Ukrayna'da seçimi kazanan maviler, kaybeden istikrar oldu
Güncelleme Tarihi:
Ukrayna’da Pazar günü yapılan devlet başkanlığı seçimlerinin kesin olmayan sonuçları Viktor Yanukoviç’in Yulia Timoşenko’nun önünde olduğuna işaret ediyor. Ancak Timoşenko’nun yenilgiyi reddetmesi, ülkenin siyasi bir istikrara kavuşması için zamana ihtiyaç olduğunu gösteriyor.
Sandık başında yapılan anketlere göre Yanukoviç’in oy oranı rakibi Timoşenko’nun yaklaşık yüzde 5 önünde. Yanukoviç’in yardımcılarından biri zaferin “mutlak” olduğunu ilan etse de, bu rakamın beklenenin altında olduğu ifade ediliyor.
Rakibinin zaferini kabul etmeyen Timoşenko, oyların tamamının sayılmasını ve resmi sonuçların açıklanmasını bekleyeceğini söyledi. Timoşenko’nun liderliğinde on binlerce kişi beş yıl önce Yanukoviç’in o zamanki seçimlere yolsuzluk karıştırmasını protesto etmiş ve Turuncu Devrim'i başlatmıştı.
Ancak Timoşenko’nun dün televizyonda yaptığı açıklamada her zamanki sert tavrını bir kenara bırakıp ve çok daha makul sözler kullanması dikkat çekti. Timoşenko geçtiğimiz hafta, seçimlere yine hile karıştırıldığından şüphelenirse taraftarlarını bir kez daha sokaklara dökebileceği konusunda uyarmıştı. Başbakan’ın bu kez tehdidini yinelememesi dikkat çekti.
Bu durum Timoşenko’nun 46 milyonluk ülkede Turuncu Devrimi bir daha başlatmaya kimsenin niyetli olmadığını anladığına işaret ediyor. Ukrayna şu an ekonomik krizin ve seçim yorgunluğunun pençesinde kıvranıyor.
DEVRİM YERİNE HUKUK MÜCADELESİ
Eğer Timoşenko, taraftarlarına devrim çağrısı yapsaydı ve karşılığını alamasaydı, siyasi kariyeri bu durumdan olumsuz bir şekilde etkilenebilirdi. Ancak Yanukoviç’in, çok az farkla kazanması durumunda, Timoşenko yine sonuçlarla ilgili yasal şikayette bulunabilir.
Ukrayna’nın bürokratik hukuk sistemi içinde bu tür davaların sonuca varması için uzun zaman geçmesi gerekiyor. Ülkedeki düşünce kuruluşu Razumkov’un analistlerinden Yuri Yakimenko, “İki aday arasında bu kadar az bir fark olması kesin seçim sonuçlarıyla ilgili ciddi çekişmeler yaşanacağını gösteriyor” dedi ve ekledi: “Aradaki fark yeterince büyük değil. Yanukoviç taraftarları yüzde 10-12’lik bir fark öngörüyordu. Bu koşullar altında amaçlarına ulaşamayabilirler ve uzun bir süre siyasi mücadele izleyebiliriz.”
Eğer Timoşenko, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü’nün liderliğindeki uluslararası seçim gözlemcilerinin açıklayacağı kesin sonuçları kabul ederse bunun çok şeye yol açacağını söyleyen analistler de var.
Kiev Siyasi Çalışmalar Araştırma Merkezi’nden Mihailo Pogrebinski, “Timoşenko’nun yenilgiyi kabul etmesi gerek ama bunu yapmayacak. Ancak bir noktada kaybettiğini kabullenmek zorunda. Bu da tamamıyla seçim gözlemcilerinin fikirlerine bağlı olacak” dedi.
TİMOŞENKO'NUN İSTİFASI SÖZ KONUSU
Timoşenko en sonunda yenilgiyi kabul etse bile, Yanukoviç aldığı önemli miktarda oyla Ukrayna’nın en güçlü ve yetenekli politikacılarından biri olduğunu gösteren rakibiyle nasıl başa çıkacağı konusunda dikkatli olmalı.
Timoşenko’nun seçim kampanyası sırasında kendisini açık açık aşağılamasının üzerine Yanukoviç, Başbakan’la aralarında bir ittifak kurulmasının mümkün olmayacağını açıklamıştı. Ukrayna basını da Yanukoviç’in, Timoşenko’nun başbakanlıktan istifa etmeye hazırlanması gerektiğini söylediğini bildirmişti.
Yanukoviç’in zaferinin kesinleştiği varsayılırsa, Timoşenko’nun parlamentodan çıkacak güvensizlik oyuyla iktidardan indirileceği düşünülebilir. Yanukoviç bu durumda kendi siyasi müttefikini kilit bir role taşımak için yeni bir koalisyon kurulmasını sağlamaya çalışacaktır.
Ancak bunun için Yanukoviç’in halihazırdaki devlet başkanı Viktor Yuşçenko’nun partisi “Bizim Ukrayna’mız” içinden belli sayıda milletvekilinin desteğini alması gerekir. Ancak bu desteğin sağlanabileceği biraz şüpheli. Eğer Yanukoviç bu konuda başarısız olursa parlamentoyu dağıtıp erken seçimlere gitmesi gerekir. Bu durumda da hem ülkedeki istikrarsızlık daha da güçlenir hem de Uluslararası Para Fonu’ndan (IMF) gelecek krediler tehlikeye girer.
UKRAYNA'DA SEÇMEN YORGUN
Ukrayna’da parlamento seçimleri en erken Haziran ayında yapılacak gibi görünüyor ancak sonbaharda yapılma ihtimali daha yüksek. Ancak Yanukoviç, seçmenlerin yorgunluk içinde olmasından çekindiği için seçim çağrısı yapmaya niyetli gibi görünmüyor.
Pek çok analist kazanan tarafın mecliste büyük bir çoğunluğa ihtiyaç duyacağı konusunda hemfikir. Bunun en önemli sebebi de geçmişte yaşanan Yuşenko-Timoşenko gerginliğinin bir kez daha yaşanmasını önlemek.
Royal Bank of Scotland’dan Tim Ash, “Ülkenin pek çok sorunu var. Bir de Timoşenko-Yuşenko ilişkisinin tekrarlanmasını istemiyoruz” diyor. Her iki durumda da Ukrayna’daki siyasi gerginliğin kısa zamanda sona ermesi olası görünmüyor.