam’da olan AK Parti, bazı milliyetçiler tarafından, Türkiye’yi bir İslam devletine dönüştürmek için gizli planlar yapmakla suçlanıyor. Hükümet niyetinin Türkiye’yi modernleştirmek ve Avrupa Birliği’ne üyeliğini sağlamak olduğunu söyleyerek bu iddiaları reddediyor.
DIE WELT: Darbe şüphesi- Polis eski generalleri gözaltına aldı
Türkiye'de şimdiki hükümete karşı darbe planı yapmakla suçlanan 14 asker gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar arasında eski hava ve deniz kuvvetleri komutanları da bulunuyor. Gözaltına alınan 14 askerden 7'si şu anda aktif olarak görev yapıyor 7'si ise emekli.
CORRIERRA DELLA SERA: Türkiye'de hükümete karşı darbe komplosu, 40 gözaltı
Gazete planla hükümeti devirmenin hedeflendiği iddiasına dikkati çekerek, "Gözaltına alınanlar arasında, eski hava kuvvetleri komutanı ve eski deniz kuvvetleri komutanı da dahil olmak üzere üst düzey 17 general de var" ifadesine yer verdi.
LA REPUBBLICA: Türkiye'de askeri darbe bertaraf edildi
Gazete operasyonun Başbakan Erdoğan'ın İspanya ziyareti sırasında düzenlendiğine değinerek, "Erdoğan: 40'ı aşkın kişi gözaltına alındı" başlığını kullandı.
LA REPUBBLICA: Frattini: Avrupa meşru hükümetin destekçisi olmalıdır
Frattini, AB dışişleri bakanları toplantısı esnasında yaptığı açıklamada, Recep Tayyip Erdoğan hükümetini devirmeye yönelik planların ortaya çıktığına ilişkin haberlerin kaygı verici olduğunu belirterek, "Konuyu toplantıda ele almadık. Ama buralara kadar ulaşan son haberler hepimizi kaygılandırıyor. Eğer iddialar doğruysa AB Başbakan Erdoğan'a tam destek vermek durumundadır" diye konuştu.
LA STAMPA: Türkiye'de hükümet-ordu arasında gerilim
ANSA HABER AJANSI: Türkiye'de darbe iddiasıyla 40 kişi gözaltına alındı
Gözaltına alınanlar arasında muvazzaf askerlerin yanı sıra emekli generaller de var. Gözaltına alınan kişiler Ergenekon diye nitelenen yapılanmayla bağlantılı oldukları iddia ediliyor.
NEW YORK TIMES: Laik silahlı kuvvetlere karşı bugüne kadar girişilen operasyonların en büyüklerinden biri
Son operasyon, hükümetle yargı arasındaki çatışmadan dolayı tırmanan siyasi bir kriz endişelerini daha da artırdı. AB üyesi olmayı bekleyen NATO üyesi Türkiye, kökeni siyasi İslam’a uzanan AK Parti ile ordu ve yargı içinde kümelenen muhafazakar, ulusalcı laikler arasında uzun zamandır yaşanan iktidar mücadelesine kilitlenip kaldı. 1960’tan beri dört hükümet deviren orduda karşı girişilen göz altıların daha önce düşünülmesi bile mümkün değildi.
WASHINGTON TIMES: Türk polisi, askeri darbeye zemin oluşturmak üzere camileri havaya uçurmayı planladığı iddia edilen 50’ye yakın komutanı gözaltına aldı
Türkiye çapındaki operasyon, dikkatleri, laik seçkinlerle İslami yönelimli hükümet arasındaki iktidar mücadelesine çevirdi. Son operasyon en azından, Osmanlı’dan kalma bir ifadeyle Paşalar olarak bilinen subayların artık dokunulmaz olmadığını gösterdi.”
FORBES: Son gözaltılar hükümetin orduya karşı inisiyatifi ele geçirmeye çalıştığının bir göstergesi
Son gözaltılar hükümetin 1960’tan beri dört iktidar deviren ve Mustafa Kemal Atatürk’ün Osmanlı İmparatorluğu’nun küllerinden laik cumhuriyeti kurduğu günden beri etkili olan orduya karşı inisiyatifi ele geçirmeye çalıştığının bir göstergesi olarak yorumlanıyor. Güçlü seçmen desteğinin yanı sıra Avrupa Birliği’nin desteğini de arkasına alan Başbakan Tayyip Erdoğan ordunun gücünü zayıflattı ve generalleri daha da dizginleyeceğini işaretlerini verdi.
DAILY TELEGRAPH: Generallerin gözaltına alınmasına yol açan plan saati geriye çevirmeyi öngörüyordu
Generallerin gözaltına alınmasına yol açan plan, Türk jetlerinin Yunan rakipleriyle Ege üzerinde saldırgan manevralara girip Yunanlıları ateş açmak için kışkırtarak ‘saati geriye, yani 1923’e’, son Türk-Yunan savaşının olduğu tarihe çevirmeyi öngörüyordu. Onyıllardır süren askeri hakimiyetten sonra, üst düzey askeri yetkililerin elleri kelepçeli şekilde mahkeme kapısında bekleyen görüntüleri talihin tamamen döndüğüne işaret ediyor.
THE TIMES: Henüz resmi bir suçlama yöneltilmemesine karşın gözaltılar, Türkiye’nin demokrasi tarihinde önemli bir dönüm noktası olabilir
Henüz resmi bir suçlama yöneltilmemesine karşın, ‘Balyoz Operasyonu’yla bağlantılı gözaltılar, Türkiye’nin demokrasi tarihinde önemli bir dönüm noktası olabilir. Son gelişmeleri eleştirenler bu davalarla AK Parti muhaliflerine karşı bir cadı avı yürütüldüğünü öne sürerken, Ergenekon davasını destekleyen liberaller, ordunun üst kademelerine dokunulmamasından yakınıyordu. Hiç kimse ordunun darbe merakını inkar edemez ve insanlar bazı suçlara da karışan bir 'derin devlet'in var olduğuna hep inandılar. Ama Türkiye’nin acemice ve aceleyle de olsa darbe planlayıcılarının peşine düşme arzusu, nihayet bu işi halletme ve geçmişin izlerini de silme kararlılığına işaret ediyor. Bir yorumcunun söylediği gibi, artık bu süreci durdurabilecek tek şey var. O da bir darbe.
WALL STREET JOURNAL: Türk terörle mücadele polisi, onlarca emekli ve muvazzaf askeri gözaltına aldı
Türk terörle mücadele polisi, Türkiye’nin “derin devleti”ne karşı yürütülen geniş kapsamlı bir operasyon çerçevesinde onlarca emekli ve muvazzaf askeri gözaltına aldı. Balyoz suçlamaları Türkiye’yi ikiye böldü. Birçok Türk davayı darbeler yapan, suikastlar gerçekleştiren seçilmemiş subayları dize getirme girişimi olarak görürken, bazıları da hükümetin modern Türkiye’nin laik temellerini korumaya çalışan kurumları zayıflatma çabası olarak yorumluyor. Piyasalar geçen haftaki hükümet-yargı çatışmasını satın almışken, analistler son operasyonun 2007’den beri sessizce tırmanan iktidar mücadelesini şiddetlendirip istikrarı tehdit edip etmeyeceğini yakından izliyor.
FINANCIAL TIMES: Son operasyon muhtemelen hükümetle ordu ve yargı arasındaki gerilimi tırmandıracak
Son operasyon muhtemelen, İslamcı kökene dayanan hükümetle geleneksel olarak laik olan ordu ve yargı arasındaki gerilimi tırmandıracak. İstanbul, Ankara ve İzmir’deki gözaltılar, her ikisi de birbirini yargıya karışmakla suçlayan AK parti ile üst düzey arasında yaşanan çatışmanın hemen ardından geldi.
THE GUARDIAN: Son gözaltılar büyük bir krize yol açabilir
Bu iki otoriter güç arasındaki iktidar mücadelesi. Gareth Jenkins: "Şimdi savcıların bu göz altıları tutuklamaya çevirmek için dört günleri var. Eğer bu gerçekleşirse ordu katiyen sessiz kalmayacaktır."
RIA NOVOSTI: Birçok üst düzey askeri yetkililerin gözaltına alınmasına yol açan “Balyoz” planının Ergenekon komplosuyla bağlantılı olduğu sanılıyor
Son operasyon çerçevesinde birçok üst düzey askeri yetkililerin gözaltına alınmasına yol açan “Balyoz” planının Ergenekon komplosuyla bağlantılı olduğu sanılıyor. Davalar birçokları tarafından, Türkiye’nin laik ordu ve yargısıyla iktidardaki AK Parti arasında sürmekte olan iktidar mücadelesinin bir parçası olarak görülüyor.
EURONEWS: Türk polisi yüksek rütbeli askeri yetkilileri gözaltına aldı
Türk polisi uzun zamandır sürmekte olan hükümeti devirme planlarını soruşturma girişimi çerçevesinde bazı yüksek rütbeli askeri yetkilileri gözaltına aldı. Gözaltına alınan üst düzel yetkililerin başında eski Hava Kuvvetleri Komutanı İbrahim Fırtına geliyor.
EURONEWS: Türkiye’de hükümetle ordunun bilek güreşi
NATO’nun ABD’den sonra en büyük ikinci gücüne sahip Türk ordusunun ülkenin en önemli kurumlarından biri. Atatürk tarafından temelleri atılan ordu, ülke yönetiminde her zaman çok önemli bir rol oynadı. Ordu, demokratik ve laik cumhuriyetin koruyucusu olarak görülüyor ve siyaset üzerinde önemli bir role sahip.
Abdullah Gül 2007 yılında Cumhurbaşkanı seçildiğinde ordunun siyaset üstündeki etkisini fazlasıyla biliyordu.
Cumhurbaşkanının yemin törenine Orgeneral ve Genelkurmay başkanı Yaşar Büyükanıt protesto ederek katılmamıştı. Ordu Türkiye’de 1960’dan beri dört darbe yaptı ve bu darbelerle ülke siyaseti üstündeki ağırlığını giderek artırdı. 2007 yılı hem Ak Parti hükümetinin başa geldiği, hem de Türk ordusuyla sorunların arttığı bir dönemin başlangıcı oldu. Sorunun en büyük sebebi ordunun laik bir ülke olan Türkiye ‘de cumhurbaşkanı ve başbakan eşlerinin başörtüsünden memnun olmamasıydı.
Ordu, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçıkaya’nın AKP’ye kapatma davası açmasına destekte bulunsa da Anayasa Mahkemesi’nden beklenen karar çıkmadı. Sadece bir oy farkla kapatma denemesi başarılı olmadı.
Bu denemenin ardından AKP hükümeti 2004 yılında Milli Güvenlik Kurulu’nun yetkilerini, kısıtlayarak karşı atağa geçti.
Ergenekon Davası‘nın ortaya çıkmasıyla ordu prestiji büyük darbe aldı. İddialara göre bir grup askerin hükümete karşı darbe hazırlığında öne sürüldü. Aralarında askerlerin, gazetecilerin ve profesörlerin de bulunduğu 200 kişi bu darbe girişimine katıldıkları şüphesiyle tutuklandı. Bu kişilerin davaları halen devam ediyor.
LA RAZON: Ilımlı İslam hükümetini ıssızlaştırmayı hedefliyorlardı
Türkiye, kendini bir darbeden kurtardı. Emekli subaylar, Türk devletinin laik niteliğini korumak amacıyla ılımlı İslam türündeki mevcut hükümeti istikrarlaştırmayı hedefleyen, aşırı milliyetçi bir şebekede yer alıyordu.
DEUTSCHE WELLE: Türkiye’de darbe soruşturması derinleşiyor
Türkiye’de darbe planlarına ilişkin başlatılan soruşturmanın boyutları büyüyor. ‘Balyoz Planı’ adı verilen iddialara ilişkin olarak aralarında eski kuvvet komutanlarının da bulunduğu 49 kişi gözaltına alındı.
KATHIMERINI: Erdoğan ile ordu arasındaki çatışma doruğa ulaştı
Dün Erdoğan hükümeti aleyhinde darbe teşebbüsünde bulunmak suçuyla yaklaşık 50 üst rütbeli subayın polis tarafından gözaltına alınmasının siyasette deprem yarattı. "Balyoz Planı" ve "Ergenekon" kapsamında tutuklanan veya gözaltına alınan subaylar Kemalist kurulu düzen ile İslam yanlısı hükümet arasındaki gerilimi ortaya koydu ve ordunun artık yasaların üzerinde olmadığını kanıtladı. Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ'un Mısır gezisini erteledi, Türk Silahlı Kuvvetleri içinde yeni gelişmelerin beklenebilir. 1960'dan bu yana Türk Silahlı Kuvvetleri dört hükümet düşürdü.
TO BHMA: Erdoğan üst düzey subayları gözaltına alıyor
Türkiye'de siyaset ve yargı arasındaki çatışmanın kademeli olarak arttı ve yaklaşık 50 'Paşa' yakalandı. Gözaltına alınanların hedefleri, açık bir provokasyon ile toplum içinde çok büyük kargaşa yaratmak ve Silahlı Kuvvetlere ülkenin kurtarılması için darbe yapılmasında zemin yaratmak.
APOYEVMATINI: İstanbul, Ankara ve İzmir'de yaklaşık 40 subay gözaltına alındı
Türk Hükümeti aleyhindeki komplo soruşturmaları çerçevesinde Erdoğan ile ordu arasındaki gerginliğin gittikçe büyüdüğünü, polisin ise bu konuda gerçekleştirdiği operasyonda eski Hava ile Deniz Kuvvetleri Komutanlarını da gözaltına aldı.
ETHNOS: Erdoğan askerlere balyozla vurdu
Polis, darbe senaryolarına karışan yaklaşık 50 yüksek rütbeli subayın gözaltına alınmasıyla Erdoğan'ın Ergenekon'un kaymak tabakasını uykuda yakalayarak, kelepçe taktı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan İspanya ziyareti sırasında, polis kuvvetleri özel birimlerinin Ankara, İstanbul, İzmir ve Bursa'da yürüttüğü operasyonlarda 50 kadar subayın pijamalarıyla gözaltına alınarak özel seferlerle İstanbul'a taşındığını duyurdu.
TA NEA: Erdoğan subayları gözaltına alıyor
Dünkü gözaltı dalgasının büyük kargaşa yarattı, operasyon savcının elindeki listeye göre yapıldı. Gerginlik öğle saatlerinde İstanbul Adliyesine bomba yerleştirildiği ihbarı üzerine doruğa ulaştığını ve adliyede geniş güvenlik önlemleri alındı.
ELEFTEROTIPIA: Son gelişmeler zaten gergin olan ortamı daha da gerginleştirdi
Erken seçim senaryoları iyiden iyiye gündeme geldi.