PİYASALAR –  ABD’nin yaptırım tehdidi sonrası dövizler yükseldi

Hilal Sarı / İstanbul, 27 Temmuz (DHA) – Merkez Bankası Para Politikası Kurulu’nun politika faizini yüzde 17.75’te sabit tutma kararı sonrası sert yükseldikten sonra gerileyen dövizler, yurt içi güven endeksleri ve Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) faiz kararı sonrası ABD’nin Pastör Andrew Brunson bırakılmadığı takdirde “yaptırım” uygulamakla tehdit etmesi üzerine yükseldi. Dolar 4.87, euro 5.68 ve sterlin 6.39 liranın üzerine çıktı.
Merkez Bankası'ndan 1.00 - 1.25 puan faiz artırımı bekleyen piyasada faizlerin sabit tutulması kararı sonrası 4.93, 5.78 ve 6.48 liranın üzerine kadar çıkıp yeniden gerileyen dövizler, Cuma günü öğleden sonraki işlemlerde sırasıyla 4.87, 5.67 ve 6.38 lirada.
ECB’nin faiz kararı sonrası ise dolar 4.88, euro 5.70 ve sterlin 6.42 liranın üzerine kadar çıkmıştı.
Perşembe günü yüzde 0.58 düşüşle 94 bin 817 puandan kapan Borsa İstanbul Endeksi (BIST 100) yüzde 0.28 yükselişle 95 bin 82 puana yükseldi. Endeks Perşembe günü 93 bin 537 puana kadar gerilemişti.
       BIST Bankacılık Endeksi ise Perşembe günü yüzde 0.02 yükselişle 116 bin 365 puanda.
       10 yıllık devlet tahvillerinde getiri günlük yüzde 0.27 yükselişle 18.34’e yükseldi.
       Reel kesim güven endeksi Temmuz’da 1.9 puan düşüşle 102.7 düzeyine geriledi.
Merkez Bankası’nın İktisadi Yönelim Anketi’ne katılan işyerlerinin yüzde 51.1'i üretimlerini kısıtlayan faktör bulunmadığını belirtirken, yüzde 16.1'i talep yetersizliğinin üretimlerini kısıtlayan en önemli faktör olduğunu belirtti.
İçinde bulunduğu sanayi dalındaki genel gidişat konusunda, bir önceki aya kıyasla daha iyimser olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 6.5'e, daha kötümser olduğunu belirtenlerin oranı ise yüzde 23.2'ye gerilerken, aynı kaldığını belirtenlerin oranı yüzde 70.3'e yükseldi.
DOLAR endeksi ABD ve AB’nin ticaret savaşını “şimdilik” askıya almasıyla güçlenerek yüzde 0.10 yükselişle 94.87 düzeyine yükseldi. 2018’in zirvelerine yakın seyreden endeks gün içinde 94.64- 94.91 aralığında hareket etti.
EURO/DOLAR dolardaki yükseliş ve ECB’den gelen güvercin mesajlara bağlı yüzde 0.10 düşüşle 1.1632 düzeyinde.
Erken işlemlerde;
       - en düşük 4.8442 ve en yüksek 4.8748 lirayı gören dolar günlük yüzde 0.09 yükselişle 4.84-4.85 lira aralığında,
       - en düşük 5.6419 ve en yüksek 5.6848 lirayı gören euro günlük yüzde 0.10 düşüşle 5.66-5.67 lira aralığında,
       - en düşük 6.3444 ve en yüksek 6.3933 lirayı gören sterlin ise günlük yüzde 0.12 düşüşle 6.37-6.38 lira aralığında işlem görüyor.
Alnus Yatırım’ın “Kanlı ayın ettiğine bak” başlıklı piyasa analizinde Rahip Brunson’ın tutukluluğu sebebiyle ABD’den gelen tehdit sonrası piyasada sert satışlar olduğuna dikkat çekildi ve şunlar söylendi:
“Merkez Bankası kararı günü hariç son altı gündür yükselen trendde hareket eden Borsa İstanbul’da dün öğleden sonra ABD Başkan Yardımcısı Pence tarafından atılan ‘Brunson'un serbest kalmaması durumunda Türkiye'ye yaptırım uygulanacağı’ tweetinden sonra piyasada sert satışlar izlendi.
“Haberle birlikte 93 bin 500 seviyesine kadar gerileyen endeks, günü yüzde 0.58 düşüşle 94 bin 817 seviyesinden kapattı. (Gün içi yükseğinden yaklaşık 2000 puan aşağıda).
“Seans biter bitmez bu kez ABD başkanı rahip için Türkiye’yi tehdit etti. Böylece 2 günde Başkan, Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Türkiye’yi rahip için tehdit etmiş oldu.
“Konuyla ilgili ilk adım ABD Senato Dış İlişkileri Komitesi tarafından atıldı. Komite, Türkiye’nin uluslararası kuruluşlardan kredi almasını kısıtlayacak tasarıyı dün akşam kabul etti.
 “20 yıldır Türkiye'de yaşayan ABD'li rahip Andrew Craig Brunson hakkında 35 yıl hapis istenirken 18 Temmuz’daki duruşmada 12 Ekim duruşmasına kadar tutuklu olmasına karar verilmişti.
“Ancak 25 Temmuz’da adli kontrolle 'ev hapsi' kararı verilmiş ve tahliye edilmişti. Eve çıkınca ABD Başkanı ile görüşmüş ve hemen ABD yetkililerinin tehditleri başlamış. Türkiye’de adli tatil süreci başladığından hukuki süreçte sıkıntı olabilir.  Bu da borsayı gerebilir.
“Bugün saat 22.20’de Kova burcunda bir Tam Ay Tutulması gerçekleşiyor. 1 saat 43 dakika sürecek bu tutulma 21. yüzyılın en uzun tutulması olarak tarihe geçecek.
“Kuzey Amerika hariç her yerden izlenebilecek olan tutulmanın bize etkisini Hande Kazanova şöyle yorumlamış: Toplumsal olarak özgürleşme, liberalleşme isteğimizi artırabilir. Hava gurubu tutulmaları yüksek rüzgarlar, yıkıcı fırtınalar, yabancı ülke ilişkilerinde ve ittifaklarla anlaşmalarda bazı sıkıntıları ortaya çıkarabilir. Vereceğimiz duygusal tepkilerde adaleti, toplumu düşünmeden atılacak adımlar karmamızda ve gelecek adımlarımızda büyük boşlukları ve gedikleri ortaya çıkarabilir.
“Yurtdışı piyasalarda tarafında dün Avrupa Merkez Bankası faiz oranlarında değişikliğe gitmedi. ABD tarafında ise Facebook'un bilançosu kötü gelince satışlar anormal boyuta ulaştı ve günü yüzde 19 düşüşle kapattı. Bugün ise TSİ 15:30’da açıklanacak ABD milli gelir büyümesi takip edilecek önemli veriler arasında.”